Belastingdeal G7: hoe en wat
Het zat er al een tijd aan te komen, maar nu lijkt het dan eindelijk zover. Een “global tax deal” die ervoor moet zorgen dat ook de grote multinationals nou eindelijk eens gaan doen wat alle andere ondernemingen ook doen: belasting betalen. Op zaterdag 5 juni kwam het nieuws naar buiten dat de G7 een akkoord heeft bereikt:
“G7 finance ministers have reached a historic agreement to reform the global tax system to make it fit for the global digital age” – British finance minister Rishi Sunak
Inmiddels is er meer geschreven over de ‘historic tax deal‘ en daardoor is er meer duidelijk geworden over de gehele kwestie. Het is niet zo zwart-wit als het lijkt, en er zijn een aantal kanttekeningen te plaatsen bij de dikgedrukte titels die overal in de media verschenen.
Het doel is om bedrijven zoals Facebook, Amazon en Google belasting te laten betalen op de ‘normale’ manier en om het huidige systeem van belastingparadijzen wat minder aantrekkelijk te maken voor de grote jongens.
Al jaren wordt er geprobeerd om het systeem aan te passen, en dit lijkt dan eindelijk de eerste echte stap te zijn om dat te verwezenlijken.
Belastingtarieven wereldwijd
Bedrijven willen zo min mogelijk belasting betalen, dat is logisch. Overheden daarentegen willen zo veel mogelijk belastingopbrengst binnenhalen, maar tegelijkertijd willen zij ook een interessant vestigingsland zijn voor ondernemingen.
Deze competitie tussen landen om zoveel mogelijk bedrijven (lees: investeringen) binnen te halen heeft gezorgd voor een enorme daling van het gemiddelde percentage aan bedrijfsbelasting.
De belastingtarieven zitten al enkele decennia in de lift omlaag in de ‘race to the bottom’:
Higher global corporate taxes, good or bad?
Find out in today’s Insight: https://t.co/oXQdvMH6R6
If you wish to receive the Daily Insight by mail, please sign up here https://t.co/47UkUxDLoC pic.twitter.com/EMz4TnGC13
— jeroen blokland (@jsblokland) June 7, 2021
Globalisering én digitalisering hebben er voor gezorgd dat (grote) ondernemingen gemakkelijk hun structuur kunnen aanpassen zodat er zo min mogelijk of zelfs geen belasting betaald hoeft te worden.
Met name de grote bedrijven zoals Amazon, Google en Facebook hebben allemaal een slimme constructie waardoor zo min mogelijk wordt betaald. Met slimme fiscale juristen – oftewel een aardige zak met geld – kan er relatief makkelijk belasting worden ontweken.
Enkele jaren geleden was bijvoorbeeld de belastingontwijking van Starbucks groot in het nieuws. Op deze wijze zorgt de onderneming er voor dat er zo min mogelijk belasting wordt betaald. Natuurlijk is dit slechts een voorbeeld, er zijn talloze andere manieren om op vergelijkbare wijze een dergelijke structuur op te zetten.
De nieuwe deal
Er is dus een probleem, en inmiddels lijkt er ook een soort van oplossing. Het akkoord van 5 juni is tweeledig:
Under Pillar One of this historic agreement, the largest and most profitable multinationals will be required to pay tax in the countries where they operate – and not just where they have their headquarters.
Under Pillar Two, the G7 also agreed to the principle of at least 15% global minimum corporation tax operated on a country by country basis.
Belasting moet worden betaald in het land waar de verkopen worden gedaan, in plaats van waar het bedrijf is gevestigd. Een totaal ander systeem als dat we nu kennen.
Daarnaast is het idee om een minimumtarief van 15% te hanteren ongeacht waar de onderneming is gevestigd. Stel dat een land een lager tarief heeft dan 15 procent, dan moet het verschil alsnog worden afgedragen als belasting aan het thuisland van de onderneming. Op die manier wordt het minder interessant om winsten te schuiven naar zogeheten belastingparadijzen.
Klinkt goed, toch?
Op het eerste gezicht een prima idee. Wat verder onderzoek wijst echter al gauw op meerdere redenen waarom het misschien niet helemaal zo’n waterdicht plan is. Daarnaast lijkt het allemaal wat overdreven te zijn voorgesteld.
Allereerst werd luidruchtig aangekondigd dat er een historische deal is bereikt. Daar valt wat van te zeggen, het huidige systeem van belastingheffing is verouderd en onderhandelingen duren al jaren. Dat er een akkoord is bereikt kan dan inderdaad historisch worden genoemd.
