Doorbraak opgaande bodemlijn

De AEX brak gisteren op slotbasis door de steil opgaande kortetermijnbodemlijn vanaf de 506,20-bodem. Hiermee lijkt een eerste verzwakking te zijn opgetreden in het zeerkortetermijnbeeld van de AEX.

Bevestiging topvorming treedt op onder zone 519-520 en 517,30-bodem

Het is nog te vroeg om te concluderen dat de top vorige week in de AEX is geplaatst bij 529,80. Daarvoor is het belangrijk dat de volgende horizontale steunpunten in het kortetermijnbeeld ook neerwaarts worden gebroken. Deze zijn te vinden bij de oude bekende zone van 519 – 520 en de meest recente zeerkortetermijnbodem van begin vorige week bij 517,30. De eerste verzwakking is inmiddels wel opgetreden met de doorbraak van de steil opgaande bodemlijn. Deze bodemlijn startte bij de recente bodem van de 1^e correctie van dit jaar bij 506,20. Deze opgaande bodemlijn had een behoorlijk aantal raakpunten gevormd in de afgelopen drie weken. Gisteren was deze opgaande bodemlijn te vinden bij 522,40 waar de AEX ook onder sloot. Vandaag is deze opgaande bodemlijn alweer bij 523,60 te vinden. Wel werd de dag van gisteren afgesloten met een hammer, dit patroon kan vandaag zorgen voor een herstelbeweging. Zodra de AEX in de komende dagen meerdere keren onder de genoemde stijgende zeerkortetermijnbodemlijn weet te sluiten, neemt de kans toe dat de volgende (lagere) top is geplaatst bij 529,80. Deze top werd overigens gevormd door een zeer grote doji-candlestick. Hierbij ligt de slotkoers nagenoeg gelijk aan de openingskoers en dat wijst vaak op twijfel in de markt over het vervolg van de beweging in de daaropvolgende dagen/week.

Correctieve fase tot onder de 500 blijft realistisch
Het technische beeld voor de komende periode blijft naar mijn mening zwak in het middellangetermijnbeeld. Het langetermijnbeeld is overigens nog steeds krachtig en ik acht richting het einde van dit jaar een test van de 2007-top bij 564 nog steeds mogelijk. Toch wordt een opgaande trend gevormd door de correctieve tegenreacties. Sinds de bodem van december bij 445,65 (laatste test van de sinds februari 2016 stijgende bodemlijn) is de AEX in ruim een half jaar tijd ongeveer 92 opgelopen zonder correctieve tegenreacties. Er vond zelfs geen mini-correctie (daling van 3%) plaats in deze periode. Pas na de vorming van de jaartop bij 537,80 in mei werd de 1^e correctie van dit jaar ingezet. Deze correctie van 6% werd vorige week beeindigd met de doorbraak door de dalende toppenlijn langs de toppen van 537,80 en 528,50. Toch acht ik de kans op een langer durende correctieve fase realistisch, die uit meerdere losse correcties bestaat. Een vervolg in de komende tijd tot onder de 500 punten behoort naar mijn mening nog steeds tot de mogelijkheden.

Langere correctieve fase
Belangrijke signalen die wijzen op een verdere daling in de komende tijd waren natuurlijk de grote toppatronen op de maand en weekgrafiek. Daarbij vielen vooral de shooting star en de bearish engulfing op de maandgrafiek op. Deze patronen komen niet veel voor op dit tijdstermijn. We moeten terug naar de lente van 2015 om dergelijke patronen te zien. Opvallend blijven de overeenkomsten met deze periode, zoals de afstand tot aan het 200-daags gemiddelde en de gevormde toppatronen. Ook destijds werd een twee maanden durende normale correctie afgerond waarna de AEX opliep naar de 1^e lagere top. Dit is momenteel ook te zien in de AEX waarbij de opwaartse ruimte dan beperkt blijft tot ongeveer de 531,60 (1^e lagere top). Na deze herstelperiode in 2015 vond een forse vervolg-correctie plaats. Andere correctiesignalen die we zagen waren de doorbraak onder de sinds begin dit jaar stijgende bodemlijn en de grote toppatronen die werden afgerond. Ook zien we momenteel nog steeds de vorming van een 2^e en nog groter hoofd-schouderpatroon sinds maart dit jaar. De huidige herstelbeweging zou dan kunnen leiden tot de 2^e schouder van dit patroon die hoger ligt dan de eerste schouder. Het is daarbij wel belangrijk dat de AEX in de komende weken onder de neklijn van 506,20 terecht komt om dit patroon te activeren.

