Toegang tot al onze analyses en koopstips? Word abonnee
AEX
AMX
BEL20
NAS100
US30
Bekijk realtime koersen

Wat is de beste manier om in obligaties te beleggen?

Wat is de beste manier om in obligaties te beleggen?
7 jun 2019 om 15:23

De ETF, het indexfonds of toch het obligatiefonds?

Vandaag kijken we naar verschillende productsoorten waarmee u obligaties kunt kopen. Beleggers doen er goed aan risico’s te spreiden over verschillende beleggingscategorieën. Obligaties beschermen uw portefeuille tegen plotselinge koersdalingen. Het zijn leningen aan overheden of bedrijven, waarvoor deze een prijs betalen in de vorm van couponrente. In onzekere tijden zoeken beleggers zekerheid en neemt de vraag naar (staats) obligaties toe, een fenomeen dat ook wel een flight to quality wordt genoemd. Gaat het economisch juist goed, dan neemt de vraag af en stijgt de rente. Door dit mechanisme werkten obligaties in het verleden vaak goed tegen plotselinge koersdalingen.

U kunt obligaties op drie manieren opnemen in uw portefeuille: als individuele positie, via een obligatiefonds of door het aanschaffen van een obligatie-ETF. Wat is voor de gemiddelde particuliere Nederlandse belegger de beste oplossing en waarom?

Kosten

Even terug naar de basis: opbrengsten min kosten resulteren in winst/ rendement. Bij het selecteren van beleggingsoplossingen doet u er dus goed aan om scherp op de kosten te letten. Ogenschijnlijk kleine verschillen van enkele basispunten resulteren door het effect van samengestelde rente op langere termijn in forse verschillen (probeer deze rekentool om een indruk te krijgen van het effect van kosten op de langere termijn op een hele portefeuille). Zeker bij obligaties, die doorgaans lagere rendementen leveren dan aandelen, is dat het geval. Een klein verschil in prijs, in jargon de Total Expense Ratio of kortweg TER, drukt het rendement al enorm. Gaat u maar na: het rendement van de Think iBoxx Corporate Bond UCITS ETF was de laatste drie maanden [efn_note]Op het moment van schrijven 24 mei 2019[/efn_note] 1,86% bij een TER van 0,15%. U kunt zich voorstellen wat het effect van een TER van 1% zou zijn.

Als we de drie opties, individuele obligaties, obligatiefondsen of obligatie-ETFs vergelijken, lijkt de ETF op kostengebied de gunstigste oplossing. Hoewel een analyse op een complete database ontbreekt, weet iedereen die weleens een fonds heeft gekocht dat dit de duurdere optie is. Een individuele obligatie is minder toegankelijk doordat de minimale inleg meestal € 1000,- nominaal is, maar nog vaker € 10.000,- of zelfs € 100.000,- Dat heeft niet iedere belegger voor handen en bovendien is spreiding aanbrengen met individuele posities binnen het vastrentende deel lastig en kostbaar.

Opbrengsten

Actieve fondshuizen rechtvaardigen hun hogere kosten door te verwijzen naar het rendement dat uit de onderzoeksinspanningen zou voortvloeien. Die claim valt tegenwoordig eenvoudig te controleren. SPIVA doet al jaren onderzoek naar de prestaties van actieve (obligatie)fondsen en vergelijkt deze met een corresponderende index. Hoewel cijfers over de Europese obligatiemarkt ontbreken, is de trend die blijkt uit de cijfers over de Amerikaanse markt herkenbaar. Een ruime meerderheid van de actieve fondsmanagers levert mindere rendementen dan de index. Dat percentage neemt overigens toe naarmate de meetperiode langer wordt -geen sprake van een pechjaar dus, eerder van een patroon van underperformance. Fondsenonderzoeksbureau Morningstar publiceerde in 2018 de resultaten van een vergelijkbaar onderzoek. Hoewel de onderzoekers daarin onderschreven dat een meerderheid van de actieve fondsmanagers geen waarde toevoegde door hun obligatieselectie, gaf men aan dat het vaker lukt in de meer niche obligatiecategorieën (denk bijvoorbeeld aan emerging market debt/ high yield). Overigens wezen de Morningstar onderzoekers de kostenfactor aan als voornaamste reden voor de ruim 80% actieve obligatiefondsen die minder rendement leveren dan de index.

