Een winterdipje en de Meestervoorspeller!
Vorige column verwees ik al naar de belangrijkheid van de Midterm verkiezingen in de VS. Eerst voor de verkiezingen was men blij met Republikeinen en toen na de verkiezingen was men weer blij met een Democratische zege. Zoals President Johnson ooit ze: “er nog nooit iemand geweest die de verkiezingen verloor door inflatie, maar wel verloor men door hoge werkloosheid” en de werkloosheid is nog laag in de VS en dus was Biden nog Oké. Wel zien we dagelijks massa ontslagen bij de grote Tech bedrijven dus hoelang blijft die werkloosheid laag? Overigens was Biden na het uitblijven van een enorm verlies heel scherp in zijn overwinning speech. Iets wat ook niet altijd het geval is.
Ander nieuws
Ander goed nieuws uit de VS kwam van de CPI cijfers. Deze gaven nog meer duidelijkheid over een afnemende en lager dan verwachte inflatie. Het gevolg was dat we de 2jaars rente en 30jaars rente flink lager zagen gaan en een lagere rente is weer goed voor de aandelenbeurzen.
Koopsignaal in de obligaties
We hebben zelfs weer een koopsignaal in de 2jaars obligatie future, maar dat was ook een beetje in de lijn van mijn eerdere gedachten want we zitten op 2008 niveaus. Maar niet alleen de korte obligatie rente heeft een koopsignaal gegeven ook de 30jaars obligaties geven een koopsignaal in de Twindicator.
Nog steeds koopsignalen in de Dow Jones
De Dow Jones Industrial Average mini future had al veel eerder een koopsignaal gegeven en is zelfs uit de dalende trend. Hoe ver we doorgaan omhoog weet niemand, maar aangezien lang allerlei partijen niet in de markt durfden kon de stijging met het huidige beursklimaat nog wel eens verder doorzetten (kuddegedrag).
Bijna saai
Ook de Nasdaq heeft een koopsignaal gegeven in de Twindicator, maar is nog niet uit de dalende trend zoals de Dow Jones aandelen dat wel zijn.
De Sp500 heeft eigenlijk een beetje hetzelfde beeld als de Nasdaq, koopsignalen maar nog niet uit de neergaande trend gebroken. We gaan dus waarschijnlijk nog wat volatility zien in de beweging omhoog.
De meester voorspeller
Op Youtube deed ik op de dag van de Beleggersfair (vrijdag 4 november) de uitspraak dat de AEX naar de 740 kon nog voor het einde jaar. Omdat ik bij vele bekend ben als oude beer was dit even schrikken. We zijn in de AEX zelfs door de 200daags gemiddelde lijn en volgens sommige dus weer helemaal veilig.
Niet alles rozengeur en maneschijn …de Bitcoin dip
De afgelopen week hadden we na een kort koopsignaal in de Bitcoin ineens het al langer gevreesde verkoopsignaal en dit had alles te maken met de sponsor van Mercedes in F1 namelijk FTX. Deze grote Crypto beurs die zijn eigen geld uitgaf leek onaantastbaar. Maar helaas voor de ‘Believers’ dit is meer dan groeistuipen. Het wordt door velen gezien als een Lehman Brothers achtige situatie.
Geschiedenis
De eerste vorm van een crypto munten dateert volgens Wikipedia al uit 1983 namelijk: de eCash. Nu had nog bijna niemand een PC in die tijd en dus zie ik meer in de geschiedenis vanaf 2009. In dat jaar werd namelijk de eerste echt werkende cryptomunt geïntroduceerd: de Bitcoin. Deze cryptomunt is zoals bekend gebaseerd op de blockchaintechnologie, is decentraal en valt buiten toezicht. De laatste tijd zagen we centrale beurzen ontstaan en dat leek in strijd met de decentrale opzet van de crypto’s.
Niet weg te denken?
Tot voor kort waren crypto munten niet weg te denken uit de betaalwereld en ook niet de beleggingswereld (lees speculatiewereld). Volgens onderzoeken zijn er in Nederland meer dan 700.000 bezitters van crypto munten. Volgens diezelfde onderzoeken is 62% van deze Nederlandse bezitters van crypto’s pas in 2020 ingestapt. Dit is op zich een normaal effect, namelijk dat de massa instapt na een grote stijging. En dit nog meer nieuwe speculanten aantrekt.