Druk op recente bodem bij 517,30 opvoeren.
Op de volgende pagina van deze opinie staat een analyse van de Duitse DAX. Veel andere Europese indices zijn namelijk in de afgelopen dagen verder verslechterd en hebben niet, zoals de AEX wel deed, hun dalende toppenlijn gebroken. Voor de AEX is het belangrijk dat hij structureel onder de 531,60 blijft (de 1^e lagere top). Hierboven ontstaat namelijk ruimte voor een hertest en mogelijk directe doorbraak van de jaartop bij 537,80. Toch acht ik de kans groot dat de top al is gezet bij 529,80 of mogelijk dichtbij is. De eerste verzwakking in het zeerkortetermijnbeeld trad al op met de doorbraak onder de stijgende bodemlijn van gisteren. Vandaag moeten we bezien of de AEX opnieuw onder deze bodemlijn van nu 523,60 weet te sluiten. Het is hierna belangrijk dat de AEX in de komende dagen/week ook de zone 519 – 520 en de bodem bij 517,30 verder onder druk gaat zetten. Hieronder treedt namelijk de bevestiging op dat de lagere top is gezet en kan de druk op de bodem bij 506,20 weer worden opgevoerd. Dit is een scenario dat naar mijn mening reeel is in de komende paar weken. Met een dieptepunt bij 519,30 werd de zone 519 – 520 gisteren al voor de 1^e keer weer onder druk gezet.

Xetra DAX

Verdere verzwakkingen
Eind vorig jaar vormde de DAX belangrijke bodems bij 10.175 (november) en 10.400 (december). Dit waren de startpunten van een zeer krachtige en ruim een half jaar durende opgaande beweging zonder correctieve tegenreacties. De top werd net onder de 13.000 punten geplaatst in juni. Daarbij viel verder op dat net als in de AEX een grote bearish engulfing op de maandgrafiek werd gevormd. Dit zijn belangrijke topvormingssignalen. Vlak na de vorming van de jaartop werden de sinds december stijgende bodemlijn en het 50-daags gemiddelde neerwaarts gebroken. De recente herstelbeweging van twee weken geleden zorgde daarna voor de 1^e lagere top bij 12.662. Deze top werd gevormd middels een tweezers top en zorgde ook voor een terugtest naar het dalende 50-daags gemiddelde. In tegenstelling tot de AEX vond in de afgelopen week in de DAX geen herstelbeweging plaats. In tegendeel zelfs, de DAX brak onder de bodems van de afgelopen maanden (12.316) en brak ook onder een langere stijgende bodemlijn. Deze 2^e en langere opgaande bodemlijn die werd gebroken startte in juni vorig jaar. Hiermee is een volgende verzwakking opgetreden. Het eerstvolgende belangrijke steunpunt is bij het 200-daags gemiddelde te vinden van 11.804. Daaronder is zelfs een verdere daling mogelijk naar de bodems van 11.425 tot zelfs de zone bij 10.800 – 10.900. Een dergelijke terugval mogen we zeker niet uitsluiten. Uiteindelijk is deze correctieve tegenreactie een beweging in de zoektocht naar een volgende belangrijke en hogere middellangetermijnbodem. Hierna acht ik de kans groot dat de opgaande langetermijnbeweging wordt voortgezet naar hogere all-time highs.

In het kortetermijnbeeld ligt het eerste steunpunt bij de onderkant van een oude en zeer forse opwaartse gap bij 12.091. Het grootste deel van deze gap is inmiddels al gesloten. Daaronder ligt verder nog een horizontaal steunpunt bij 11.941 waaronder het 200-daags gemiddelde alweer in zicht komt bij 11.804. Weerstand is nu te vinden bij de recent gebroken voormalige bodem van 12.316 en de dalende kortetermijntoppenlijn van 12.580. Daarboven ligt verder nog het dalende 50-daags gemiddelde bij 12.613. Verbetering in het kortetermijnbeeld treedt eigenlijk pas op zodra de recente dubbele lagere top bij 12.662 opwaarts en op slotbasis wordt gebroken.

Grafiek DAX-index op dagbasis

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)