Beperkte handelsruimte op AEX

Afgelopen vrijdag wist de AEX slechts een deel van de eerdere opwaartse gap te sluiten. Een volledige sluiting van deze gap is noodzakelijk om de recente top te bevestigen, ofwel een slot onder de 544,70.

Als we kijken naar het zeerkortetermijnbeeld dan zien we een steil stijgende bodemlijn vanaf de recente bodem bij 535,30. Deze bodem werd op de eerste handelsdag van december op de borden gezet. Afgelopen vrijdag werd deze opgaande bodemlijn intraday getest, wat ook een test betekende van het 50-daags gemiddelde. Deze bodemlijn is vandaag te vinden bij 546,50. Dagelijks loopt deze lijn ongeveer 1 punt op. Deze test betekende overigens ook dat deze bodemlijn inmiddels een drietal raakpunten heeft. Een neerwaartse doorbraak zou een eerste verzwakking in het zeerkortetermijnbeeld betekenen. Om echter de recente toppen te bevestigen is een opvulling noodzakelijk van de recente opwaartse gap. Deze gevormde gap in december betekende een verbetering in het zeerkortetermijnbeeld en zette de weg in principe open voor een hertest van de eerder gevormde dubbele jaartop bij 557,40. Zolang de gap niet wordt opgevuld, blijft een hertest van deze dubbele jaartop mogelijk in de komende tijd. Naar mening zijn deze bewegingen momenteel wel de laatste perikelen van de krachtige opgaande middellangetermijntrend en maakt de markt zich op voor een diepere correctieve beweging in het eerste kwartaal van 2018. Om aan de andere kant de volgende fase in de krachtige en naar mijn mening euforische markt te starten is een structurele slotbeweging noodzakelijk boven zowel de dubbele jaartop van 557,40 evenals de 564. Bij de 564 ligt de dubbele top uit 2007 en was destijds het startpunt van een langdurige en forse bearmarkt.

Volgende opwaartse fase stijgende trend start boven de 564
Een structurele slotbeweging boven de 564 zou de volgende fase inzetten in de stijgende middellange en langetermijntrend. De volgende opwaartse doelen komen daarna te liggen bij 590 en 610. Dit blijven overigens wel de doelen zolang de stijgende langetermijntrend intact blijft. Om deze trend te breken is overigens een zeer forse terugval noodzakelijk en dat verwacht ik niet. Maar de kans op een forse correctieve tegenreactie na het zeer krachtige beleggingsjaar 2017 is wel normaal en gezond voor de vorming van een volgende hogere middellangetermijnbodem. Dit jaar vonden een tweetal opwaartse bewegingen plaats zonder correctieve tegenreacties. De eerste startte eind vorig jaar bij 445,65 en zorgde voor een beweging naar de mei-top bij 537,80. De 2e fase startte bij de meermaals geteste augustusbodem van 506 en zorgde voor een stijging naar de novembertoppen bij 557,40. Dergelijk krachtige en langdurige bewegingen zonder tegenreacties hebben we tijdens deze bullmarkt (sinds 2009) nog niet eerder gezien. Alleen in de zomermaanden vonden een tweetal kleine correcties plaats van 5% en 6%. De terugval sinds de jaartop afgelopen november zorgde slechts voor een terugval van 4%, een mini-correctie.

Forsere correctie start onder de langere stijgende bodemlijn van nu 542
Sinds begin november hebben we meerdere topvormingssignalen gezien in de markt die aangeven dat de opgaande beweging op zijn laatste benen loopt. Het begin met de dubbele top bij 557,40 begin november. Deze toppen werden gevormd middels toppatronen, eerst een shooting star en daarna een bearish engulfing. Ook op de weekgrafiek werd een bearish engulfing gevormd en op de maandgrafiek een dark cloud cover. Een slot boven de 557,40 zou deze toppatronen opheffen. Verder zagen we een snelle terugval begin november tot de 534,60. We moeten terug naar begin 2016 om een dergelijke snelle terugval te zien van meerdere dalingsdagen achterelkaar. Toch is het belangrijk dat uiteindelijk de sinds februari stijgende bodemlijn neerwaarts wordt gebroken. Deze bodemlijn werd zowel tijdens de correcties in de zomermaanden evenals medio november getest. Momenteel is deze bodemlijn bij 542 te vinden. Een slot hieronder zou een duidelijke verzwakking inhouden waarna nog bevestiging noodzakelijk is onder de bodemzone van 534,60 – 535,30. De handelsruimte wordt door de stijgende bodemlijn echter steeds kleiner en de AEX zal in januari waarschijnlijk een vervolgrichting moeten kiezen in het middellangetermijnbeeld.

Blijft de AEX onder de recente lagere top van 552,85?
Ook zien we de contouren van een groot toppatroon sinds oktober in de AEX. Ook voor dit patroon geldt echter dat hij pas wordt geactiveerd onder de zone 534,60 – 535,30. Recent werd een dubbele top gevormd in het zeerkortetermijnbeeld bij 552,85. Bij deze toppen werd een drievoudig toppatroon gevormd, te weten een harami, een shooting star en een tweezers top. Een doorbraak hierboven zorgt voor meer opwaartse ruimte naar de 557,40. Zolang de AEX onder de 552,85 weet te blijven, moeten we alert zijn op nieuwe toppatronen en vooral ook de onderkant in de gaten houden. Zodra het laatste deel van de recente opwaartse gap tussen de 544,70 en 545,65 wordt gesloten, lijkt er snel meer druk op het cruciale kantelpunt bij 542 te kunnen worden opgevoerd. Eerdere verzwakkingen treden echter al op onder de genoemde stijgende zeerkortetermijnbodemlijn bij 546,50. Het topvormingsproces dat begin november werd gestart, is dus nog niet ten einde en zolang er geen bevestiging optreedt, blijft een verdere verhoging van de jaartop nog mogelijk. Toch verwacht ik dat de eindfase van de sinds begin 2016 gestarte en zeer steil oplopende trend is ingegaan, maar we moeten alert blijven op verbeteringen in deze euforische markt.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)