Voorlopig Brussels akkoord over bescherming platformwerkers

Europese wetgevers hebben woensdag een voorlopig akkoord bereikt over een wet gericht op betere werkomstandigheden voor medewerkers van zogeheten platformbedrijven zoals Uber en Deliveroo. Als de wet wordt aangenomen, heeft de EU daarmee een wereldwijde primeur.

De nieuwe regels moeten voorkomen dat werkers ten onrechte als zelfstandige ondernemers worden beschouwd en daardoor geen bescherming krijgen van het arbeidsrecht.

Een belangrijke vernieuwing is de invoering van “presumptie van werknemerschap”. Indien wordt voldaan aan twee van de vijf vastgestelde parameters dat het digitale platform de werkzaamheden aanstuurt of controleert, dan geldt het platform volgens de nieuwe wet als werkgever.

Daarbij horen de rechten en sociale zekerheden voor de werknemer, zoals minimumloon waar dat van toepassing is, cao-afspraken en regels voor werktijden, betaald verlof en, werkloosheids- en ziektevergoedingen.

“Momenteel worden tenminste 5,5 miljoen mensen die voor platforms werken mogelijk ten onrechte als zelfstandigen aangemerkt … en daardoor missen zij belangrijke arbeidsrechtelijke en sociale bescherming”, stelde het Europees Parlement woensdag in een verklaring.

Een tweede doelstelling van de wet is de bevordering van transparantie en eerlijkheid in het gebruik van algoritmes voor het nemen van besluiten in de bedrijfsvoering.

Menselijk toezicht wordt vereist voor het opschorten van de relatie met de medewerker, of diens ontslag, en geautomatiseerde beslissingen kunnen worden aangevochten door de medewerkers.

De zogenaamde ‘gig-arbeiders’ krijgen het recht om te weten hoe de algoritmes van online platforms werken en hoe hun gedrag de besluitvorming van de systemen beïnvloedt.

Ook mogen de platforms hun medewerkers niet meer volgen als ze niet zijn ingelogd, of aan de hand van gedrag proberen te voorspellen of zij zich willen aansluiten bij een vakbond of van plan zijn deel te nemen aan een staking.

De regels werden in 2021 aangekondigd. Als de wet wordt aangenomen krijgen landen twee jaar de tijd om ze in te voeren.