Risico en spreiding

U voegt obligaties toe aan uw portefeuille om het risico van uw overige beleggingen te dempen. Binnen de categorieën is het vervolgens verstandig wederom te spreiden: het inzetten op enkele obligaties brengt meer risico’s met zich mee dan uw inzet te verdelen over een ‘mandje’ obligaties. Managers van actieve fondsen voegen theoretisch waarde toe door hun selectie. De investering in onderzoek en het exclusieve karakter maakt dat de portefeuilles van actieve fondsen geconcentreerder zijn, oftewel minder posities bevatten. De beweeglijkheid gemeten in volatiliteit van actieve obligatiefondsen is in theorie dan ook hoger. De reden dat u een obligatie koopt is juist het tegengaan van waardeschommelingen in uw portefeuille. Gelet op de functie van obligaties in uw portefeuille, bent u in theorie daarom vaak beter af met een passieve oplossing zoals een ETF.

Verhandelbaarheid

Feitelijk blijven er voor de meeste beleggers twee oplossingen over, namelijk het obligatie indexfonds of de obligatie-ETF. Deze producten lijken sterk op elkaar doordat ze beide een index volgen, maar verschillen op een belangrijk onderdeel: de verhandelbaarheid/ het aan en- verkoopproces. Een ETF is doorlopend, dat wil zeggen zolang de beurs open is, aan- en verkoopbaar. Los van het gegeven dat veel handelen meestal onverstandig is, kunt u ’s ochtends besluiten de schokdempers van uw portefeuille te verstevigen en het aandeel van uw beleggingen in obligaties op te schroeven. Besluit de centrale bank later die dag bijvoorbeeld de rente plotseling sterk te verlagen, dan kunt u de gekochte stukken ook direct weer kwijt. Wel een prettige gedachte. Maar dat is niet alles; net als bij een aandeel mag u (zeker aan te raden) een limietprijs meegeven waarvoor u wenst te kopen of te verkopen. Een obligatiefonds biedt zulke soepele voorwaarden niet: aan- of verkopen kan eens per dag tegen de dan geldende koers.

Een eerlijke prijs

Het mechanisme van de primaire en secondaire markt, waardoor de liquiditeit in de ETF-markt ontstaat, biedt u nog een ander voordeel. Doordat de obligatiemarkt minder liquide is dan de aandelenmarkt, is het soms lastig de prijs van een obligatie te bepalen -dit komt door het ontbreken van een centrale markt. Door vraag en aanbod binnen de secondaire markt, daar waar de Authorised Participant (AP) en de andere market makers vraag en aanbod verbinden, ontstaat een continu prijsmechanisme. Dit is defacto een centrale markt waar continu de waarde van de obligaties worden berekend. U weet zo zekerder dat u een eerlijke prijs voor uw ETF-obligaties betaalt.

Conclusie

Gelet op kosten, rendement, de schokdemperfunctie van obligaties en de product kenmerken, is de ETF de beste oplossing voor het invullen van het vastrentende deel van uw portefeuille. ETF’s zijn goedkoper, breder gespreid en altijd verhandelbaar. Door de lagere kosten verslaan obligatie ETF’s in de meeste gevallen hun actieve evenknie; door de spreiding voldoen ze beter aan hun defensieve doelstelling binnen uw portefeuille. Er zullen altijd uitzonderingen zijn, maar gemiddeld gesproken bent u beter af met een ETF.

[1] Op het moment van schrijven 24 mei 2019.

 

Wil je direct op de hoogte zijn van het laatste beursnieuws?

Schrijf je nu in voor onze gratis nieuwsbrief en mis niks!

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.