Kansen in Gas & Olie

Al jaren schrijven wij over de scheve verhouding tussen grondstoffenprijzen en de koersen van aandelen. Iets wat wij in Nederland goed kunnen laten zien aan de hand van de koersvorming van Royal Dutch Shell ten opzichte van de prestaties van de AEX index. Koninklijke Olie noteert momenteel een jaarverlies van meer dan 55%. Terwijl de Amsterdamse beursgraadmeter, de AEX, op een tussentijdse jaarscore staat van ruim -7%. De wat oudere beleggers hebben geleerd om altijd te blijven beleggen in Shell. Maar al jaren zijn deze druiven zuur. Dit fenomeen zien wij in de grondstoffenwereld bijna in volle breedte terug. Of het nu gaat om olie- of gasbedrijven, om bedrijven actief in de mining industrie of agrarische grondstoffen, vrijwel overal heeft de grondstoffenbelegger weinig plezier gehad van zijn bezit. Zeker relatief gezien, ten opzichte van bedrijven actief in de technologie- of farmaciesector. Normaliter zou dit spel weer moeten keren, maar wanneer?

Deze vraag kan altijd pas achteraf beantwoord worden. Vaak pas wanneer de trend al (fors) aan het keren is. Eigenlijk kan deze kwestie ook wel het inflatie/deflatie thema genoemd worden. Vrijwel de gehele economie verloopt in cycli. Een eeuwig durende stijgende trend doet zich normaliter niet voor. Toch is de S&P 500/Producer Price Index met een trend bezig waarbij de ratio steeds verder oploopt. Een lange tijdsperiode schommelde de ratio rond de 1, maar inmiddels is deze opgelopen tot bijna 20. Longtermtrends deelt bij de berekening van de ratio de S&P 500 index door de producentenprijsindex. Wanneer de ratio stijgt, dan is de prijsstijging van aandelen groter dan die voor grondstoffen. En vice versa. De economen Bannister en Forward stelden in hun onderzoek in 2002 dat de cycli gemiddeld 18 jaar duren. Maar uit de grafiek (bladzijde 1) blijkt dat iedere inflatie- of deflatie periode duidelijk langer of korter kan duren. Sinds het dieptepunt van de kredietcrisis zitten wij volgens de ratio gevangen in een deflatiescenario. Hoeveel geld centrale banken ook blijven bijdrukken of anderszins stimuleren, het officiële inflatiecijfer wil maar niet oplopen. In de VS is het inflatiecijfer wel hoger dan binnen de Eurozone, maar niet extreem veel hoger. De trend gaat een keer keren, maar wanneer?

Uit de bovenstaande grafiek blijkt wie 5 jaar geleden zijn geld had belegd in de S&P 500 index, nu een rendement had behaald van +70% (linkeras/groene lijn). Wie daarentegen had gekozen voor de GSCI grondstoffenindex heeft nu een rendement van -35% (rechteras/blauwe lijn). Een enorm verschil! En het meest verschrikkelijke nieuws voor de grondstoffenbelegger is dat hij dient te beleggen via trackers die met termijncontracten werken. Contracten die periodiek doorgerold moeten worden. Daarbij zijn 2 situaties mogelijk. De markt is in contango of backwardation. Van contango is sprake wanneer termijncontracten van een bepaalde grondstof boven de spotprijs liggen. De spotprijs is de huidige marktprijs. Als een investeerder bijvoorbeeld over 3 maanden olie nodig heeft, dan kan hij de prijs nu al vastleggen. Bij een marktsituatie die in contango is, is de prijs die hij over 3 maanden betaalt hoger dan de huidige olieprijs. Hoeveel hoger is afhankelijk van verschillende marktfactoren. Wanneer de situatie op de termijnmarkt in contango is dan zal de belegger, na het verstrijken van zijn termijncontract, de positie door kunnen rollen tegen een hogere prijs. Bij gelijkblijvende spotprijzen zal de belegger dan toch verlies lijden.

Deze week volgden wij een webinar van Binck Bank waarin de heer Ole S. Hansen van Saxo Bank te gast was om meer te vertellen over het beleggen in grondstoffen. Het is zeker de moeite waard om dit webinar terug te kijken wanneer u geïnteresseerd bent in het beleggen in grondstoffen via trackers. Dit kunt u o.a. doen door op de tabel bovenaan de volgende bladzijde te klikken. Deze tabel drukt de belegger in Natural Gas met zijn neus op de feiten. Deze tracker heeft namelijk momenteel een doorrolverlies van 22,7% per maand! Oftewel de spotprijs van gas moet deze maand minimaal 22,7% stijgen voordat de belegger pas winst maakt, als deze gebruik maakt van termijncontracten op maandbasis. De gasprijs moet bij een gelijk blijvende structuur van termijnpremies dus minimaal 272,4% op jaarbasis stijgen (12 x 22,7%). En dan laten wij de andere kosten en effecten nog maar even buiten beschouwing.

