Herstel beweging nog niet ten einde?
De laatste 4 handelsdagen zien we een brede consolidatie in de AEX. De vraag is of deze consolidatie in de komende dagen tot de 1e lagere top zal leiden of dat hij een verdere stijging inzet voordat een 1e lagere top wordt gevormd.
Meer opwaartse herstel-ruimte bij een slotdoorbraak boven de 483
Na vandaag zit het eerste kwartaal er alweer op, een kwartaal dat we niet snel zullen vergeten. De eerste anderhalve maand zagen we een vervolg van de krachtige opgaande beweging sinds begin 2019 die zorgde voor een hogere top sinds 2001. Deze voorzetting was een vervolg van de voorafgaande steeds steilere beweging sinds augustus 2019. We zagen meerdere opwaartse versnellingen die uiteindelijk uitmondde in een klassieke blow-off beweging. Dit zijn vaak de laatste opwaartse perikelen voordat een krachtige tegengestelde draai plaatsvindt. Deze draai vond medio februari plaats waarna in ongeveer een maand tijd een daling plaatsvond van bijna 40%, ofwel 240 punten vanaf de jaartop bij 632. Dit was een van de snelste en krachtigste dalingen in zo’n tijdsbestek van de afgelopen 100 jaar. Daarbij zagen we ook een van de laagste niveaus in de technische indicatoren in dezelfde periode van 100 jaar. Ik gaf toen al aan dat de kans op een krachtige opwaartse rebound groot was. Enerzijds om de verkoopdruk van deze indicatoren te neutraliseren en anderzijds om een 1e lagere top sinds medio februari in de markt te plaatsen. De gehele daling van 240 punten was te zien als een extreme vrije val waarbij veel indices 5 tot 6 grote neerwaartse gaps vormden. De huidige opgaande beweging is fors en zorgt voor een herstel van bijna 100 punten. Tot op heden ligt de top in de afgelopen dagen rond de 482 – 483. Hiermee werd de 4e neerwaartse gap in zijn geheel gesloten en dit zorgde ook voor een terugtest naar het 1e Fibonacci-retracementniveau van 38,2%. Een structurele slotdoorbraak boven de 483 zorgt voor meer opwaartse ruimte, maar dat zal zowel mijn korte als langetermijnopinie niet veranderen. Deze blijven op Short staan en ik verwacht in de komende maanden meer neerwaartse druk op de 380 – 390 en lager.
Visie technische analyse:
| korte termijn | lange termijn | steunniveaus | weerstandniveaus |
| Short | Short | 455 / 425 / 410 – 400 / 398 | 482 – 483 / 507 – 510 / 513 / 528 |
Grafiek AEX-index op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 30 maart 2020, Zie ook onze uitleg van technische begrippen
Tijdens de recente vrije val werd al ruim 50% van de voormalige bullmarkt (sinds 2009) gecorrigeerd
De jaren 2018 en 2019 zijn overgangsjaren geweest. Een overgang van een bijna 10 jaar durende bullmarkt naar een bearmarkt. In de 2e helft van 2018 vond ook een krachtige neerwaartse beweging van ongeveer 100 punten plaats. Deze beweging zorgde toen voor de neerwaartse doorbraak van de sinds begin 2009 gestarte bullmarkt. In 2019 zorgde een forse stijging van 160 punten zonder noemenswaardige tegenreacties (op 2 normale correctieve bewegingen van 5% tot 10% na) voor een verhoging van de top, maar dit was geen start van een nieuwe langdurige bullmarkt. We zagen al maandenlang een flinke negatieve divergentie ontstaan in de technische indicatoren, maar ook waren er veel tegenstrijdigheden in de aandelenmarkten ten opzichte van de intermarktindicatoren, zoals de rente, goud en olieprijzen. Ook was het contraire signaal van de euforie in de markt tot zeer hoge niveaus opgelopen. Vanaf augustus vorig jaar zagen we een steeds steilere opgaande beweging in de markt die uiteindelijk medio februari knapte. Rond februari werden 2 grotere toppatronen gevormd, een bearish engulfing in de maandgrafiek en een dark cloud cover in de weekgrafiek. Ook werden alle versteilingen in de markt neerwaarts gebroken en het definitieve signaal kwam na de doorbraak onder de stijgende wig in de weekgrafiek. In een zeer snel tempo werd toen de bearmarkt voortgezet tot uiteindelijk bijna mijn 2e koersdoel van 380 (1e doel lag bij 400 – 410). Dit betekende tevens dat in een zeer kort tijdsbestek ruim 50% van de gehele voorafgaande bullmarkt sinds begin 2009 werd gecorrigeerd en dat in een maand tijd. Het dieptepunt ligt tot op heden bij 389,60 waarna de huidige herstelbeweging werd gestart tot aan het 1e Fibonacci-retracementniveau van de voorafgaande vrije val. Ik acht de kans groot dat de neerwaartse beweging in de komende maanden zal worden voortgezet naar lagere niveaus. Het volgende doel ligt nog steeds bij 380, maar een verdere terugval richting 360 (laatste Fibonacciniveau van de voormalige bullmarkt) tot de 340 acht ik daarbij mogelijk. Een ander belangrijk punt voor de huidige herstelbeweging is de afstand tot aan het 200-daags gemiddelde. Er werd recent wel een dead cross gegenereerd waarbij het 50-daags gemiddelde neerwaarts door het 200-daags gemiddelde breekt. Beide gemiddelden zijn neerwaarts gericht waarbij het 50-daags al 60 punten is gezakt. Maar vanuit het verleden weten we dat zodra de afstand tussen de koers en het 200-daags gemiddelde (nu rond 571) tussen de 10% en 15% ligt, de kans op een forsere tegenreactie groot is.