Dus in de beweging in 2020 van 10.000 naar 40.000 werden er vele met succesverhalen de markt in gezogen. Daarna hadden we een ‘kleine’ dip (ook volgens het boekje) om vervolgens naar de 65.000 dollar te gaan in de Bitcoin. In 2021 hadden we een grotere dip en vielen we terug naar de 30.000 dollar om daarna zelfs boven de vorige top van 65.000 dollar te gaan. Overigens zijn dit soort bewegingen ideaal om nieuwe speculanten aan te trekken en de bestaande beleggers een goed gevoel te geven en dus te laten zitten. Omdat beleggers dus al regelmatig halveringen en verdubbelingen hebben meegemaakt gaat iedereen de volatiliteit normaal vinden en heeft iedereen het gevoel dat de daling maar tijdelijk is.
In het voorjaar van 2021 (dus in die mega stijging) bleek uit onderzoek van (Markereffect) dat ruim 3,5 miljoen Nederlanders overwoog om in een crypto munten te stappen. Hoeveel nieuwe speculanten er uiteindelijk ingestapt zijn zullen we waarschijnlijk nooit horen, want we horen altijd alleen de succesverhalen. Ondertussen zijn we ver onder de 30.000 gedoken en staan we rond de 15.000 met het omvallen van een enorm Crypto gebouw (FTX).
Er is wel het een en ander aan de hand
De problemen in crypto beginnen wel opeen te stapelen. Eerder hadden we nieuws over hackers die grote hoeveelheden crypto hadden buitgemaakt en daarna waren er problemen rond de Stablecoins (TerraUSD) die minder stabiel zijn dan je aan de naam zou verwachten. De crypto liefhebbers dachten dat de Crypto miljardairs alles zouden oplossen, maar nu nog steeds zijn er problemen met Do Kwon die nu nog steeds verdacht wordt van fraude.
FTX beurs met eigen geld
De FTX Token heeft op het moment van schrijven ondanks dat de beurs in faillissement is beland (en dus zelfs na de recent dalingen) heeft gewoon nog 654 miljoen marktwaarde… Heeft nog niet iedereen kunnen verkopen in het faillissement? Zijn tokens geblokkeerd? Of zijn er toch nog optimisten?
I told You so?!
Sprekende over optimisten en pessimisten. Nu zijn er altijd figuren geweest, bijv. de topman (Maciej Ceglowski) van Pinboard een social media platform die al jaren gelden in vele gesprekken met CNBC niet optimistisch was over de Bitcoin. Zijn zeer negatieve oordelen over bitcoin gaf hij omdat hij het zag als een piramidespel. Nu was ik in mijn columns vanaf de pakweg 60.000 ook negatief door verkoopsignalen en praatjesmakers op TV over plan B. Maar ik denk dat de Bitcoin meer is dan een piramide spel.
Oké ook ik vind ook dat de Bitcoin na meer dan 10 jaar volwassen zou moeten zijn en dus het nieuwtje er vanaf zou moeten zijn en dit soort enorme schandalen over zou moeten zijn. Maar mogelijk krijgen we nu de regulering die het product of dienst volwassen gaat maken. Dit soort schandalen zal een (nieuwe) winnaar geven, maar ook zouden we nog wel eens wat verliezers kunnen gaan zien. Binance zag af van de overname van FTX en lijkt nu een van de winnaars.
Hoe is met Cathie Wood en Musky
Cathie (Catherine) Wood van Tech innovatiefonds ARK zou net als de topman van Tesla/Twitter/etc. last moeten hebben van de huidige Bitcoin dip. Maar ondanks alle crypto perikelen hebben we koopsignalen in ARK Innovation ETF. Oké dit fonds is natuurlijk zwaar afgestraft het is van 160 USD naar onder de 40 USD gedoken. Dus op zich logisch dat we weer eens een koopsignaal krijgen.
Als we meer in detail kijken naar de ARK Innovation ETF dan zien we een duidelijk koopsignaal.
Nu ben ik niet zo briljant als Musk
Maar ik was in een periode directeur van 4 bedrijven met vestigingen in op meerdere plaatsen en ondanks dat alle bedrijven allemaal in dezelfde branche waren, weet ik uit eigen ervaring hoe zwaar het is om spreekwoordelijk meerdere schoteltjes als een soort circus act draaiende te houden. Musk heeft veel grotere bedrijven en zijn bedrijven hebben veel grotere problemen en toch leidt hij Tesla, Twitter en SpaceX. Dit is volgens mij vragen om ongelukken zelfs voor iemand die door andere al een briljant figuur bestempeld wordt.
Tesla short
Los van de aandacht vraag ik me af hoeveel Cryptomunten Tesla nog heeft? Ondertussen is Musk nog steeds grote hoeveelheden aandelen Tesla aan het verkopen. Pas boven de 212,13 USD krijgen we weer koopsignalen tot die tijd moet je short of er vanaf blijven.
