AEX Op weg naar de zone 498 – 501

De trend is neerwaarts gericht en ik houd rekening in de laatste weken van dit jaar met een hertest van de jaarbodem bij 500,45 en mogelijk al een neerwaarts vervolg hieronder.  

Een week geleden werd een lagere top in het middellangetermijnbeeld op de borden gezet bij 534,20. Hiermee werd een horizontale weerstandszone teruggetest. Deze weerstandszone ligt bij 533,50 – 534 en bestaat uit de bodem van september en de top van medio oktober. Een beweging hierboven zet te weg open richting de sinds juli dalende toppenlijn. Deze toppenlijn komt echter in een snel tempo in de buurt van deze lagere top en is vandaag alweer bij 537,50 te vinden. Onder de gevormde top bij 534,20 is verder nog het dalende 50-daags gemiddelde te vinden als eerste weerstand in het kortetermijnbeeld bij 531,50. Het opwaarts potentieel blijft dus relatief beperkt in het kortetermijnbeeld. Pas een structurele doorbraak boven de genoemde dalende toppenlijn zorgt voor meer opwaarts potentieel. In dat scenario zal ook de krachtige neerwaartse trendmatigheid worden verminderd en een meer zijwaarts verloop kunnen ontstaan. Mijn neerwaartse gerichte visie voor 2019 blijft dan wel intact maar een snelle doorbraak door de zone 498 – 501 zal dan aanzienlijk langer kunnen gaan duren. Toch acht ik de kans groter dat de AEX een 3e lagere top heeft gevormd onder de sinds juli dalende toppenlijn en de neerwaartse weg in de laatste weken van dit jaar weer zal worden ingeslagen. Vorige week werd niet alleen de zone 533,50 – 534 teruggetest, maar ook een bearish engulfing op de borden gezet. Verder werd de steil stijgende bodemlijn vanaf de jaarbodem neerwaarts gebroken.

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 16 november 2018

Wanneer komt de 10 jaar durende bullmarkt ten einde?
In het langere technische beeld lijkt het jaar 2018 een overgangsjaar te zijn geworden. De AEX wist de bovenkant van het sinds 2009 stijgende trendkanaal niet meer te bereiken en brak begin dit jaar neerwaarts door zijn sinds 2016 stijgende bodemlijn. Dit was een eerste duidelijke verslechtering in het middellangetermijnbeeld. Deze 2 jaar durende versteilingsfase vanaf de 378-bodem zorgde voor eens stijging van 50% zonder grotere tussentijdse correcties. Na deze neerwaartse doorbraak in januari zagen we in de daaropvolgende 9 maanden een groot topvormingsproces ontstaan, vergelijkbaar met het proces in 2015. Daarbij werd in het 1e kwartaal een drievoudige bodemzone (onderkant) gevormd rond de 516. De bovenkant werd gekenmerkt door een drievoudige toppenzone rond de 574. Elke top ging gepaard met de vorming van een toppatroon in de maandgrafiek. Zo werd begin dit jaar een bearish engulfing gevormd, in mei een shooting star en de maand augustus werd afgesloten met een dark cloud cover. Een belangrijke weerstand en ik gaf enkele maanden geleden al aan dat de kans groot was dat deze toppenzone voor langere tijd de top in de markt kon blijven.

Dit jaar hebben we verder al 2 forsere correcties gezien van ruim 10%. De AEX bevindt zich momenteel nog steeds in de 3e correctie van dit jaar. Deze startte bij 576,90 (jaartop en overshoot in juli) en heeft een drietal lagere toppen gevormd. Deze zijn te vinden bij 565,60, de 554,20 en recentelijk bij 534,20. Opvallend is overigens dat na de top van eind september bij 554,20 de AEX in een vrije val beweging in oktober ongeveer 10% terugviel tot aan de 500,45. Hiermee werd het grote topvormingsproces afgerond en een zeer cruciale langetermijnsteunzone teruggetest. Deze zone is bij 498 – 501 te vinden. Bij de 498 ligt momenteel de sinds 2009 stijgende bodemlijn op de logaritmische maandgrafiek. De 501 is het eerste (38,2%) Fibonacci-retracementniveau van de gehele stijging vanaf de 378-bodem tot aan de jaartop van dit jaar. De verwachte doorbraak hieronder in de komende maanden zal een einde maken aan de bijna 10 jaar durende bullmarkt en een aanzienlijk verder neerwaarts potentieel vrijmaken. Voor het jaar 2019 houd ik dan ook rekening met een verder neerwaarts vervolg richting de 400 – 410 waarbij wel krachtige tussentijdse herstelbewegingen kunnen plaatsvinden.

Internationale situatie is verder verslechterd
Veel andere Europese indices zoals de Duitse Xetra DAX en de breed gespreide STOXX Europe 600 Index hebben hun sinds 2009 stijgende bodemlijn al gebroken en bevinden zich in een bearmarkt. Dit zagen we eerder dit jaar ook in de Chinese indices en de voorlopende indices als de Russell 2000, de semiconductor index SOX en de DJ Transport Index gaven in de afgelopen maanden ook duidelijke neerwaartse signalen in het langetermijnbeeld. De aandelenmarkten zijn de afgelopen maanden dus steeds verder verslechterd en ik houd rekening met een verder vervolg in 2019. Als we nog kijken naar het kortetermijnbeeld van de AEX dan zien we dat de RSI recent een lagere top heeft gevormd langs de langere dalende toppenlijn. Ook werd enige tijd geleden een dead cross gevormd waarbij het 50-daags gemiddelde neerwaarts breekt door het dalende 200-daags gemiddelde, een duidelijk bevestigingssignaal. Weerstanden liggen nu bij 531,50 (50-daags gemiddelde) de zone 533,50 – 534 en de recent gevormde lagere top bij 534,20. In de afgelopen 2 volatiele handelsdagen werd een dubbele (tweezers) bodem gevormd bij 520. Deze ligt gelijk aan een recente bodem van 2 weken geleden. Dit is in het kortetermijnbeeld het eerste steunpunt. Daaronder ligt verder nog de brede openstaande opwaartse gap tussen 512,30 en 516 als laatste steunpunt tot aan de zone 498 – 501, een zone die in de laatste weken van dit jaar nog op de borden kan verschijnen naar mijn mening.

Grafiek Xetra DAX op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 16 november 2018

Grafiek DJ Transport Index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 16 november 2018

Visie technische analyse:

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)