Grote doji-twijfeldag

Er werd gisteren een grote doji op de borden gezet, een teken van twijfel in de markt. Ondanks de doorbraak van de dalende toppenlijn twee dagen geleden, is de kans op een verdere en diepere correctie nog steeds aanwezig.

Doorbraak dalende toppenlijn krijgt krachtig vervolg
De correctie zoals we die kenden vanaf de jaartop in mei is twee dagen geleden ten einde gekomen met de opwaartse doorbraak door de dalende toppenlijn. Deze dalende toppenlijn startte bij de 537,80 en liep langs een lagere top bij 528,50. Daarboven ligt verder nog een andere lagere top bij 531,60. Begin deze week werd deze dalende toppenlijn nog te sterk bevonden en vormde de AEX een driedaags toppatroon, een zogenoemde ‘evening star’. Deze werd al een dag later opgeheven tegelijk met de opwaartse doorbraak door de dalende toppenlijn. Een belangrijke weerstandszone was hierboven te vinden bij de eerdere lagere toppen van 531,60 en 528,50. Met een intraday-hoogtepunt van 529,80 wist de AEX hier middenin te toppen gisteren. Uiteindelijk werd een zeer grote doji-candlestick gevormd. Hierbij ligt het slot nagenoeg gelijk aan de opening van die dag. Een dergelijke candlestick wijst vaak op twijfel in de markt over het verdere verloop in de komende dagen. Ook werd een groot deel van de openingsgap gesloten. Deze staat nu nog open tussen de 524,40 en 524,70, een zeer kleine gap. Zodra deze gap vandaag of begin volgende week wordt gesloten, lijkt meer neerwaartse druk te kunnen ontstaan. Met de doorbraak door de dalende toppenlijn is een meer zijwaartse fase ontstaan. Ik acht de kans realistisch dat deze uiteindelijk uitmondt in een volgende correctieve beweging.

Grafiek AEX-index op dagbasis

Europese indices blijven zwak
Opvallend is de discrepantie tussen de verschillende indices. De Amerikaanse indices bevinden zich in een nieuwe situatie. Zij braken enige tijd geleden onder belangrijke steunpunten, maar hebben inmiddels de afgelopen dagen al weer hogere records op de borden gezet. In belangrijke Europese indices als de DAX en de STOXX Europe 600 zien we nog helemaal geen verbeteringen. Zij bevinden zich nog steeds in een dalende kortetermijntrend en hebben nog enige opwaartse ruimte voordat eventuele verbeteringen optreden. Daar blijft de correctiemodus in stand en kan in de komende week juist meer neerwaartse druk ontstaan. De AEX zit hier tussenin. De dalende toppenlijn werd al gebroken, maar nog geen nieuwe hogere toppen in het kortetermijnbeeld.

Blijft de AEX onder de 531,60?
Er is verder een duidelijke vergelijking te maken met 2015 in de AEX. Destijds vond ook eerst een normale correctie plaats die vergelijkbaar is met de correctie van de afgelopen twee maanden. Hierna steeg de AEX in 2015 naar 1e lagere top waarna de volgende zeer forse correctieve fase begon die uiteindelijk 9 maanden duurde. Een dergelijke periode verwacht ik momenteel niet, maar een (deels) vergelijkbaar scenario ligt nog steeds op de loer. Zolang de AEX onder de 531,60 weet te blijven, kan de correctieve fase worden vervolgd die uit meerdere losse correcties bestaat. De 1e correctie van 2017 werd afgerond, maar een verder neerwaarts vervolg blijft kansrijk. We zien ook een duidelijke overeenkomst met het 50-daags en 200-daags gemiddelde. Vooral de eerdere afstand tussen de koers en het 200-daags gemiddelde is daarbij opvallend die ten tijde van de top ruim 12% bedroeg, een zeer risicovolle afstand. Een slot boven de 1e lagere top van 531,60 zorgt voor een verdere verbetering waarna dit vergelijkbare scenario met 2015 waarschijnlijk ook geen doorgang meer zal vinden. In dat scenario staat de weg weer open naar 537,80 en mogelijk direct al hoger. Dit zou ook betekenen dat de euforie in de markt nog niet is verdwenen en de opwaartse kracht wordt voortgezet. Mijn uiteindelijke doel richting het einde van dit jaar blijft onveranderd liggen bij 564, maar enkele tussentijdse (forse) correcties bepalen wel de trendmatigheid.

1e verslechtering onder steile opgaande bodemlijn van nu 520,70
Hoe nu verder in het kortetermijnbeeld? Zolang de AEX onder de 531,60 weet te blijven, moeten we alert zijn op omkeersignalen die een nieuwe top kunnen aanwijzen waarmee de situatie vergelijkbaar is met de zomer van 2015. Boven de 531,60 ontstaat ruimte naar de jaartop en hoger. Zolang hij onder de 531,60 blijft, blijft de kans op de afronding van het grote hoofd-schouderpatroon nog steeds realistisch waarbij de 2e schouder aanzienlijk hoger ligt dan de 1e schouder. De neklijn en activatie van dit patroon ontstaat pas onder de recente bodem van 506,20. Dit blijft naar mijn mening een reële mogelijkheid in de komende weken. Na de vorming van de doji van gisteren ligt het eerste steunpunt bij de kleine gap van 524,40. De eerste verslechtering treedt op onder de zeer steil opgaande kortetermijnbodemlijn vanaf de 506,20 die vandaag alweer bij 520,70 ligt. Onder de recente bodem van 517,30 lijkt een nieuwe top te zijn gezet en kan een nieuwe neerwaartse weg richting de 506,20 worden ingezet. Kortom, er heft een krachtige opgaande beweging plaatsgevonden die zorgde dat de 1e correctie van 2017 werd afgerond. Toch is de kans nog steeds aanwezig dat dit een groot topvormingsproces blijft en de AEX een langere correctieve fase is gestart. Vooral de grote toppatronen in de maand- en weekgrafiek van mei geven dit aan, zoals de gevormde shooting star en de bearish engulfing. Dit zijn zeldzame maar betrouwbare patronen op deze langetermijngrafieken.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)