Wordt de lagere top rond 483 of boven de 500 geplaatst. Verdere daling in de komende maanden realistisch
Voordat de top in de markt werd gezet, zagen we veel analisten hun koersdoelen steeds verder verhogen en terugvallen van 3% werden toen gezien als flinke correcties. Na de vrije val zien veel analisten het huidige dieptepunt bij 389,60 op dit moment als belangrijke langetermijnbodem en geven aan dat een nieuwe krachtige opwaartse beweging momenteel kan starten. Deze herstelbeweging loopt naar mijn mening op zijn laatste benen. Een structureel slot boven de 483 maakt meer ruimte vrije tot de volgende gap tussen de 513 en 528 en een dergelijke beweging is niet uit te sluiten, maar ook dan blijft de neerwaartse visie intact voor de komende maanden. Maar zodra de huidige consolidatie tussen de 455 en 483 neerwaarts wordt gebroken, lijkt de lagere top al definitief te zijn gevormd en kan een verdere daling naar de 410 worden ingezet. Door de zeer forse vrije val liggen de steun en weerstandniveaus veelal fors uit elkaar. En blijft de beweeglijkheid in de markt voorlopig waarschijnlijk hoog. Aan de bovenkant ligt momenteel de al geteste weerstandszone 482 – 483, waar ook het 1e Fibonacci-retracementniveau is te vinden van de eerdere vrije val beweging. Daarboven ligt de volgende zone bij 507 – 510 en de eerder genoemde 3e openstaande neerwaartse gap tussen de 513 en 528. Een test van deze niveaus blijft mogelijk zodra de 483 structureel wordt gebroken. Aan de onderkant ligt een eerste belangrijk niveau bij de onderkant van de afgelopen dagen bij 455, daaronder lijkt de top te zijn gezet en ontstaat veel meer neerwaartse ruimte aangezien er alleen steunpunten zijn te vinden bij 425, de 400 – 410 en 398.
Grafiek AEX op weekbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 30 maart 2020
Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office
| Risicobarometer ING Investment Office | |||
| Signaal | = | ||
| Macro-economie | =/- | Negatieve gevolgen virusuitbraak worden komende maanden pas echt zichtbaar | |
| Liquiditeit/ rente | ++ | Centrale banken draaien de geldkraan vol open | |
| Waardering | =/+ | ‘Veilige’ beleggingen hooggewaardeerd, aandelen aantrekkelijker geworden | |
| Sentiment¹ | – | Negatief sentiment op aandelen-, obligatie- en valutamarkten | |
| Technische analyse² | – | Steunniveaus gebroken, verschillende signalen op ‘oversold’ | |
1 Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.
| Disclaimer Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld door Bas Heijink, technisch analyst, en is en uitgebracht en voor het eerst verspreid op dinsdag 31 maart 2020 om 09:42 door het ING Investment Office, onderdeel van ING Bank N.V. Voor het opstellen van deze beleggingsaanbeveling is gebruik gemaakt van de volgende wezenlijke informatiebronnen: BofA Securities, Goldman Sachs, Bloomberg, CreditSights, Standard & Poor’s, Moody’s, Fitch, ING FM, Citi, J.P. Morgan, Thomson Reuters Datastream, Sustainalytics, UBS en/of Reuters Metastock. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op de volgende waarderingsgrondslagen, methoden en aannames: koerswinstverhouding, koersboekwaardeverhouding en/of net asset value (NAV). Voor deze beleggingsaanbeveling zijn geen beschermde modellen gebruikt. Een beschrijving van het ING-beleid ten aanzien van informatiebarrières en belangenverstrengeling kunt u hier vinden. Tenzij anders vermeld, zal ING Bank N.V. de beleggingsaanbeveling niet actualiseren. Ontwikkelingen die zich na het opstellen van deze beleggingsaanbeveling hebben voorgedaan, kunnen van invloed zijn op de juistheid van de aannames waarop deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd. Beleggingsaanbevelingen worden over het algemeen 2 tot 4 keer per jaar herzien. Deze beleggingsaanbeveling behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren en vormt geen uitnodiging tot het aangaan van welke overeenkomst of verbintenis dan ook. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op aannames en vormt geen garantie voor een bepaalde ontwikkeling of resultaat. Aan deze beleggingsaanbeveling kunnen geen rechten worden ontleend. Beslissingen op basis van deze beleggingsaanbeveling zijn voor uw eigen rekening en risico. Noch ING Bank N.V. noch ING Groep N.V. noch enige andere rechtspersoon die tot de ING Groep behoort, aanvaardt aansprakelijkheid voor enige schade in welke mate dan ook die voortvloeit uit het gebruik van bovenstaande beleggingsaanbeveling of de daarin opgenomen informatie. Beleggen brengt risico’s en kosten met zich mee. U kunt uw inleg of een deel ervan verliezen. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ING Bank N.V. is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934, respectievelijk de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, en evenmin in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika (hierna tezamen: ‘Amerikaanse beleggingswetgeving’). Deze beleggingsaanbeveling is niet gericht tot en niet bestemd voor ‘U.S. Persons’ in de zin van de Amerikaanse beleggingswetgeving. Kopieën hiervan mogen niet worden verzonden of worden meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan U.S. Persons. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431 Amsterdam en staat onder toezicht van Autoriteit Financiële Markten AFM. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Alle rechten voorbehouden. Deze beleggingsaanbeveling mag niet worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ING Bank N.V. ©2019 ING Bank N.V., Amsterdam. |
Meer weten over technische analyse?
Zie onze uitleg van technische begrippen.