Een huwelijk in goede en slechte tijden
Natuurlijk zijn er rechtstreekse slachtoffers van FTX zoals de investeerder o.a. Blackrock en Softbank, maar ook de rekeninghouder. Daarnaast zijn er indirecte slachtoffers zoals een bedrijf wat tot de Bitcoin fanclub hoorde: Microstrategy. Omdat dit bedrijf veel geld geïnvesteerd heeft in de Bitcoin en deze omlaag is, is dit een bedrijf bij uitstek onder druk komt te staan en zal bij een verdere daling van de Bitcoin nog dieper zinken.
Mijn tips van de afgelopen weken
Een van de tips die ik had was Meta (Facebook) volgens mij was Meta rond de 100 USD een koopje en nog steeds denk ik dat er een groter herstel mogelijk is. Maar de Twindicator geeft pas op 120,44 USD een koop dus mochten we de Twindicator niet doorbreken vergeet dan niet op mijn tip winst te nemen.
Ook Microsoft was een koop
Het enige nieuws dat we hadden was dat een oud topman verkocht wat schilderijen op een veiling (na zij dood) en er was een record opbrengst. Los hiervan steeg aandelen en zelfs de Twindicator heeft recent een koopgegeven. De trend is nog wel dalende maar een leuk ritje in dit neergaande trendkanaal is ook leuk toch?
ASMI, ASML, BESI, ETC.
In Amsterdam had ik ASML en nog een paar chip vrienden ook een koopsignaal gegeven. Want een halvering van de koers (van 800 naar 400) was een beetje overdreven. Nu gaat dit herstel ook wel weer overdreven hard omhoog dus ik pak weer wat winst.
Een tikkie
In betaalbedrijf Paypal blijf ik mijn positie verder vergroten en zie ook hier grote kansen in de huidige herstel beweging omhoog. We hebben een lange weg te gaan van het tikkie terug.
Intel upside
Koopsignaal ook in Intel maar ook hier moet je na een leuk ritje omhoog ook weer winst pakken.
As Apple goes, goes the way
Nu is Apple het grootste bedrijf in de SP500 en ook Apple heeft een koopsignaal gegeven. Kortom voor de korte termijn eerst een ritje omhoog alvorens we mogelijkerwijs weer omlaag gaan.
Euro Dollar in de rebound? of trenddraai?
Bijzonder te zien de afgelopen week hoe de Euro weer hersteld is en hoe de dollar weer verzwakt is. We staan in een zeer korte tijd ineens 1,04 in de EUR/USD en dat op inflatie en verkiezingen? Het is niet dat de Democraten extreem veel geld uit geven het begrotingstekort is recent zelfs gedaald. Ook als het een rente beweging is verwachten we dan grote rente stappen in Europa?
Irrationele factoren
Nu is de markt volgens sommige expert Irrationeel bezig en kwam mijn lievelingstheorie ook voorbij in mijn jaarlijkse update cursus als beleggingsadviseur en daarom nog even tot slot aandacht voor mijn favoriete theorie; namelijk hoe mensen reageren bij financiële zaken oftewel de leer van behavioral finance. Voor wie niet van theorie houdt kan nu al afhaken.
Beleggers zijn om heel veel redenen geen rationele wezens en daardoor zijn ook hun rendementsverwachtingen niet rationeel. Veel mensen willen wel rationeel handelen, maar ze kunnen het niet omdat angst en hebzucht het doen en laten van mensen bepaald.
De theorie van Behavioral finance wordt gebruikt om het gedrag van mensen te analyseren en het gedrag proberen te verklaren met betrekking tot de financiële markten en financiële producten. Behavioral finance heeft als doel om de traditionele economische wetenschap waar veel gebruik gemaakt van modellen, om deze theorieën realistischer te maken door ze te voorzien van psychologische invloeden.
Immers in feite wordt de ‘rationele belegger’ aan de hand van zogeheten vooringenomenheid (biases) of vooroordeel gestuurd in een bepaalde richting. De Research bias (onderzoeksbias) treedt op als onderzoeksresultaten worden beïnvloed door externe factoren bijv. het gedrag van andere, waardoor soms vertekende resultaten worden gevonden en verkeerde conclusies worden getrokken.
De vooringenomenheid (Bias) kun je dus zoals in natuurkunde definiëren als ‘de mate waarin het ontvangen signaal verstoord is’. In de statistiek vertalen we dit als de afwijking van de meting ten opzichte van de werkelijkheid, de vertekening in het resultaat van een steekproef.
In beleggen is een Bias de manier waarop de belegger zich aangepast aan de manier waarop alle beleggers zich in de praktijk gedragen. Deze ‘biases’ kunnen bepaalde veronderstellingen, vooroordelen of psychologische denkfouten zijn. Even een paar voorbeelden van verkeerde uitgangspunten:
- Beleggers zijn niet rationeel (bijv. veel beleggers overschatten zichzelf enorm en nemen daardoor cruciale informatie niet op of kunnen dat niet op de juiste waarde schatten).
