Neerwaartse druk AEX verder opgevoerd

In de afgelopen 2 dagen vond een beperkt herstel plaats in het kortetermijnbeeld. De AEX testte daarbij de recente bodemzone terug bij 537 – 538. Voor de komende tijd kan de neerwaartse druk weer verder worden opgevoerd.

Steeds meer signalen dat een belangrijke top in de AEX is gevormd

De kans wordt steeds groter dat in het middellangetermijnbeeld een top is geplaatst bij 544,90. Deze top werd eind februari op de borden gezet. Een dag na de vorming van deze top vonden de eerste duidelijke verzwakkingen in de AEX plaats met de afronding onder de bodemlijn van de gevormde stijgende wig en de doorbraak onder de sinds eind december en zeer steil stijgende bodemlijn. De bevestiging van deze top vond eind vorige week plaats met de doorbraak onder de eerdere bodemzone van 533 – 534. Deze bodemzone werd alweer een maand geleden op de borden gezet. We zagen in de maand februari al de nodige afvlakking van deze zeer krachtige opgaande trend. De AEX wist de bovenkant van het smalle maar zeer krachtige opgaande trendkanaal niet meer te bereiken en de contouren van een stijgende wig ontstonden. Bij een dergelijk patroon stijgen de bodems sneller dan de toppen waarbij de kans groot is op een neerwaartse doorbraak (toppatroon). Verder zagen we in de maand februari ook een draai in de technische indicatoren. Zowel de RSI als de MACD testten begin februari hun toppen van de afgelopen jaren waarna medio februari een neerwaartse crossing in de MACD plaatsvond. De RSI vormde negatieve divergentie. Dit betekent dat de koopdruk opdroogt waarbij de top in de AEX (544,90) samenviel met een lagere top in de RSI. Er waren dus een groot aantal risicosignalen in de markt medio februari dat een top in de maak was. Bevestiging moest echter nog plaatsvinden en die vond recent plaats. Voor de komende weken verwacht ik een verder neerwaarts vervolg richting in eerste instantie de zone 511 – 517. Maar de kans is toegenomen dat in het middellange termijnbeeld (en langetermijnbeeld) een belangrijke lagere top is gevormd.

Terugtest naar het dalende 200-daags gemiddelde in de eindfase?

In het langetermijnbeeld is er nog steeds sprake van een dalende trend. Het jaar 2018 kan daarbij gezien worden als een overgangsjaar tussen het einde van een bijna 10 jaar durende bullmarkt en een nieuwe bearmarkt. In 2018 zagen we in meerdere indices de afronding van grote topformaties, zoals hoofd-schouderpatronen. Dit zagen we onder andere in de DAX en de STOXX Europe 600. In de AEX werd juist een drievoudige toppenzone gevormd rond de 574. Dit punt lag ongeveer 10 punten boven mijn voormalige langetermijnkoersdoel, ofwel de top uit 2007 van 564. Elke top rond de 574 ging in de AEX met de vorming van een toppatroon in de maandgrafiek. Hiermee is de kans naar mijn mening groot dat voor lange tijd dit de top in de AEX zal zijn. In het laatste kwartaal van 2018 vond de definitieve bevestiging plaats van het einde van de bullmarkt. Zo werd het 9 maanden durende topvormingsproces onder de 516 – 517 afgerond en brak de AEX onder zijn sinds begin 2009 stijgende bodemlijn op de logaritmische maandgrafiek. De bodem van deze dalende trend werd tot op heden bij 472,20 op de borden gezet eind december. Destijds was de kans op een krachtige herstelbeweging groot. Deze herstelbeweging zette echter forser door dan ik had verwacht. Ik achtte de kans groot op de vorming van een top rond de 510 – 517. De doorbraak boven de sinds juli dalende toppenlijn zorgde in januari voor een krachtige voortzetting richting uiteindelijk de 544,90. Hiermee is een groot deel van de dalende beweging goedgemaakt en zal de neerwaartse langere trend aanzienlijk minder steil verlopen. Toch acht ik de kans groot dat in de loop van dit jaar de 472,20 weer onder druk wordt gezet en wordt doorbroken. Eind december was verder de afstand tot aan het 200-daags gemiddelde opgelopen tot ongeveer 15%. Vanuit het verleden weten we dat bij een dergelijke afstand de kans groot is op een krachtig herstel. Ook zien we daarbij een duidelijke vergelijking met de situatie in 2007-2008. Destijds viel de AEX eerst terug van 564 naar 400 waarna een herstel plaatsvond naar de 500 voordat de vervolgdaling startte. Een duidelijke overeenkomst met toen is het feit dat de AEX ook nu zijn 200-daags gemiddelde kortstondig doorbrak als terugtest naar dit gemiddelde.

Duidelijke topvormingsignalen, veel neerwaartse ruimte aanwezig

Er zijn dus duidelijke signalen dat er sprake is van topvorming waarbij de kans aanwezig is dat het hierbij gaat om een belangrijke top in het middellangetermijnbeeld. Deze topvorming heeft verder ook de contouren van een zogenoemde rounding top, een cirkelvorming patroon dat niet veel voorkomt. We zagen in de maand februari onder andere de doorbraak onder de sinds december stijgende bodemlijn en de vorming en neerwaartse afronding van een stijgende wig. Ook werd er negatieve divergentie gevormd in de RSI en gaf de MACD een neerwaartse crossing. Verder werd er bevestiging gegeven onder de meest recente bodems. De gehele opgaande beweging kan daarbij gezien worden als terugtest naar het 200-daags gemiddelde wat we in veel indices zagen in de afgelopen weken. We zien inmiddels ook de contouren ontstaan van een dalende toppenlijn vanaf de 544,90 waarbij in de afgelopen 2 dagen een kortstondig herstel werd ingezet. Voor de komende dagen verwacht ik meer druk op de recente bodem bij 529,70. Deze bodem valt samen met de voormalige decembertop van 530. Daaronder ligt nog de bodem van februari bij 526,70 en het oplopende 50-daags gemiddelde bij 521,40 als eerste richtpunt. Maar een verdere daling in de komende tijd naar aanzienlijk lager niveaus acht ik kansrijk. Weerstand in het kortetermijnbeeld is te vinden bij de zone 537 – 538 en de 543. Pas een structureel slot boven de jaartop van 544,90 zou meer opwaartse ruimte vrijmaken en het huidige topvormingsproces neutraliseren. Deze kans wordt echter steeds kleiner.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)