Opgaande trend in AEX gebroken

Zowel de sinds december opgaande kortetermijntrend als de stijgende wig zijn neerwaarts gebroken. De top lijkt daarmee te zijn gezet, maar er is nog wel bevestiging nodig onder de meest recente bodems.

Verzwakking en neerwaartse afronding van stijgende wig in de AEX
De eerstvolgende technische analyse zal pas over ruim een week verschijnen vanwege de vakantieperiode. De top tot op heden werd enkele dagen geleden bij 544,90 geplaatst in de AEX. De vraag voor de komende week zal zijn of hiermee de top voor de komende tijd en mogelijk voor lange tijd al is geplaatst. Het zou dan gaan om een duidelijke en belangrijke lagere top in het langetermijnbeeld. Vorig jaar vond namelijk een duidelijke omkeer plaats in het langetermijnbeeld waarbij de sinds begin 2009 stijgende trend (bijna 10 jaar durende bullmarkt) werd beëindigd. De gehele beweging in de afgelopen twee maanden zorgde voor een stijging van 72 punten. Dit was een van de krachtigste opgaande bewegingen in een dergelijk kort tijdsbestek van de afgelopen jaren. Deze opgaande tegenreactie volgde op de 6 maanden durende daling van ruim 104 punten vanaf de juli-top bij 576,90. Deze tegenreactie zorgde daarbij overigens wel voor een aanzienlijk forsere stijging dan ik had verwacht. Vooral de doorbraak boven de sinds juli dalende toppenlijn en de zone 516 – 517 had ik niet verwacht. Als we kijken naar de maand februari dan zagen we al een afvlakking van deze opgaande beweging. Het grootste deel van de stijging vond in januari plaats. De laatste keer dat de bovenkant van het steile en smalle opgaande trendkanaal werd getest vond op 15 februari plaatst, maar betekende ook dat de contouren van een grote stijgende wig werden gevormd. Na de recente vorming van de top bij 544,90 (bovenkant wigpatroon) werden in de afgelopen twee dagen zowel de onderkant van dit stijgende wigpatroon evenals de sinds 27 december stijgende bodemlijn neerwaarts gebroken. Een duidelijke verslechtering in het kortetermijnbeeld in de grafiek zelf.

Belangrijke top in het middellange- en langetermijnbeeld in de maak?
Als we kijken naar de zeer krachtige opgaande beweging over de afgelopen twee maanden dan zagen we in meerdere indices deze neerwaartse doorbraken en de vorming en afronding van stijgende wiggen in de afgelopen dagen. Ondanks deze krachtige opgaande beweging en de hernieuwde zeer hoge euforie onder beleggers (contrair signaal) leek de eindfase van deze te steile opgaande beweging al dichtbij te komen. Buiten het feit dat deze opgaande beweging kan zorgen voor een belangrijke top in het dalende langere technische beeld, is deze beweging ook te zien als tegenreactie op de te grote afstand die ontstaan was eind december tot aan het 200-daags gemiddelde. Het elastiek werd eind vorig jaar steeds verder opgerekt ten opzichte van dit gemiddelde. Vanuit het verleden weten we dat zodra de afstand tot dit gemiddelde rond de 10% tot 12% ligt een forse tegenreactie kan worden verwacht. In veel indices was deze afstand zelfs opgelopen tot ruim 15%. In de afgelopen twee weken brak de AEX daarbij wel boven het nog steeds dalende 200-daags gemiddelde. Hiermee was ook meer opwaartse ruimte vrijgekomen. Als we echter de huidige situatie (sinds de zomermaanden) vergelijken met de situatie in 2007 – 2008 zien we veel overeenkomsten. Destijds vormde de AEX een meervoudige toppenzone rond de 564 waarna hij snel terugviel naar de 400 punten. De herstelbeweging in 2008 zorgde voor een stijging naar de 500 waarbij de AEX ook kortstondig boven zijn 200-daags gemiddelde noteerde. Zowel toen als ook nu is deze herstelbeweging te zien als krachtige terugtest tot ongeveer het 200-daags gemiddelde voor de vorming van een belangrijke lagere top in het middellange en langetermijnbeeld. Ik acht de kans dan ook groot dat de neerwaartse langere trend zeker nog niet ten einde is gekomen en een verder vervolg zal krijgen in 2019. Daarbij verwacht ik een verdere verlaging van de eind vorig jaar gevormde bodem bij 472,20. Door de kracht van de herstelbeweging zal het echter wel aanzienlijk langer duren voordat deze bodem weer onder druk gezet kan worden. Het jaar 2018 is daarbij een klassiek overgangsjaar geworden tussen een bijna 10 jaar durende bullmarkt en een nieuwe neerwaartse trend. In het laatste kwartaal van vorig jaar werden zowel het topvormingsproces (9 maanden durend proces) evenals de sinds 2009 stijgende bodemlijn op de logaritmische maandgrafiek neerwaarts gebroken. Ook werd een drievoudige toppenzone gevormd rond de 574 waarbij elke top gepaard ging met de vorming van een toppatroon in de maandgrafiek.

Bevestiging van een belangrijke top treedt op onder de zone 533 – 534
De enorme euforie (net als in 2017 en 2018) die we de afgelopen tijd zagen, is een contrair signaal en gaf aan dat de nieuwe bearmarkt nog niet ten einde was gekomen. Verder zagen we de afgelopen weken de nodige vermoeidheidssignalen. De bovenkant van het stijgende trendkanaal werd niet meer bereikt en de technische indicatoren gaven de eerste verkoopsignalen. Zowel de MACD als de RSI testten de toppen van de afgelopen jaren. De MACD vormde een week geleden al een neerwaartse crossing en in de RSI was de afgelopen weken sprake van negatieve divergentie. Dit betekent dat de toppen in de AEX nog wel opliepen, maar er lagere toppen werden gevormd in de RSI. Eerste weerstand ligt nu bij 544,90. Hier ligt de hoogste top waarboven bij 546,50 de voormalige sinds december stijgende bodemlijn ligt. De voormalige onderkant van de stijgende wig ligt nog onder de 544,90. Boven de 544,90 ontstaat meer ruimte naar de zone 551 – 554, maar deze kans is wel afgenomen met de doorbraak onder de stijgende bodemlijn en de onderkant van de stijgende wig. Toch is het belangrijk dat er nog bevestiging voor deze top optreedt. Een verdere verzwakking treedt op onder het dalende 200-daags gemiddelde van nu 536,50 en definitieve bevestiging treedt op onder de zone 533 – 534. In dat scenario is de kans groot op een snelle en verdere daling in de komende weken naar in eerste instantie de 511.