ECB geeft weinig prijs over toekomstige renteverhogingen

De Europese Centrale Bank is nog niet klaar met het verhogen van de belangrijkste rentestanden, maar het blijft onduidelijk of de centrale bank het tempo van zijn renteverhogingen gaat afbouwen nu de neutrale rente in zicht komt.

“Er komen meer renteverhogingen aan”, bevestigde voorzitter Christine Lagarde donderdag in een toelichting op het rentebesluit, waarin de ECB de rente opnieuw met 75 basispunten verhoogde. 

Daarmee staan de basisherfinancieringstransacties en de rentetarieven voor de marginale beleningsfaciliteit en de depositofaciliteit met ingang van 2 november op respectievelijk 2,00, 2,25 en 1,50 procent.

De tweede verhoging met 75 basispunten op rij brengt de depositorente in het midden van de door ECB genoemde bandbreedte van 1 tot 2 procent die wordt beschouwd als een neutrale rente, merkte investeringsstrateeg Altaf Kassam van State Street Global Advisors op. Dit is het renteniveau waarbij de economie noch gestimuleerd noch afgeremd wordt

Dat zou volgens de marktkenner een “natuurlijk punt” moeten zijn om het tempo van de renteverhogingen terug te schroeven, “zeker gezien de grote kans op een recessie in de eurozone in het vierde kwartaal.”

State Street rekent dan ook op een renteverhoging van 50 basispunten in december, net als economen van Goldman Sachs. Volgens de Amerikaanse zakenbank kan een verder oplopende inflatie de ECB er evenwel toe dwingen om de rente met nog eens 75 punten te verhogen in december.

Lagarde benadrukte in haar persconferentie vooral dat het tempo van toekomstige renteverhogingen op basis van inkomende macrodata en per beleidsvergadering bepaald wordt. Daarbij kijkt de ECB volgens de voorzitter naar drie factoren: de inflatieverwachtingen, de maatregelen die reeds genomen zijn door de centrale bank en wat de impact van de verhogingen is op de inflatie.

Marktkenners wezen erop dat de ECB in zijn rentebesluit van donderdag niet langer sprak over het verhogen van de rentes “in de komende vergaderingen”, maar alleen aangaf dat de rentes verder zullen worden verhoogd.

Volgens Lagarde is het doel van de ECB om de rente te verhogen tot een punt waarmee de inflatie op de middellange termijn uitkomt op 2,0 procent.

Econoom Carsten Brzeski van ING vraagt zich af waarom er überhaupt nog meerdere aanvullende renteverhogingen nodig zouden zijn om dit te bereiken. In de ECB-vooruitzichten van september ging de centrale bank al uit van een inflatie van 2,3 procent in 2024. Brzeski gokt dat de ramingen in december voor 2025 een inflatie van 2,0 procent laten zien.

Een andere reden waarom de ECB de rentes mogelijk in een lager tempo zal verhogen, is de dreigende recessie in de eurozone.

Lagarde bevestigde donderdag dat de kans hierop is toegenomen. En hoewel de ECB zijn mandaat moet uitvoeren, doelend op het omlaag brengen van de inflatie, is de centrale bank zich zeker bewust van het risico op een recessie.

Volgens de ECB-voorzitter zit de economie van de eurozone nog niet in het negatiefste scenario dat de centrale bank in september presenteerde, namelijk een situatie waarbij de economie in 2023 met 0,9 procent krimpt. Het basisscenario ging toen uit van een groei van 0,9 procent.

Wel zitten de risico’s voor de groeivooruitzichten aan de onderkant, erkende Lagarde, en kan een verzwakking van de economie leiden tot een iets oplopende werkloosheid.

De ECB-bestuurders spraken donderdag niet over het afbouwen van de balans. Met een besluit daarover wacht de centrale bank tot december, bevestigde Lagarde.

De euro is na het rentebesluit gedaald ten opzichte van de dollar, tot 1,0033. Lagarde erkende donderdag dat een zwakkere euro bijdraagt aan de prijsdruk in de eurozone.