Haperend herstel

De herstelbeweging in het zeerkortetermijnbeeld blijft haperen. De AEX heeft inmiddels nieuwe topsignalen gevormd en de kans dat opnieuw een neerwaartse versnelling wordt ingezet, blijft reeel.

Correcties zijn nodig voor de vorming van hogere bodems

De trend in het kortetermijnbeeld is neerwaarts gericht. Na de hogere jaartop begin mei zien we inmiddels al 2 maanden een patroon van lagere toppen. Daarbij zien we sinds de (lagere) top van 20 juni bij 528,50 zelfs een neerwaartse versteiling ontstaan in dit technische kortetermijnbeeld. Ik verwacht dat de AEX in de komende tijd zijn neerwaartse weg vervolgd naar lagere niveaus. Daarbij ligt mijn 1^e doelzone bij 485 – 490. In deze zone zijn onder andere het 200-daags gemiddelde en een stijgende middellangetermijn-bodemlijn te vinden. Ik verwacht dat deze correctieve beweging uiteindelijk zal leiden tot een volgende en hogere middellangetermijnbodem. De meest recente hogere middellangetermijnbodem dateert alweer van begin december vorig jaar. Destijds werd de 4^e hogere bodem op de borden gezet langs de sinds februari 2016 stijgende bodemlijn bij 445,65. Vanaf deze bodem is de AEX in een rechte lijn opgelopen naar de recente top bij 537,80. Deze beweging vond plaats zonder tussentijdse correcties en mini-correcties. Dit betekent een periode van 7 maanden zonder tegenreacties van 3% of meer. Een ongekend lange periode zonder correcties die we nog niet eerder zagen in deze in 2009 gestarte bullmarkt.

Grafiek AEX-index op dagbasis

De trend in het kortetermijnbeeld is neerwaarts gericht. Na de hogere jaartop begin mei zien we inmiddels al 2 maanden een patroon van lagere toppen. Daarbij zien we sinds de (lagere) top van 20 juni bij 528,50 zelfs een neerwaartse versteiling ontstaan in dit technische kortetermijnbeeld. Ik verwacht dat de AEX in de komende tijd zijn neerwaartse weg vervolgd naar lagere niveaus. Daarbij ligt mijn 1^e doelzone bij 485 – 490. In deze zone zijn onder andere het 200-daags gemiddelde en een stijgende middellangetermijn-bodemlijn te vinden. Ik verwacht dat deze correctieve beweging uiteindelijk zal leiden tot een volgende en hogere middellangetermijnbodem. De meest recente hogere middellangetermijnbodem dateert alweer van begin december vorig jaar. Destijds werd de 4^e hogere bodem op de borden gezet langs de sinds februari 2016 stijgende bodemlijn bij 445,65. Vanaf deze bodem is de AEX in een rechte lijn opgelopen naar de recente top bij 537,80. Deze beweging vond plaats zonder tussentijdse correcties en mini-correcties. Dit betekent een periode van 7 maanden zonder tegenreacties van 3% of meer. Een ongekend lange periode zonder correcties die we nog niet eerder zagen in deze in 2009 gestarte bullmarkt.

Van bearish engulfings tot shooting stars en tweezers tops
Er is sinds de vorming van de jaartop bij 537,80 een klassiek topvormingsproces te zien. Op alle tijdstermijnen is de grafiek bezaaid met candlestick toppatronen. Vooral de toppatronen op de maand en de weekgrafiek zijn daarbij opvallend en belangrijk. Zo werd op de maandgrafiek in mei eerst een shooting star gevormd die in juni werd afgerond met een bearish engulfing. Eenzelfde bearish engulfing zagen we ook op de weekgrafiek ten tijde van de vorming van de jaartop. Dit soort toppatronen zagen we voor het laatst in de lente van 2015. Ook de daggrafiek laat een groot aantal toppatronen zien vanuit de candlestick-theorie. Zo werden rond de jaartop een groot aantal patronen gevormd, zoals een shooting star, bearish engulfing en hanging man’s. Elke lagere top ging daarna gepaard met de vorming van een toppatroon. Bij de 528,50 werd een bearish engulfing gevormd en bij de recente 524,20 een shooting star. In de afgelopen 2 dagen werd opnieuw een dubbel toppatroon gevormd. Gisteren werd namelijk een shooting star gevormd die onderdeel uitmaakt van een tweedaagse tweezers top. Bij een dergelijk patroon zijn de intraday-toppen van de laatste 2 handelsdagen nagenoeg gelijk, bij 513,70.

Nieuwe lagere (dubbele) top bij 513,70?
Na de forse terugval van eind vorige week gaf ik aan dat de kans op een tijdelijke en beperkte herstelbeweging realistisch was. Tijdens de vorige week ingezette neerwaartse versteiling werd uiteindelijk een bodem gevormd bij 506,90. Hiermee werd de eerdere en belangrijke (maart) bodem getest die bij 506,20 is te vinden. De plaatsing van deze bodem bij 506,90 ging overigens ook gepaard met de vorming van een inverted hammer. Een dergelijk patroon zorgt geregeld voor een tijdelijk herstelbeweging. Eerste weerstand lag bij de zone 515,30 – 516,30. Zolang hij daaronder zou blijven en nieuwe toppatronen zou vormen, nam de kans op een verdere neerwaartse versteiling toe. Gisteren werd dus een dubbel toppatroon gevormd bij 513,70. Dit is nu de eerste weerstand en zolang deze top in de komende paar dagen niet wordt gebroken, verwacht ik dat de neerwaartse druk in de komende week op de zone 506,20 – 506,90 weer kan toenemen en mogelijk al hieronder kan breken.

Groot hoofd-schoudertoppatroon sinds maart
Buiten alle toppatronen vanuit de candlesticks zien we meer klassieke topvormingsignalen. Zo werd ten tijde van de jaartop een stijgende wig gebroken, die inmiddels zijn startpunt van 509,40 al ruimschoots heeft behaald. Verder werd de sinds begin dit jaar stijgende bodemlijn al gebroken en teruggetest. Ook werden met de beweging onder de zone 519 – 520 een groot (sinds 24 april) hoofd-schouderpatroon en een dalende driehoek afgerond. Als we kijken naar de situatie sinds de maartbodem bij 506,20 dan zien we de contouren van een nog groter hoofd-schouderpatroon. In het kortetermijnbeeld is de zone 506,20 – 506,90 de eerste steunzone. Daaronder ligt verder nog een punt bij 501 en de openstaande gap tussen de 496,60 en 498,90. Overigens liggen de Fibonacci-retracementniveau sinds de novemberbodem bij 500 en 488. Weerstand in het kortetermijnbeeld is nu dus te vinden bij de dubbele top van 513,70 en de vorige bodems bij 515,30 – 516,30. De meest steile dalende toppenlijn ligt vandaag bij 517,80 en daarboven de bekende zone 519 – 520. Een test van deze niveaus is nog niet uit te sluiten, maar de kans neemt wel zienderogen af. Een test zou overigens ook geen verandering teweegbrengen in mijn neerwaarts gerichte technische visie. Pas boven de sinds begin mei dalende toppenlijn van nu 523,30 zou een eerste verbetering in het zeer korte termijn beeld optreden.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)