Cruciale steun AEX in zicht

De AEX zette zijn steile neerwaartse beweging gisteren verder door. Daarbij werd ook de horizontale steunzone van 557,40 – 557,80 gebroken. De cruciale steun van 553 komt nu snel in zicht.

De eerste maand van 2018 zit er alweer op. Januari werd gekenmerkt door een zeer krachtige opwaartse beweging naar hogere jaartoppen (ten opzichte van 2017) waarbij ook de 564 werd gebroken. Dit niveau geldt al 2 jaar als mijn volgende langetermijndoel. Hij vormde uiteindelijk een top tot op heden bij 572,80. Opvallend was dat op de 1e handelsdag van dit jaar een intraday-doorbraak plaatsvond onder de sinds februari 2016 stijgende bodemlijn. Dit was een valse doorbraak die aan het einde van de 1e handelsdag van 2018 weer werd opgeheven. De gevormde bodem bij 540,35 was toen het startpunt van de recente en zeer krachtige opwaartse beweging. Met de doorbraak boven de 564 zijn de langetermijndoelen verder verhoogd naar de 590 en 609. Ondanks de zeer positieve algemene opinie in de laatste weken gaf ik aan dat we zeer alert moesten zijn op een plotselinge omkeer. Vooral deze contraire euforische algemene opinie en het feit dat veel indices in een volgende opwaartse versteiling waren beland, maakten de risico’s in de aandelenmarkten steeds groter. Ook zagen we in veel indices een zeer steile opwaartse wig. Bij een dergelijk patroon stijgen de bodems sneller dan de toppen. Dit negatieve patroon werd een dag na de vorming van de jaartop geactiveerd met de neerwaartse doorbraak door de bodemlijn bij 569,50. Toch is er meer bevestiging nodig om te kunnen spreken van een trendomkeer in het middellangetermijnbeeld en de start van een forsere correctie. Daarvoor is een neerwaartse doorbraak door de sinds februari stijgende bodemlijn noodzakelijk.

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 1 februari 2018

Belangrijke stijgende middellangetermijnbodemlijn bij 553
De sinds februari 2016 stijgende bodemlijn is momenteel bij 553 te vinden en loopt maandelijks ongeveer 7 punten op. Een doorbraak hieronder zou het einde betekenen van de krachtige sinds begin 2016 stijgende middellangetermijntrend. Hiermee zou ook een aanzienlijk diepere correctie in de AEX kunnen worden opgestart. Inmiddels bedraagt de daling vanaf de jaartop ruim 16 punten, ongeveer 3% waarmee er sprake is van een mini-correctie. Een normale correctie bedraagt tussen de 5% en 10%. Toch acht ik de kans aanwezig dat bij een neerwaartse doorbraak onder de 553 een forsere correctie kan worden ingezet van ruim 10%. De laatste keer dat we een dergelijke neerwaartse beweging zagen was in de periode december 2015 – februari 2016. Deze terugval maakte destijds onderdeel uit van een zeer forse correctieve tegenreactie van ongeveer 25%. De AEX viel toen terug vanaf de toppenzone 505 – 510 tot aan de 378. Hier werd in februari 2016 een zeer belangrijke langetermijnbodem gevormd die het startpunt was van de huidige opgaande middellangetermijntrend. In de afgelopen 2 jaar zagen we enkele kleinere correcties van 5% tot 7%, waarbij het aantal normale correcties in 2017 zelfs beperkt bleef tot 2 stuks. Dat jaar waren er ook een tweetal krachtige opwaartse bewegingen te zien zonder mini-correcties, een situatie die we in de afgelopen 10 jaar niet eerder hebben gezien. Een forsere correctieve tegenreactie is dan ook normaal.

Cocktail van risicosignalen
De risico’s in de markt zijn ook duidelijk te zien vanuit de intermarktindicatoren. Ik geef al ruime tijd aan dat dit een risicovolle situatie is. We zagen een krachtige uitbraak na een jarenlange zijwaartse beweging in de euro-dollar. Het 2e opwaartse koersdoel van 127 komt nu ook snel in zicht. Ook de 10-jaars rente lijkt de 1e duidelijke hogere middellangetermijnbodem te hebben gevormd en heeft voor het komende jaar nog een aanzienlijk opwaarts potentieel. Ook het uitbodemingsproces in de volatiliteitsindex VIX lijkt steeds meer gestalte te krijgen. In het kortetermijnbeeld zijn alle steunpunten tot aan de belangrijke 553 gebroken. Hier ligt niet alleen de sinds februari 2016 stijgende bodemlijn op de logaritmische maandgrafiek maar ook het 50-daags gemiddelde. Hieronder kan een verdere neerwaartse versnelling worden opgestart. Ik acht de kans wel aanwezig dat deze krachtige steun in de komende dagen/week voor een beperkte opleving kan zorgen voor de vorming van een lagere top. De huidige neerwaartse beweging is namelijk zeer steil en daarmee zijn de contouren van een nieuwe dalende trend nog niet duidelijk. Onder deze stijgende bodemlijn liggen nog steunpunten bij 546,60 en 540,35, maar ik verwacht dat deze dan slechts beperkte tegendruk zullen geven. Weerstand in het kortetermijnbeeld is nu te vinden bij de zone 557,40 -557,80 en de 564. Pas een beweging boven de jaartop van 572,80 zorgt voor een verbetering in het kortetermijnbeeld en de opheffing van het geactiveerde stijgende wigpatroon. Toch acht ik op korte termijn een verdere neerwaartse versnelling realistisch.

DAX voert druk op belangrijke stijgende bodemlijn verder op
In de VS werden de meest steil stijgende bodemlijnen van de volgende versteiling (over de afgelopen 2 jaar) al gebroken. Hiermee lijkt een einde te zijn gekomen aan een krachtige blow-off fase die vaak aan het einde van een langere en steeds steilere opgaande beweging optreedt. Als we kijken naar de Duitse DAX dan zien daar over de afgelopen drie maanden een zijwaartse tendens. De jaartop van november 2017 werd in de afgelopen weken wel getest maar niet structureel gebroken. Inmiddels is de DAX alweer aanbeland bij de stijgende middellangetermijnbodemlijn. Deze lijn werd op de 1e handelsdag van dit jaar ook getest, maar de neerwaartse druk op deze lijn is in de afgelopen paar dagen verder toegenomen en een slotkoers hieronder zou een aanzienlijke verzwakking en startsein voor een forsere correctie betekenen. Vandaag ligt deze steunlijn alweer bij 13.020 en daarmee boven de slotkoers van gisteren. Definitieve bevestiging van een trendbreuk treedt op onder de bodems bij 12.745 – 12.815 waarbinnen ook het 200-daags gemiddelde is te vinden. Het eerstvolgende neerwaartse doel bij een trendbreuk ligt rond de 11.900 . De DAX staat dus bij een cruciaal steunpunt waarbij een slotkoers hieronder een duidelijke verzwakking in de stijgende middellangetermijntrend zou opleveren. Hiermee kan de DAX een van de eerste indices worden die een duidelijke trendomkeer laat zien in het middellangetermijnbeeld. Verbetering treedt op boven de meervoudige toppenzone van 13.525 – 13.600.

Grafiek Xetra DAX op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 1 februari 2018

Visie technische analyse:

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)