AEX: Wachten op vervolgbeweging

In de AEX is er sprake van een brede weerstandszone. Sinds begin 2018 werd een toppenzone gevormd tussen de 574 en 577. Sinds juli dit jaar werd deze toppenzone meerdere keren opwaarts gebroken. Er was geen sprake van een structurele doorbraak boven deze zone. De doorbraken waren beperkt in punten en tijd. Eind juli vond de eerste doorbraak plaats waarbij een top bij 586,30 werd gevormd. Deze top staat nog steeds als jaartop in de boeken. Op 1 oktober vond de 2^e doorbraak plaats met een top bij 584,30. De laatste doorbraak vond vorige week plaats met een top bij 581,60. Hierdoor is de weerstandszone verbreedt naar de 574 – 586,30. In het middellangetermijnbeeld was de neerwaartse doorbraak van eind juli belangrijk. Na de krachtige opwaartse beweging vanaf de decemberbodem (472,20) was een stijgende middellangetermijn-bodemlijn te zien die liep langs de mei-bodem ten tijde van de 1^e correctie van dit jaar. Deze bodem ligt bij 534,50. De opwaartse bodemlijn langs deze 2 bodems werd eind juli gebroken, wat resulteerde in de 2^e en grootste correctie van dit jaar van bijna 10%. De bodem werd destijds geplaatst bij 528,70. Dit zorgde toen voor een eendaagse neerwaartse doorbraak van de belangrijke horizontale steun van 534,50. Dit niveau is een belangrijk punt in het middellangetermijnbeeld. Om een krachtige neerwaartse fase in te zetten is een structurele beweging hieronder noodzakelijk waarna aanzienlijke neerwaartse ruimte ontstaat. Een dergelijke beweging acht ik in de laatste periode van 2019 nog steeds mogelijk. Als we kijken naar de gevormde toppatronen in de AEX dan zien we in juli een shooting star en enkele bearish engulfing patronen op zowel de week- als daggrafiek. De laatste bearish engulfing werd begin oktober gevormd op de daggrafiek.

Visie technische analyse:

Consolidatie op hoog niveau met nog steeds een reële kans op topvorming en een neerwaarts vervolg
Na de 2^e en grootste correctie (bodem bij 528,70) van dit jaar werd een krachtige herstelbeweging ingezet. Deze herstelbeweging zorgde voor een klassieke terugtest naar de voormalige en sinds december stijgende bodemlijn. Deze krachtige opwaartse herstelbeweging vanaf de augustusbodem is inmiddels ook alweer gebroken en werd vorige week teruggetest. Bij de gevormde toppenzone tussen de 581,60 – 586,30 zien we dat deze toppen steeds iets lager komen te liggen. Verder zien we nog steeds een forse euforie onder beleggers en analisten, wat een contrair signaal is. Als we kijken naar de technische indicatoren zien we een duidelijke negatieve divergentie in zowel de RSI als de MACD. Ondanks de gelijke danwel hogere toppen in de aandelenmarkten in het langere technische beeld maken deze indicatoren steeds lagere toppen. Dit is een signaal van opdroging van de koopdruk in de markt. Een structurele doorbraak boven de zone 581,60 – 586,30 zorgt voor meer opwaarts potentieel richting de zone 600 – 610. In dat scenario zal mijn neerwaartse visie verder worden uitgesteld maar blijft mijn langetermijnopinie ongewijzigd op Short staan. De 3 opwaartse bewegingen boven de 577 (top van vorig jaar) zijn ook nog steeds te zien als tijdelijke overshoot in een zeer euforische marktomgeving. Ook de intermarktindicatoren (olie, rente, goud en valuta) geven nog steeds tegenstrijdige signalen. Waar moeten we nu op letten in het kortetermijnbeeld? Er liggen in het kortetermijnbeeld 3 toppen boven de markt. Deze zijn te vinden bij 586,30, bij 584,30 en 581,70. De eerste 2 toppen werden allebei gevormd met een bearish engulfing. Er ligt dus de nodige weerstand op zeer beperkte afstand boven de huidige niveaus. Ook werden de opgaande bodemlijn vanaf de 472,20 (december vorig jaar) en vanaf de 528,70 (augustus) neerwaarts gebroken en teruggetest. Aan de onderkant liggen momenteel in het kortetermijnbeeld 2 belangrijke steunpunten. De eerste is de bodem van de afgelopen week bij 571,60. Daaronder lijkt de huidige consolidatie op hoog niveau ten einde te komen. Belangrijker is echter de 2^e steun, de bodem van begin oktober bij 553,80. Daaronder lijkt de toppenzone definitief gevormd en kan de druk op de belangrijke 534,50 weer snel toenemen. Overige steunpunten zijn verder nog te vinden bij het 50-daags gemiddelde van 565,90, bij 567,30 en 574.

Euro-Dollar: eerste opwaartse doorbraak en daarmee een signaal van uitbodeming
Begin 2018 werd een top in het valutapaar Euro-Dollar geplaatst rond de 125,50. Hierna werd de krachtige stijgende trend vanaf het dieptepunt in 2017 rond de 104 afgebroken en werd een nieuwe dalende trend gestart. Deze dalende trend werd daarbij niet opgevangen bij de bovenkant van een jarenlange zijwaartse tendens. Sinds het begin van de zomer werd een neerwaartse versteiling ingezet in de Euro-Dollar. Het dieptepunt tijdens deze versteiling lag rond de 108,80 in de eerste handelsdagen van oktober. In de afgelopen dagen vond de eerste verbetering in het kortetermijnbeeld plaats. Het dalende trendkanaal sinds de zomertop rond de 114 werd gebroken. Deze toppenlijn lag toen bij 110. Het belangrijkste te breken niveau in het middellangetermijnbeeld ligt bij een langere dalende toppenlijn (sinds september 2018). Deze toppenlijn ligt momenteel bij 112,40. Een opwaartse doorbraak zou een duidelijke verbetering in het langetermijnbeeld betekenen waarna de kans groot is dat de bodem in dit valutapaar bij 108,80 is gezet en de opwaartse weg richting de 114 – 114,50 en hoger kan worden ingezet. Zolang deze langere dalende toppenlijn niet wordt gebroken, bestaat de kans op een terugtest voor de vorming van de eerste hogere bodem danwel een gelijke bodem. Door deze eerste verbeteringen lijkt een bodemformatie kansrijk in de komende periode en een opwaartse trendomkeer.

Grafiek Euro/Dollar op dagbasis

Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office

¹ Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.
Meer weten over technische analyse?
Zie onze uitleg van technische begrippen

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)