In verschillende publicaties hebben wij de afgelopen maanden diverse keren geschreven over de ontwikkelingen op geopolitiek terrein die vooral te maken hebben met olie en gasbelangen. Verschillende explosies hebben zich voorgedaan op belangrijke infrastructuur (havens, pijpleidingen,etc) van fossiele brandstoffen. De laatste ontwikkeling zijn de gevechten in Armenië en Azerbeidzjan. Behalve dat beide volkeren vanuit de geschiedenis een moeizame relatie hebben, heeft het conflict ons inziens zeker ook te maken met de beïnvloeding van enkele wereldmachten die het vuurtje extra opstoken. Op de grens van beide landen ligt namelijk een zeer belangrijke olie- en gaspijpleiding.

De Turkse media van TRT World berichtte op 7 oktober dat Azerbeidzjan een raketaanval had verijdeld op deze belangrijke pijpleiding. Aan de Noordkant van Europa is er veel te doen over de aanleg van de Nordstream2 pijpleiding. De VS ligt daar Europa en Rusland dwars. De Zuidelijke route via Turkije ligt nu dus ook onder vuur. Want via Azerbeidzjan gaat de pijpleiding rond Armenië naar Turkije. De Russen steunen beide kemphanen, maar gezien de frustraties aan het front in het Noorden zullen zij de Armenen ook erg graag steunen. Wanneer de toevoer van gas en olie richting Europa gehinderd wordt, zullen de spanningen op de olie- en gasmarkt alleen maar verder toenemen. Het coronavirus zorgt ervoor dat de vraag sterk afneemt, maar het kan zomaar zo zijn dat de aanbodzijde ook sterk geraakt gaat worden.

Wij verwachten stijgende grondstoffenprijzen door toenemende geopolitieke spanningen. Voor o.a. koper, nikkel, zink, tarwe, soja, cacao, koffie, olie en gas etc. De grondstoffenhandel is sterk met de geopolitieke wereld verbonden. In onze videoreeks “Economie aan de hand van gezelschapsspellen” hebben wij dat duidelijk gemaakt. Lage grondstoffenprijzen veroorzaken in veel landen, die sterk afhankelijk zijn van de baten, sociale onrust. Landen die juist netto grondstoffenimporteur zijn, vinden het prima. Het zorgt voor grote internationale handelsspanningen.

Hoe kunt u hiervan profiteren?

Het eerder genoemde voorbeeld van de
NaturalGas markt maakt momenteel duidelijk dat je visie goed kan zijn, maar dat dit niet altijd resulteert in winst. De gasprijs is sinds begin dit jaar circa met 18% gestegen (zie bovenstaande grafiek). De WisdomTree NaturalGas tracker, die iedere maand haar onderliggende termijncontracten moet doorrollen, loopt achter de feiten aan. De belegger in de gastracker heeft momenteel een verlies in dollars van ruim 31%!

Het overzicht van Saxo Group (bovenaan de vorige bladzijde) laat zien dat de contango situatie enkel bij gas zo extreem is. Voor andere grondstoffen is het doorrolverlies beduidend lager. Maar realiseert u zich dat in de kolom met -22,7% de doorrolverliezen en/of winsten per grondstof per maand genoteerd staan. Uw grondstofbelegging moet dus minimaal het doorrolverlies goedmaken voordat u gaat profiteren.

Toch lijkt het sentiment rondom beleggen in grondstoffen te verbeteren. De eerste zwaluw is zichtbaar. U zult sinds lange tijd zien dat in onze wekelijks afsluitende tabel (hoofdstuk 6: Trendstatusoverzicht) de categorie grondstoffen is verdwenen uit het rode vlak. Dit na circa 2 jaar, want ons beleggingsmodel heeft al die tijd gewaarschuwd voor het negatieve sentiment. Daarnaast is in de iShares GSCI Commodity Index zichtbaar dat de afgelopen maanden de koers van de tracker langzaam herstelt richting het 200-daags voortschrijdend gemiddelde (rode lijn). Dus ondanks de onderliggende termijncontracten weet de tracker terrein terug te winnen. Het is slechts de eerste zwaluw. Nu afwachten of de koers van de tracker ook weet uit te breken boven de rode lijn én dat ons beleggingsmodel ook een positieve aanbeveling geeft. Helaas kan geopolitieke onrust de trigger worden voor de
uitbraak. Of we hier als mens gelukkig van worden is een tweede. Als belegger mogelijk wel.

Marco Knulst (bekijk profiel en disclaimer)