Lagere bodems in zicht

Ondanks de opleving van gisteren blijft de neerwaartse druk intact. Ik verwacht dat de zone 516 – 517 al op korte termijn structureel neerwaarts wordt gebroken en de AEX op weg gaat naar lagere niveaus.

Als we kijken naar de daggrafiek dan zien we geen enkele verandering in het neerwaartse technische beeld van de AEX. In mijn analyse van gisteren gaf ik aan dat een herstelbeweging waarschijnlijk beperkt in punten en in tijd zou blijven. De eerste duidelijke weerstandszone was bij 528 – 530 te vinden. Hier liggen de eerdere bodems van de voormalige smalle consolidatiefase die de AEX medio maart in zijn greep hield. Met een intraday-top gisteren bij 528,15 bleef de herstelbeweging dan ook beperkt. De kans is naar mijn mening reeel dat in de komende dagen de druk op de zone 516 – 517 weer verder wordt opgevoerd en deze steunzone mogelijk al structureel (meerdere dagen) wordt doorbroken op slotbasis. Deze steunzone is belangrijk in zowel het korte- als middellangetermijnbeeld. Sinds de markt is gedraaid in het middellangetermijnbeeld is hier de jaarbodem gevormd die inmiddels drie keer is getest. Hierdoor is een zware steunzone ontstaan. De eerste test vond begin februari plaats aan het einde van de zeer forse vrije val beweging van precies 10% in enkele weken tijd. Hierna werd deze steunzone nog tweemaal getest, ook in de afgelopen handelsdagen. Ik verwacht in het 2e kwartaal van 2018 een voortzetting van de huidige correctieve fase. Mijn eerste doelzone ligt bij 505 – 510. Hier liggen de bodems van de 2 kleine correcties van de zomer van vorig jaar en de toppenzone uit 2015. Maar een verdere daling naar de zone 475 – 485 acht ik ook zeker realistisch.

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 27 maart 2018

Alle seinen staan nog steeds op rood
Alle seinen voor een verdere daling in de komende periode staan op rood. We zien dat deze correctieve fase breed wordt gedragen waarbij steeds meer individuele fondsen ook verder verslechteren. Deze correctieve fase startte eind januari na de vorming van hogere jaartoppen. In de AEX vond in de eerste drie weken van dit jaar een klassieke blow-off fase plaats die de vorm had van een stijgende wig. Deze fases zien we vaak aan het einde van een krachtige stijgende middellangetermijntrend waarbij een zeer steil opgaande kortetermijnbeweging plaatsvindt. Een dag na de plaatsing van de jaartop werd bij 569,50 de blow-off fase afgebroken waarna een week later ook de 2 jaar durende stijgende bodemlijn onder de 553 met een neerwaartse gap werd gebroken. Deze neerwaartse gap staat nog steeds open. In bijna een rechte lijn viel de AEX terug naar de 516. Met het bijna bereiken van de mijn eerste doelzone en een zware oversold conditie in de technische indicatoren mocht een herstelbeweging worden verwacht. In de afgelopen anderhalve maand vond een dubbele herstelbeweging plaats die vergelijkbaar zijn qua omvang en qua patroon. In beide gevallen vond een herstel plaats vanaf de zone 516 – 517 tot aan de zone 539,75 – 540,70. Hierdoor is een dubbele lagere top ontstaan, de 1e lagere toppenzone sinds de jaartop werd geplaatst. Daarbij werd de meest recente top bij 539,75 gevormd met een driedaagse ‘evening star’. Hiermee worden de contouren van een krachtig neerwaarts trendkanaal steeds duidelijker. Op de maandgrafiek werd zelfs over de maanden januari en februari een zeldzame bearish engulfing gevormd, een krachtig toppatroon. We moeten overigens terug naar de periode van eind 2015/ begin 2016 om een dergelijke forse neerwaartse beweging te zien. Verder is het lang geleden dat we een structurele beweging zagen onder het 200-daags gemiddelde. Ook lijkt een ‘dead cross’ tussen het 50-daags en 200-daags gemiddelde onvermijdelijk. We zagen deze neerwaartse crossings al in meerdere andere Europese indices, maar in de AEX bleef deze nog uit. Inmiddels is de afstand tussen het snel dalende 50-daags gemiddelde en het vlakke 200-daags gemiddelde nog maar 4,2 indexpunt.

Afronding groot hoofd-schouderpatroon binnenkort?
Vanuit de technische indicatoren bleef het herstel in de afgelopen weken ook beperkt. Wel zagen we enkele dagen geleden al een neerwaartse crossing in de MACD en een doorbraak onder de stijgende bodemlijn van een aanwezig wig in de RSI. In deze indicatoren is nog genoeg neerwaartse ruimte aanwezig voor de komende tijd. Vandaag lijkt de AEX met een forse neerwaartse gap te gaan openen en we moeten bezien wat de AEX in de komende dagen zal doen met de belangrijke steunzone bij 516 – 517. Een structureel slot hieronder zet de weg in eerste instantie open naar de zone 505 – 510. Tussenliggend is nog een klein punt te vinden bij 512,80. Verder ligt bij 500 nog het 38,2%-Fibonacci-retracementniveau van de gehele opgaande beweging van de afgelopen twee jaar (tussen de 378 en 572,80). Een opgaande beweging van ruim 50% (bijna 200 punten) in precies 2 jaar tijd. Weerstand ligt nu bij 524,90 en de zone 528 – 530. Daarboven ligt bij 535,50 nog het afvlakkende 200-daags gemiddelde. Ik gaf in mijn analyse van gisteren al aan dat de kans groot was dat deze opleving zeer beperkt zou blijven en daarbij waarschijnlijk niet verder zou komen dan de zone 528 – 530. Als we overigens kijken naar het patroon dat sinds november vorig jaar in ontwikkeling is, dan zien we de contouren van een complex hoofd-schouderpatroon met een dubbele rechterschouder en een neklijn rond de 510. Dit patroon wordt onder de 510 geactiveerd met een te berekenen koersdoel dat zelfs rond de 450 ligt. Een dergelijke diepe terugval zou zelfs de stijgende langetermijntrend sinds 2009 onder druk zetten. Maar zover is het nu nog niet, ik verwacht echter wel een vervolg van de huidige correctieve fase in de komende periode tot onder de 500-puntengrens.

Visie technische analyse

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)