- Beleggers hebben geen ongelimiteerde zelfcontrole emoties zoals angst en hebzucht spelen een rol bij een grote stijging en of een grote daling.
- Beleggers worden beïnvloed door eigen vooringenomenheid, de omgeving en het nieuws bepaald mede welk bedrijf men een ‘goed’ aandeel vind.
- Beleggers maken cognitieve fouten (denkfouten). Cognitieve fouten of cognitieve vertekeningen zijn in de psychologie een irrationele, foutieve gedachtegang. Het is vooringenomen of bevoordelend zijn wat het leren (her)kennen betreft, zoals voorkomt in kennis, inzicht, onderzoek en beoordeling.
Nog even wat voorbeelden in behavioral finance in willekeurige volgorde:
- Zelfoverschatting: De belegger overschat zijn kennis, kunde en vaardigheden bij het nemen van beleggingsbeslissingen. Dit kan leiden tot het nemen van overmatige risico’s of het onderschatten van risico’s, omdat men denkt controle te hebben over de situatie. Een andere vorm van zelfoverschatting is het te optimistisch inschatten van de toekomstige rendementen of de periode dat een belegging een bepaald rendement gaat behalen.
- Kuddegedrag: Bij deze bias kopiëren beleggers het gedrag van andere beleggers, heel belangrijk in MEME beleggen. Het gedrag is gebaseerd op emotie en instinct. De beslissingen worden zonder individuele analyse genomen. Bijv. door Sociale media blind te volgen
- Tunnelvisie ofwel een waangedachten. Deze afwijking houdt in dat beleggers alleen oog hebben voor nieuws dat hun mening versterkt en geen oog hebben voor afwijkende informatie. Deze bias versterkt de overtuiging van een belegger ten aanzien van zowel positieve als negatieve rendementen.
- Verlies aversie, Deze bias stelt dat beleggers winst en verlies anders ervaren. Uit onderzoeken blijkt dat beleggers verlies vele keren sterker ervaren als winst. Dit leidt ertoe dat beleggers meer aandacht hebben voor het voorkomen van het verlies dan het maken van winsten. Dit wordt versterkt door de gedachte die veel beleggers hebben dat verlies pas ontstaat als dat ook genomen wordt. Een ander voorbeeld de gedachten dat zolang een verlieslatende positie nog niet is verkocht, is er nog een kans om winst te maken. De verlies aversie kan ertoe leiden dat beleggers winstgevende posities te snel verkopen en overblijven met verlieslatende posities.
- Het geloven in een sprookje: Beleggers prefereren een mooi bericht (verhaal) met goede uitkomsten boven het nemen van een rationele beslissing op basis van nuchtere (harde) feiten. Nog steeds worden veel beleggingsadviezen mondeling gegeven op basis van een verhaal (de toekomst) van een bepaalde beleggingsactiva. Ook in financiële programma’s speelt het geloven in een verhaal een belangrijke rol.
- Ankerpunten: Deze afwijking heeft te maken met het feit dat beleggers bij beleggingsbeslissingen bepaalde ankerpunten hanteren. De meest voorkomende vorm van ankerpunten is een belegger die de toekomstige prijsontwikkeling baseert op de huidige of historische prijs. Een andere vorm van ‘ankering’ is dat beleggers een bepaald koersdoel voor ogen hebben om een beleggingsbeslissing te nemen. Het gevaar van dit is dat het ankerpunt belangrijker wordt dan actuele marktontwikkelingen. Bedrijven maken gebruik van dit soort menselijke zwakten door aandelen te splitsen en zo weer koopwaardige niveaus te creëren.
Nb er zijn nog veel meer fouten die de beleggers maken in dit licht maar mogelijk daarover weer een andere keer.
Maar resume
In de cryptowereld is er dus een groot drama gebeurd (lees nog gaande) en dit kan mogelijk grote directe en indirecte gevolgen hebben. Maar ondanks de mogelijke besmetting van de economie en de aandelenbeurzen via crypto’s, ben ik nog steeds positief op aandelen.
Disclaimer
Deze Column/blog is op persoonlijke titel geschreven door: Cees Smit en wordt mede in het licht van zijn Actief Offensief portefeuille (ook wel de Guardian strategie) gepubliceerd op de Today’s Group website en verschijnt ook op andere websites. Deze absolute return strategie is geheel onafhankelijk van de andere portefeuilles/strategieën van de Today’s Group en speelt ook indien noodzakelijk in op dalingen (correcties). Daarmee is deze strategie niet voor iedere belegger geschikt. Deze column is geen persoonlijk advies en ook niet geschreven als een beleggingsadvies. Iedere vorm van beleggen brengen risico’s met zich mee.
