Donkere wolken boven AEX

Een belangrijke vraag in het kortetermijnbeeld is waar een volgende top gevormd gaat worden. Gisteren werd een dubbel toppatroon afgerond. De eindfase van deze krachtige herstelbeweging lijkt te zijn ingegaan.  

Op 26 maart testte de AEX voor de 3e keer de zware steunzone die tijdens de vrije val beweging is ontstaan. Deze steunzone is te vinden bij 516 – 517. Deze dag werd een bodem gevormd bij 516,60. Inmiddels zijn we bijna een maand verder en is de AEX tijdens deze 3e herstelbeweging opgelopen naar een top van bijna 554. Dit betekent dat er een stijging heeft plaatsgevonden ongeveer 37 punten. Hiermee is dit de krachtigste opgaande beweging van dit jaar. Begin dit jaar zagen we een stijging van ruim 32 punten in slechts 3 weken tijd. Hij steeg toen vanaf de 540,40 naar een jaartop tot op heden bij 572,80. Deze beweging vond echter plaats binnen de grenzen van de stijgende middellangetermijntrend die toen nog intact was en bij de belangrijke langetermijnbodem van 378 in februari 2016 was gestart. Deze opgaande beweging was toen te definiëren als een klassieke blow-off beweging, een beweging die we in de meeste indices zagen in de eerste drie weken van januari. Een blow-off beweging is een krachtige, steile maar ook tijdelijke opgaande beweging die vaak plaatsvindt aan het einde van een stijgende middellangetermijntrend. De huidige en 3e opwaartse herstelbeweging is aanzienlijk krachtiger dan ik had verwacht. Ik had een top rond de eerdere dubbele top bij 539,75 – 541 verwacht. De doorbraak daarboven zorgde voor een krachtig verder opwaarts vervolg in het kortetermijnbeeld.

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 19 april 2018

Dubbel toppatroon gevormd onder de 554
In de afgelopen tijd gaf ik aan dat we alert moesten zijn op de vorming van toppatronen in het kortetermijnbeeld. In de afgelopen anderhalve week zagen we tweemaal een tweezers top ontstaan. Bij een dergelijk patroon is de intraday-top in 2 achtereenvolgende handelsdagen precies gelijk. Het gaat echter ook om het vervolg in de dagen daarna. We zagen toen dat de AEX een dag na de afronding van dit patroon de intraday-top van de tweezers top alweer brak en daarmee het patroon ophief. Gisteren werd een dubbele toppatroon gevormd. Opnieuw en voor de 3e keer is er sprake van een tweezers top. De intraday-toppen van de afgelopen 2 handelsdagen lag beide keren bij de 553,83. Verder werd gisteren ook een tweedaagse ‘dark cloud cover’ afgerond. Belangrijk om dit patroon te bevestigen is een verder neerwaarts vervolg in de komende handelsdagen onder de bodems (inclusief de slotkoers) van de afgelopen 2 handelsdagen bij 550. Ook zou de AEX niet meer boven de 553,83 moeten sluiten om dit patroon in stand te houden. Als we kijken naar de technische indicatoren dan heeft daar een zeer krachtig herstel plaatsgevonden. In de RSI zien we echter nog steeds de contouren van een grote stijgende wig. De MACD is inmiddels bijna aangekomen bij de toppen van de afgelopen maanden. Ook bij deze indicatoren moeten we dus alert zijn op een verslechtering in het kortetermijnbeeld. Vanuit de grafiek is het belangrijk dat de AEX in de komende week de neerwaartse druk verder opvoert. Door de steilheid van deze herstelbeweging is er nog geen stijgende kortetermijnbodemlijn te zien. Een verdere bevestiging van een top treedt op zodra de AEX onder de horizontale steun van 545,50 terecht komt. Het eerste (38,2%) Fibonacci-retracementniveau van de gehele stijging ligt overigens bij de 540. Deze steun ligt ook precies in de belangrijke voormalige toppenzone van 539,75 – 541 waaronder de definitieve bevestiging van een top optreedt in het kortetermijnbeeld. Opvallend in andere indices is het feit dat deze veelal onder de eerdere (lagere) toppen bleven of zoals in de S&P 500 onder de sinds begin dit jaar aanwezige dalende toppenlijn. Deze herstelbewegingen zijn noodzakelijk (ondanks dat hij verder is opgelopen dan verwacht) voor de vorming van een lagere top in het dalende middellangetermijnbeeld.

