TA AEX: Neerwaartse risico’s

In de afgelopen dagen wist de AEX zijn jaartoppen verder te verhogen tot een niveau van 667,85. Hiermee werd ook de bovenkant van een groot potentieel toppatroon getest, te weten een stijgende wig. Neerwaartse risico’s zijn groot.

Zeer steil opgaande trend vaak aan einde van blow-off fase

Er is naar mijn mening sprake van een enorme euforie in de markt tijdens deze zeer krachtige blow-off beweging. Deze maand steeg de AEX ongeveer 40 punten vanaf het jaarslot van 2020. Sinds oktober 2020 zien we zelfs een stijging van 140 punten. In oktober werd namelijk een dieptepunt op de borden gezet bij 527,85. Hiermee werd toen de onderkant getest van de brede zijwaartse zone waarin de AEX zich sinds juni 2020 bevond. De neerwaartse druk werd destijds steeds meer opgevoerd, maar dit resulteerde niet in een structurele neerwaartse doorbraak onder de belangrijke steunzone bij 529 – 531. In de eerste handelsweek van november brak de AEX toen krachtig door zowel de 575,50 en de 587 met een grote opwaartse gap. Dit zorgde voor een opwaartse versnelling na het doorbreken van de bovenkant van de zijwaartse handelszone in de maanden daarvoor. Het is inmiddels al bijna niet meer voor te stellen dat de AEX 10 maanden geleden een bodem op de borden zette bij 389 (bijna 280 punten lager dan huidige niveau). Met de doorbraak begin november mocht een nieuwe opgaande bodemlijn in de AEX worden getrokken. Deze loopt langs de 389-bodem en de oktoberbodem van 528. Dit is in het middellangetermijnbeeld een belangrijke oplopende steunlijn. Pas een structureel slot hieronder zou een definitieve bevestiging zijn van een zeer belangrijke top in het langetermijnbeeld. Deze opgaande bodemlijn is op de logaritmische weekgrafiek inmiddels te vinden bij 600,50 en loopt wekelijks ruim 4,5 punt op. Als we overigens kijken naar deze logaritmische weekgrafiek zien we vanaf de oktoberbodem nog een zeer steile versnelling. Deze bodemlijn werd gisteren voor het eerst kortstondig gebroken. Dergelijke extreem steile versnellingen zien we veelal in de laatste fase van een krachtige blow-off fase.

Visie technische analyse:

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XVII, 25 januari 2021, Zie ook onze uitleg van technische begrippen

Laatste fase van een grote topvormingsperiode, vergelijkbaar met de periode 1998 – 2001
In het laatste kwartaal van 2018 kwam in veel aandelenindices al een einde aan de bijna 10 jaar durende bullmarkt. In dat kwartaal zagen we een doorbraak onder meerdere bodemlijnen van deze bullmarkt. Toch zorgde de bodem van eind 2018 voor een krachtige herstelbeweging zonder noemenswaardige terugvallen tot in het eerste kwartaal van 2020. Na de vorming van een top in februari 2020 vond een krachtige neerwaartse draai plaats die zorgde voor een zeer forse vrije val. De AEX viel daarbij in slechts 4 weken tijd ongeveer 240 punten terug. Daarbij werd bijna mijn 2^e neerwaartse koersdoel van 380 behaald. De herstelbeweging met een maandenlange zijwaartse fase zorgde uiteindelijk voor een nog krachtigere opgaande beweging. Als we kijken naar het verleden dan zien we veel overeenkomsten met de periode 1998 – 2001. In het begin van deze lange topvormingsperiode werd ook de bullmarkt gebroken waarna een vrije val plaatsvond die vergelijkbaar is met de beweging van 10 maanden geleden. Destijds viel de AEX vanaf de 600 punten terug naar 350 waarna een krachtige herstelbeweging plaatsvond tot aan de 700 puntengrens. Ook toen zagen we een lange en krachtige periode van extreme euforie en een bijbehorende blow-off beweging. De bearmarkt werd hierna vervolgd tot een niveau van ongeveer 220 punten in 2 jaar tijd. Het is onmogelijk om te zeggen of een dergelijke verdere vergelijking voor de komende 2 jaar ook mogelijk is, maar er zijn wel veel overeenkomsten met die periode van topvorming. Als we de vergelijking doortrekken met de situatie uit 1998 – 2001 dan zou de AEX momenteel in de laatste fase van een groot topvormingsproces zitten en een langer durende bearmarkt kunnen inzetten. Ik acht de kans ook groot dat de AEX in de komende maanden een krachtig neerwaarts vervolg kan gaan inzetten, in eerste instantie richting de oktoberbodem bij 528, maar aanzienlijk lagere niveaus in de loop van dit handelsjaar blijven kansrijk naar mijn mening. Er is dus geen sprake van een nieuwe structurele bullmarkt voor de komende jaren.

Doorbraak onder steil opgaande bodemlijn sinds oktober bij 651 zou duidelijke verzwakking zijn

Ook vanuit de daggrafiek en de technische indicatoren zien we genoeg risicosignalen dat we het einde naderen van een zeer euforische blow-off beweging. Het is echter wachten op duidelijke omkeersignalen vanuit de grafiek zelf, aangezien het onmogelijk is om een top te voorzien tijdens een dergelijke periode. We zien al langere tijd duidelijke negatieve divergentie vanuit de technische indicatoren. Ook veel intermarktindicatoren geven niet aan dat we in een lange opgaande beweging zitten in de aandelenmarkten. Ook is de afstand tussen de koers en het stijgende 200-daags gemiddelde fors opgelopen en zitten we in een periode waarbij het elastiek ten opzichte van dit gemiddelde behoorlijk wordt opgerekt (ruim 15%). Een duidelijke omkeer vanuit de grafiek zou dan ook een krachtig en snel neerwaarts vervolg kunnen inzetten. Ook op deze daggrafiek zagen we steeds verdere versteilingen en de ontwikkeling van meerdere stijgende wiggen. Gisteren werd de meest steil opgaande bodemlijn al gebroken nadat eerst de bovenkant van meerdere langere stijgende wiggen werd getest. Een duidelijke verdere verslechtering in het kortetermijnbeeld treedt op onder de steil opgaande bodemlijn vanaf de oktoberbodem die momenteel bij 651 ligt en dagelijks ongeveer 2 punten oploopt. Het lijkt dus slechts een kwestie van tijd voordat deze bodemlijn neerwaarts wordt gebroken waaronder een fors neerwaarts potentieel ontstaat. Zoals hierboven vermeld, ligt de belangrijkste opgaande middellangetermijnbodemlijn bij 600,50. Zolang dergelijke opgaande bodemlijnen in meerdere tijdstermijnen niet worden gebroken, blijft de huidige euforische blow-off beweging intact en zijn hogere koersen in de komende tijd niet uit te sluiten. Weerstand is te vinden bij de top van 667,85 en de sinds oktober stijgende toppenlijn bij 668,50.

Grafiek AEX-index op weekbasis (sinds zomer 2017)

Bron: Reuters Metastock XVII, 25 januari 2021

Grafiek AEX-index op weekbasis (sinds 1989)

Bron: Reuters Metastock XVII, 25 januari 2021

Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office

¹ Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.

Meer weten over technische analyse?
Zie onze uitleg van technische begrippen.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)