TA: Opwaartse kracht in eindfase
Ondanks de opwaartse kracht in het kortetermijnbeeld, blijft dit naar mijn mening een fase die aan het einde van een krachtige opgaande trend plaatsvindt. Een vervolg van de bearmarkt blijft realistisch.
Afvlakking van de herstelbeweging die al 4 maanden duurt
Na de enorme val van ongeveer 240 punten in de maanden februari-maart, werd een zeer krachtige herstelbeweging ingezet vanaf de jaarbodem bij 389. Deze herstelbeweging duurt inmiddels vier maanden terwijl de vrije val ongeveer 4 weken duurde. Een dergelijke vrije val in zo’n kort tijdsbestek hebben we niet vaak gezien. Ik gaf medio maart aan dat een krachtige herstelbeweging mocht worden verwacht. Het eerste doel lag daarbij bij 483 en het tweede doel bij 528. Beide niveaus werden tijdens deze zeer krachtige herstelbeweging doorbroken. In de afgelopen weken werd de opwaartse druk verder opgevoerd naar de zone 573 – 574. Een aanzienlijke verdere herstelbeweging dan ik had verwacht. In deze zone liggen onder andere meerdere voormalige toppen over de afgelopen jaren (sinds 2009). Ondanks deze krachtige herstelbeweging blijft het langetermijnbeeld in mijn visie neerwaarts gericht. Sinds medio juni zien we een duidelijke afvlakking van deze opwaartse beweging vanaf de 389 bodem. Daarbij werd een maand geleden ook al de vanaf 389 opgaande bodemlijn gebroken. Dit zorgde voor de eerste duidelijke verzwakkingen in het technische beeld. Ondanks de kracht van deze opgaande beweging is de kans naar mijn mening nog steeds het grootst dat in het langere technische beeld een lagere top zal worden gevormd onder de top van februari bij 632. Er is dus zeker geen sprake van een nieuwe bullmarkt, maar van een zeer krachtige herstelbeweging in een bearmarkt. De kans is naar mijn mening groot dat in de komende 12 maanden de AEX op weg kan naar niveaus van 410 tot 380 – 389. Zelfs een verdere daling tot onder de 389 sluit ik daarbij niet uit.
Visie technische analyse:
| korte termijn | lange termijn | steunniveaus | weerstandniveaus |
| Short | Short | 572,50 / 564,70 / 560,50 / 549,90 | 573,50 – 574 / 579,30 / 580,20 / 584 |
Grafiek AEX-index op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 13 juli 2020, Zie ook onze uitleg van technische begrippen
Veel risico signalen in de aandelenmarkten
In de afgelopen tijd was er sprake van enorme euforie in de markt. Dit zijn vaak contraire signalen, maar geven niet aan waar het draaipunt komt te liggen. Ook vanuit de technische indicatoren zien we al een neerwaartse draai. Zo brak de RSI al door zijn sinds maart stijgende bodemlijn en vormde in de afgelopen weken negatieve divergentie. Dit betekent dat er in de RSI lagere danwel gelijke toppen worden gevormd en in de AEX nog hogere toppen op de borden worden gezet. Eenzelfde beweging zien we ook in de MACD. Daar is verder ook een afvlakkende tendens te zien en werden al meerdere negatieve crossings gevormd. Ook in de intermarktindicatoren zien we nog steeds duidelijke signalen die niet wijzen op een structurele verdere stijging in de aandelenmarkten. Zo zagen we een opwaartse doorbraak in de eurodollarkoers. Daarbij moet nog wel bevestiging worden gegeven boven de weerstandszone van 1,1450 – 1,1490 om de opwaartse draai te valideren. In de 10-jaars rentes zien we ook nog steeds de contouren van een enorme bodemformatie waarbij niveaus boven het nulpunt in de komende maanden realistisch zijn. Als laatste blijft de krachtige opwaartse trend in de goudprijs intact. Daarbij zijn in de komende maanden hogere all-time highs realistisch. Hij noteert momenteel rond de laatste belangrijke horizontale weerstand tot aan de genoemde all-time high. Er zijn dus genoeg ‘rode’ signalen in de markt te vinden, maar de bevestiging van een neerwaartse draai moet uiteindelijk vanuit de grafiek zelf komen. Het is daarbij van belang dat we ook duidelijk de bewegingen in de andere aandelenmarkten nauwgezet volgen. De AEX is daarbij een van de weinige indices die in de afgelopen weken hogere toppen vormde tijdens de vier maanden durende herstelbeweging. Veel andere indices blijven nog onder deze toppen en lijken een dubbele top danwel lagere top te vormen. Gisteren zagen we verder dat een aantal grote toppatronen werden gevormd in de Amerikaanse indices. De Nasdaq 100 was in de afgelopen periode een positieve uitzondering die zijn all-time high wel wist te doorbreken maar vormde daarbij gisteren wel een enorme bearish engulfing. Kortom een neerwaarts draaipunt lijkt dichtbij.