Dalende middellangetermijntrend intact
Begin februari werd met een neerwaartse gap de cruciale stijgende bodemlijn sinds begin 2016 neerwaarts gebroken. Hiermee kwam een eind aan de steeds steilere en euforische opgaande middellangetermijntrend. De kans op een langere en forse correctieve fase was gestart. Na een eerste vrije val beweging van precies 10% in enkele weken tijd, zit de AEX al 2 maanden gevangen in een herstelfase. De eerste 2 herstelbewegingen waren identiek qua stijging en qua vorm. Toch werd het herstel na de 3e test van de nieuwe steunzone 516 – 517 krachtig doorgezet. Zolang er geen verdere verslechteringen optreden, blijft een scenario zoals in de zomermaanden van 2015 nog mogelijk. Dat zou betekenen dat in het middellangetermijnbeeld een dubbele top wordt gevormd in de zone 564 – 573. Dit zagen we ook in augustus 2015 toen de AEX na een krachtige correctie weer opliep naar de oude toppenzone van 505 – 510 voordat een zware correctieve fase van 25% daling werd ingezet. Ik blijf bij mijn mening dat de correctieve fase in de komende maanden wordt voorgezet naar langere bodems. Mijn eerste doelzone van 505 – 510 werd al bijna behaald, maar een verdere daling acht ik zeker realistisch. Bij 500 ligt verder nog het 38,2%-Fibonacci-retracementniveau van de gehele 2 jaar durende stijging en daaronder ligt verder nog de belangrijke zone 475 – 485. Buiten de gevormde toppatronen moeten we zeer alert blijven op volgende toppatronen en een krachtige en snelle neerwaartse draai die het einde aangeeft van de huidige en 3 herstelbeweging.

Xetra DAX: hertest van de 1e lagere top en van het dalende 200-daags gemiddelde
De 3e herstelbeweging in de Xetra DAX is ook krachtig en fors. Vanaf een lagere bodem eind maart bij 11.726 werd in de afgelopen dagen een intraday-top bij 12.640 geplaatst. Hiermee vond een hertest op slotbasis plaats van de 1e lagere top van februari bij 12.601. Hiermee is de kans aanwezig dat er sprake zal zijn van de vorming van een dubbele top in de DAX. Verder zorgde deze herstelbeweging ook voor een terugtest van het dalende 200-daags gemiddelde die momenteel bij 12.661 is te vinden. Er is een structureel slot boven deze weerstand nodig om een verdere herstelbeweging in te zetten. Wel blijft in dat scenario ook nog steeds sprake van een dalende middellangetermijntrend. Met deze herstelbeweging werd al wel het langzaam dalende kortetermijntrendkanaal gebroken. In tegenstelling tot de AEX zagen we in de DAX in de afgelopen twee maanden namelijk wel een patroon van lagere toppen en bodems. Dit betekent dat de gehele correctie tot op heden ongeveer 1.875 punten bedraagt en daarmee aanzienlijk forser is dat de terugval in de AEX tussen de jaartop en bodem. De DAX vormde daarbij in de maanden november tot en met januari een meervoudige toppenzone bij 13.525 – 13.600. Hiermee lijkt voor langere tijd een belangrijke top in de markt te zijn gezet. In de maand januari werden daarbij ook de meeste opgaande bodemlijnen in zowel het korte als middellangetermijnbeeld neerwaarts gebroken. Tijdens deze neerwaartse beweging werd overigens ook al bijna de meerjarige lange stijgende bodemlijn getest. Deze is momenteel te vinden bij 11.390 en geldt voor de komende periode als belangrijk richtpunt. Maar een diepere terugval hieronder sluit ik daarbij ook niet uit richting de zware steunzone van 10.500 – 10.800. Dit zou overigens wel betekenen dat het stijgende langetermijnbeeld een aanzienlijke verzwakking zou laten zien. Als we teruggaan naar het kortetermijnbeeld dan zagen we in de afgelopen dagen dus een test van de eerdere lagere top, het 200-daags gemiddelde en de vorming van toppatroon. Meer bevestiging van de vorming van een volgende top treedt op onder de 12.400. Hier ligt een horizontale steunpunt, maar ook een stijgende zeerkortetermijnbodemlijn. Zodra de DAX boven zijn 200-daags gemiddelde sluit ontstaat meer opwaartse ruimte naar de 12.950 – 13.000. Maar ook in dat scenario blijft de middellangetermijntrend neerwaarts gericht. Deze (herstel)bewegingen zijn noodzakelijk voor meer vorming van een eventueel dalend trendkanaal in het middellangetermijnbeeld. Voor de komende dagen moeten we alert blijven op de vorming van meer toppatronen en een verdere neerwaartse verzwakking.

Grafiek Xetra DAX op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 19 april 2018

Visie technische analyse:

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)