ACM: spaarrentes blijven achter door te weinig concurrentie

 Een gebrek aan concurrentie tussen banken is een belangrijke oorzaak van de lage spaarrente voor consumenten. Dat concludeerde de Autoriteit Consument & Markt in een rapport op basis van onderzoek naar het functioneren van de Nederlandse spaarmarkt.

Het overgrote deel van de Nederlandse spaarders heeft een spaarrekening bij één van de drie Nederlandse grootbanken en weinig consumenten stappen over naar andere banken die een hogere rente bieden. Daardoor voelen de grootbanken onvoldoende concurrentiedruk om hun spaarrente te verhogen volgens de toezichthouder. 

De ACM doet in het voorlopige rapport aanbevelingen aan de wetgever om overstapdrempels voor consumenten te verlagen, waardoor de concurrentie op de spaarmarkt zal toenemen. Dit voorlopige rapport wordt nu ter consultatie voorgelegd.

“De uitkomsten van ons spaarmarktonderzoek laten zien dat concurrentie in de Nederlandse spaarmarkt op dit moment onvoldoende werkt. Een oplossing is om overstapdrempels te verlagen, zodat consumenten makkelijker kunnen overstappen en profiteren van hogere spaarrentes. De ACM kan op dit moment de overstapdrempels niet verlagen. Dat moet de wetgever doen”, aldus Martijn Snoep, bestuursvoorzitter van de ACM.

Het onderzoek wijst uit dat de drie grootbanken het overgrote deel van de spaarmarkt in handen hebben. De ACM heeft geen aanwijzingen voor verboden afspraken tussen de grootbanken om de rente laag te houden. Wel is het aannemelijk dat er sprake is van ‘stilzwijgende afstemming’ tussen de grootbanken over spaarrentes. Dat betekent dat banken elkaars rentetarieven in de gaten houden en elkaar op de voet volgen in plaats van te concurreren. 

Zonder onderlinge afspraken is dat niet verboden, maar het effect is vergelijkbaar met een kartel en leidt daarmee tot schade voor consumenten doordat rentes lager zijn dan in een concurrerende markt.

Om concurrentie op de spaarmarkt op gang te helpen, doet de ACM verschillende aanbevelingen aan de wetgever. De belangrijkste aanbevelingen zijn: maak de informatievoorziening door banken transparanter, verbiedt koppelverkoop van betaal- en spaarproducten en creëer een verplichte overstapservice van banken.

Het ministerie van Financiën had de ACM gevraagd of er aanleiding is om onderzoek te doen naar de spaarmarkt en de bij de rente van de ECB achterblijvende spaarrentes in Nederland.