Klassieke terugtest naar de bodemlijn van de voormalige 10 jaar durende bullmarkt
Na de doorbraak vorige maand onder de vanaf de 389 stijgende bodemlijn wist de AEX nog wel zijn toppen tijdens deze herstelbeweging te verhogen. Een week geleden werd een top bij 580,20 op de borden gezet. Gisteren werd deze top nog benaderd met een hoogtepunt bij 579,30. Ook werd gisteren een grote hanging man gevormd. De kans is dus aanwezig dat er sprake zal zijn van de vorming van een dubbele top. Ook werd hiermee (net als in de afgelopen weken) de voormalige en sinds 2009 stijgende bodemlijn op de logaritmische weekgrafiek teruggetest. De herstelbeweging lijkt hiermee dus een klassieke terugtest te zijn naar de opgaande bodemlijn van de voormalige en bijna 10 jaar durende bullmarkt sinds 2009. Pas een structureel slot boven de zone 579,30 – 580,20 zal meer opwaartse ruimte vrijmaken voor een verdere stijging richting de 590 tot 610. Ook in dat scenario blijft de opwaartse ruimte dus relatief beperkt. Ik acht de kans echter groot dat deze herstelbeweging op zijn laatste benen loopt en de kans op een krachtige neerwaartse draai in de zomermaanden groot is. Als we kijken naar de afvlakking sinds juni dan zien we ook (opnieuw) de contouren van een stijgende wig. Bij een dergelijk patroon stijgen de bodems sneller dan de toppen. De onderkant van deze steunlijn ligt vandaag bij 572,50. Een slotkoers hieronder met bevestiging onder de meest recente bodem bij 564,70 zal het signaal zijn voor de activering van deze topformatie. In dat scenario ontstaat in eerste instantie ruimte naar de cruciale middellangetermijngrens bij 528,70. Bovenliggende steunpunten zijn dan verder nog te vinden bij het 200-daags gemiddelde van 560,50, het 50-daags gemiddelde bij 546,40 en een eerder bodem bij 550. Buiten de dubbele top rond de 580, de vorming van een hanging man en het potentiele toppatroon (stijgende wig) is de kans vandaag ook aanwezig dat een eendaagse ‘island reversal’ wordt gevormd. Daarvoor moet de AEX onder de gisteren gevormde opwaartse gap openen. Deze gap is te vinden tussen de 571,90 en 573,50. Zodra deze opwaartse gap daarna niet wordt gesloten, is een island reversal patroon ontstaan. We moeten dus zeer alert blijven op verdere topsignalen in de komende dagen waarna de neerwaartse weg weer krachtig kan worden ingezet.
Grafiek AEX-index op weekbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 13 juli 2020
Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office
| Risicobarometer ING Investment Office | |||
| Signaal | – | ||
| Macro-economie | – | Economieën worden geleidelijk heropend maar herstel zal lange tijd in beslag nemen | |
| Liquiditeit / rente | ++ | Centrale banken halen alles uit de kast en draaien de geldkraan vol open | |
| Waardering | – | ‘Veilige’ beleggingen zoals staatsobligaties zijn hooggewaardeerd, maar aandelen zijn ook duur | |
| Sentiment¹ | = | Beleggers zijn bereid meer risico te nemen en neigen naar overdreven optimisme | |
| Technische analyse² | – | Alert op vorming van lagere top, herstelfase is mogelijk ten einde | |
| Deze tabel wordt een keer per maand geüpdatet. Laatste wijziging 10 juni 2020 | |||
1 Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.
Meer weten over technische analyse?
Zie onze uitleg van technische begrippen.
| Disclaimer Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld door Bas Heijink, technisch analyst, en is en uitgebracht en voor het eerst verspreid op dinsdag 14 juli 2020 om 09:18 door het ING Investment Office, onderdeel van ING Bank N.V. Voor het opstellen van deze beleggingsaanbeveling is gebruik gemaakt van de volgende wezenlijke informatiebronnen: BofA Securities, Goldman Sachs, Bloomberg, CreditSights, Standard & Poor’s, Moody’s, Fitch, ING FM, Citi, J.P. Morgan, Thomson Reuters Datastream, Sustainalytics, UBS en/of Reuters Metastock. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op de volgende waarderingsgrondslagen, methoden en aannames: koerswinstverhouding, koersboekwaardeverhouding en/of net asset value (NAV). Voor deze beleggingsaanbeveling zijn geen beschermde modellen gebruikt. Een beschrijving van het ING-beleid ten aanzien van informatiebarrières en belangenverstrengeling kunt u hier vinden. Tenzij anders vermeld, zal ING Bank N.V. de beleggingsaanbeveling niet actualiseren. Ontwikkelingen die zich na het opstellen van deze beleggingsaanbeveling hebben voorgedaan, kunnen van invloed zijn op de juistheid van de aannames waarop deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd. Beleggingsaanbevelingen worden over het algemeen 2 tot 4 keer per jaar herzien. Deze beleggingsaanbeveling behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren en vormt geen uitnodiging tot het aangaan van welke overeenkomst of verbintenis dan ook. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op aannames en vormt geen garantie voor een bepaalde ontwikkeling of resultaat. Aan deze beleggingsaanbeveling kunnen geen rechten worden ontleend. Beslissingen op basis van deze beleggingsaanbeveling zijn voor uw eigen rekening en risico. Noch ING Bank N.V. noch ING Groep N.V. noch enige andere rechtspersoon die tot de ING Groep behoort, aanvaardt aansprakelijkheid voor enige schade in welke mate dan ook die voortvloeit uit het gebruik van bovenstaande beleggingsaanbeveling of de daarin opgenomen informatie. Beleggen brengt risico’s en kosten met zich mee. U kunt uw inleg of een deel ervan verliezen. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ING Bank N.V. is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934, respectievelijk de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, en evenmin in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika (hierna tezamen: ‘Amerikaanse beleggingswetgeving’). Deze beleggingsaanbeveling is niet gericht tot en niet bestemd voor ‘U.S. Persons’ in de zin van de Amerikaanse beleggingswetgeving. Kopieën hiervan mogen niet worden verzonden of worden meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan U.S. Persons. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431 Amsterdam en staat onder toezicht van Autoriteit Financiële Markten AFM. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Alle rechten voorbehouden. Deze beleggingsaanbeveling mag niet worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ING Bank N.V. ©2019 ING Bank N.V., Amsterdam. |
