Nieuwe verkoopsignalen
De crash van 2020 gaan veel beleggers zich later herinneren. Evenals de beurscrash van ’87 en die van ’29. De ICT- en Kredietcrisis worden nooit genoemd als zijnde een crash, maar zal beleggers uit die tijd nog de stuipen op het lijf jagen. Mijn eerste grote negatieve ervaring met beleggen was in 1998, de zgn. Azië-crisis. De Thaise bath viel als eerste valuta en als een virus verspreidde de onrust zich verder over heel de wereld. 2020 kan weleens uitgroeien tot één van de meest dramatische fases uit het kapitalistische systeem. Misschien zelfs wel uitgroeien tot de ondergang van het kapitalistische economische model. Als dominostenen vallen verschillende onderdelen van de mondiale economie om. “Kruisbesmetting” is het woord, om op het eerste oog niet aan elkaar gekoppelde deelgebieden nu op elkaar te zien reageren. Tijdens crisissen gaan correlaties naar 1. Oftewel, heel de wereld is met elkaar verbonden. Het ene mag niet los gezien worden van het andere. Vandaar onze videoboodschap van 19 februari, aan de vooravond van de financiële onrust, getiteld “Van polonaise naar crisis”. Alles is met elkaar verweven.
Uitgerekend dalen de prijzen van grondstoffen hard. De olieprijs heeft vanmorgen 30% in de min gestaan. Onze brede benchmark voor grondstoffen, de Lyxor Commodities CRB ETF, geeft nu een verkoopsignaal. Het 50-daags voortschrijdend gemiddelde (blauwe lijn) kruist neerwaarts door het 200-daags voortschrijdend gemiddelde (rode lijn). Letterlijk een dead cross-signaal. Dood en verderf. De Saoedi’s gaan de oliepompen aanzetten en verbreken de productieafspraken met de overige OPEC landen en aangesloten bondgenoten. Dit vanwege het feit dat Rusland zijn deel niet wilde afbouwen. Een 30% prijsdaling betekent dat ze snijden in eigen vlees. Want hun begrotingen gaan aan de inkomstenkant nu drastisch naar beneden. Een proces wat ze beiden niet lang kunnen volhouden. Westerse media leggen duidelijk de zwarte piet van alle onrust van vandaag bij deze twee kemphanen. Terecht? In de geopolitieke strijd is vaak niets wat het lijkt. Wellicht ligt er een veel diepere reden bij het besluiten van deze twee oliemachten. Zou het kunnen zijn dat beide landen een gezamenlijk doel hebben? De ontwrichting van de VS en Westerse hegemonie? De VS heeft het afgelopen decennium sterk ingezet op de schalierevolutie. De VS heeft Saoedi-Arabië en Rusland ingehaald als grootste olieproducent van de wereld. Daardoor hebben zij de andere olielanden in een lastige spagaat gemanoeuvreerd. De OPEC is toch al een lastig verbond. Eigenlijk hebben ze één gezamenlijk belang. Een zo hoog mogelijke prijs voor hun olie. Echter, geopolitiek en vanuit religie bezien kunnen een aantal van de leden het moeilijk met elkaar vinden. Stel dat Iran en Saoedi-Arabië vrienden zouden worden? Dat zij ook een stevig verbond met Rusland en de andere leden zouden kunnen bewerkstelligen. Stel dat ze de Westerse olie- en gasbedrijven de deur zouden kunnen wijzen. Dan ontstaat er een machtig blok wat het belangrijkste smeermiddel van de economie in handen zou krijgen. Zij zouden het aanbod kunnen reguleren tot een voor hen goede prijs. De VS is de grote spelbreker geweest. Stel dat zij de olieprijs nu door deze beweging scherp laten dalen. De VS, met een kapitalistisch systeem, ziet een groot deel van zijn economie in betalingsproblemen komen. De Amerikaanse oliesector levert een belangrijke bijdrage in de high yield obligatiemarkt. Als bedrijven niet meer aan hun rente- en aflossingsverplichtingen kunnen voldoen, dan stort vrijwel de gehele high yield piramide in. Als oliebedrijven vallen, dan vallen de banken mee. En als de banken vallen, dan vallen vrijwel alle andere sectoren ook mee. Om economieën te redden zullen centrale banken weer nieuwe konijnen uit hun hoge hoed dienen te toveren. De wereld zal overspoelt worden met een nieuwe ronde van fake money. Fiatgeld wat gecreëerd wordt om het kaartenhuis opnieuw te stutten. Uitgerekend grondstoffen zijn ons inziens het reële geld. Het is ruilwaar waar de economie niet zonder kan. Het is tastbaar bezit. Het fiatgeld is enkel een hulpmiddel om handel te vergemakkelijken. Maar het is zijn doel voorbij gestreefd. Ons huidige geldsysteem doet geen recht aan een rechtvaardige economische verdeling. Wat heeft u liever? Een hoeveelheid olie, gas, tarwe, aluminium, zink etc of een bepaalde hoeveelheid “fake geld”? Geld wat mogelijk op termijn niet meer als ruilmiddel wordt geaccepteerd. Waarmee net zoals vroeger, in het Weimar tijdperk, alleen de kachel mee kan worden aangemaakt. Veel economen kunnen geen voorstelling maken van het feit dat onze Westerse valuta eenzelfde lot kan ondervinden als het fiatgeld van Venezuela of Zimbabwe. Wanneer het geopolitieke spel helemaal los gaat, dan is niets meer normaal.
Het kan zomaar zo zijn dat Saoedi-Arabië en Rusland op de achtergrond meer vrienden zijn, dan afgelopen weekend uit de berichten blijkt. Wellicht hebben zij maar één doel. Dat zij de olieprijs bepalen en niet de VS. De hele energietransitie en klimaatdiscussie heeft uitgerekend voor deze twee landen diepgaande consequenties. Gaan ze nu ook hun eigen graf versneld graven door in deze transitiefase hun belangrijkste goedje voor een appel en een ei te verkwanselen? Wij denken van niet. Het is een nieuwe zet in het geopolitieke spel. Samen met het coronavirus en alle andere tekortkomingen in ons financiële systeem staan wij aan de vooravond van een gigantische ‘clash of the titans’. De strijd om de wereldmacht is in volle gang. Onze lezing “Geld revolutie, de strijd om de wereldmacht” nadert zijn climax. Er gaan verschuivingen plaatsvinden die wij ons niet kunnen voorstellen.
De dominosteen vastgoed begint ook aan zijn glijvlucht. De iShares Asia Property toont als eerste grote regio een dead cross-signaal. De andere regio’s lijken spoedig met hun verkoopsignaal te volgen. Het geopolitieke spel is op de wagen en lijkt onstopbaar. Wat de beste beleggingsoplossing is, valt niet te voorspellen. Op basis van de geschiedenis hebben wij wel een idee, maar op korte termijn gaan wij heel veel schijnbewegingen zien. De daling van grondstoffen is ons inziens van korte duur. Maar zoals een bekend Engels gezegde aangeeft: “The darkest hour is just before dawn”.