Maar, dit akkoord is bereikt binnen de G7. De 7 vooraanstaande landen in de wereld, namelijk: Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Hoewel de G7 zeker belangrijk is, is het zeker niet de meest belangrijke organisatie wanneer het aankomt op wereldwijde belastingheffing.
De G20 is sinds de financiele crisis belangrijker geworden op dit gebied, en omvat ook de opkomende landen als China, India en Brazilië. Die zijn dus helemaal niet betrokken bij wat er binnen de G7 is besloten.
Het is natuurlijk zaak dat dit alles ook binnen de G20 als OK wordt bevonden, en dat is nog maar de vraag.
Ook de OECD speelt een aanzienlijke rol bij dit alles met haar zogeheten Inclusive Framework, een forum met meer dan 130 landen die onderhandelen over het internationale belastingsysteem.
Meerdere landen hebben al laten weten om niet zonder meer akkoord te gaan met het huidige voorstel. De VS is zelf lid van de G7, maar ook daar is nog geen zekerheid over dit alles. De nieuwe deal kan flink wat oppositie verwachten. Bepaalde veranderingen om bestaande belastingverdragen aan te passen hebben een twee-derde meerderheid nodig in de Senaat; de republikeinen hebben al laten weten om fel tegen een dergelijke belastingverhoging te zijn. Ook het bedrijfsleven heeft zich al kritisch uitgelaten.
Wel even belangrijk om allemaal te onthouden wanneer het gaat om internationale belastingheffing….
Flinke discussies
Er moet dus op meerdere levels nog volledige consensus worden bereikt. Om dat te laten gebeuren moet er nog aardig aan de weg worden getimmerd.
Het nieuwe systeem wordt door een aantal partijen als oneerlijk beschouwd.
“De G7, die 10% van de wereldbevolking uitmaakt, zou 60% van de inkomsten nemen”, vertelde Cobham aan Fortune. “Om dat op elk moment te doen zou slecht zijn, maar om het te doen tijdens een pandemie, waar iedereen, vooral lage-inkomenslanden, wanhopig op zoek is naar inkomsten om hun herstel te financieren, is gewetenloos. Dit is een uitgangspunt, maar het kan niet standhouden.” (bron: fortune.com)
Ook is er kritiek op de hoogte van het tarief van 15 procent; die zou volgens diverse personen veel hoger moeten liggen om effectief te zijn.
Maar hoewel een minimumbelastingtarief van 15% duidelijk een enorm verschil zou maken voor een bedrijf dat zijn winst naar een plaats als Bermuda stuurt, zou de impact op degenen met het hoofdkantoor in een land als Ierland lang niet zo drastisch zijn.
“Het is absurd dat de G7 beweert dat ze een kapot wereldwijd belastingstelsel ‘renoveert’ door een wereldwijd minimumtarief voor vennootschapsbelasting in te stellen dat vergelijkbaar is met de zachte tarieven die door belastingparadijzen zoals Ierland, Zwitserland en Singapore worden gehanteerd”, zei Bucher. “Ze leggen de lat zo laag dat bedrijven er gewoon overheen kunnen stappen.” (bron: fortune.com)
Daarnaast zijn diverse landen nog niet bereid om zonder compromissen akkoord te gaan, waaronder Ierland, het Europese thuisland voor onder meer Google en Apple.
Valt Amazon buiten de boot?
Het kan zijn dat er alsnog iets wordt verzonnen om Amazon wel binnen de werking van het nieuwe systeem te laten vallen, maar vooralsnog lijkt dat er toch niet op.
Conclusie
Op het eerste gezicht goed nieuws, althans, voor degene die van mening zijn dat ook de grote multinationals hun financiële steentje moeten bijdragen.
Historisch? Er is in ieder geval een eerste belangrijke stap gezet. Volgende maand zal de G20 afspreken in Venice om daar de deal verder te bespreken. Dat betekent dat ook China, Rusland en Brazilië zullen moeten instemmen. Vervolgens zal de OECD nog akkoord moeten gaan.
Het lijkt er dus op dat het nog wel even kan duren voordat alles echt helemaal rond is. Dat kan nog jaren gaan duren. Desalniettemin is de eerste stap gezet. Mocht het nieuwe systeem er dan uiteindelijk komen, dan wordt het afwachten op nieuwe fiscale trucjes om ook het nieuwe systeem mee te omzeilen.
Dit artikel verscheen eerder in De Aandeelhouder op Zaterdag. Elke zaterdagochtend een online beursmagazine boordevol tips, duiding, educatie en achtergrondinformatie voor €8,25 per maand. Wordt nu ook lid en ontvang iedere week het digitale blad: Hier inschrijven.
