AEX Neerwaartse druk opvoeren

De AEX zette zijn neergaande beweging gisteren verder voort na de vorming van een eerdere top bij 534,20 in het kortetermijnbeeld. Voor de komende tijd verwacht ik meer neerwaartse druk naar de 500 puntengrens.

Met nog anderhalve maand te gaan in 2018 blijft de vraag of de AEX nog dit jaar zijn bijna 10 jaar durende bullmarkt zal beëindigen. Er zijn al veel indices die deze lange bullmarkt in de afgelopen maanden hebben beëindigd onder hun sinds begin 2009 stijgende bodemlijnen. Dit zagen we bijvoorbeeld al in de Duitse Xetra DAX en de STOXX Europe 600. Daarbij viel ook op dat in deze indices grote topformaties werden afgerond. De AEX is in Europa een van de uitzonderingen die zijn bullmarkt nog niet heeft gebroken. Dit lijkt echter een kwestie van tijd. Tijdens de vrije val beweging in oktober waarbij de AEX vanaf een lagere top bij 554,20 in een maand terugviel naar de 500,45 werd de bullmarkt al wel onder druk gezet. De sinds 2009 stijgende bodemlijn op de logaritmische maandgrafiek is namelijk te vinden bij 498. Verder is bij 501 nog het 38,2%-Fibonacci-retracementniveau te vinden van de gehele voorafgaande stijging vanaf de 378-bodem begin 2016 tot aan de toppenzone van dit jaar. Een belangrijke en cruciale steunzone in het langetermijnbeeld. De 378 was de laatste test van de genoemde stijgende bodemlijn in het langetermijnbeeld. Vanaf die bodem startte een versteilingsfase waarbij de AEX ruim 50% opliep in 2 jaar tijd. Deze opgaande bodemlijn werd begin dit jaar gebroken wat het startsein betekende van het grote en 9 maanden durende topvormingsproces. Dit topvormingsproces werd in de afgelopen maanden beëindigd, waarbij de bodem werd verlaagd tot precies de zeer belangrijke steunzone van 498 – 501.

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 15 november 2018

Patroon van lagere toppen blijft intact
Zolang de zone 498 – 501 niet wordt gebroken, blijft de bullmarkt intact. Maar ik acht de kans groot dat deze in de komende tijd wordt beëindigd. Of deze beëindiging nog dit jaar plaatsvindt of pas in het 1e kwartaal van 2019 is naar mijn mening minder relevant. Dat zal ook samenhangen met de vraag of de recente herstelbeweging definitief ten einde is gekomen. Tijdens het topvormingsproces werd een drievoudige toppenzone gevormd rond de 574 waarbij elke top gepaard ging met de vorming van een toppatroon in de maandgrafiek. Zo werd begin dit jaar een bearish engulfing gevormd, in mei een shooting star en augustus werd afgerond met een dark cloud cover. Ruim 2 maanden geleden heb ik ook voor het eerst in jaren mijn langetermijnopinie verlaagd naar Neutral en deze zal ik verder verlagen onder de zone 498 – 501. In mijn visie voor het komende jaar acht ik de kans aanwezig dat de AEX op weg zal gaan naar de volgende belangrijke zone in de maandgrafiek bij 400 – 410. Een aanzienlijk neerwaarts potentieel in het komende jaar dat wel gepaard kan gaan met tussentijdse krachtige opwaartse tegenreacties. Ook werd een maand geleden een dead cross bewerkstelligd. Bij dit bevestigingssignaal breekt het 50-daags gemiddelde neerwaarts door het al dalende 200-daags gemiddelde. Het is voor het eerst in lange tijd dat dit 200-daags gemiddelde ook neerwaarts gericht is. In het middellangetermijnbeeld werd de jaartoppenzone in juli getest met een hogere (overshoot) jaartop bij 576,90. Dit was het startpunt van de huidige dalende trend in het middellangetermijnbeeld. Inmiddels is de AEX bezig met de vorming van de 3e lagere top. De eerdere toppen werden gevormd bij 565,60 en 554,20. Met de huidige top bij 534,20 werd deze dalende toppenlijn niet meer getest, maar wel een horizontale weerstandszone bij 533,50 – 534. Ook werd bij deze top een bearish engulfing op de daggrafiek geplaatst. Zolang de AEX onder de 534,20 blijft, blijft dit patroon geldig en lijkt de top gezet. Dit wordt verder bevestigd met de neerwaartse doorbraak onder de vanaf de 500,45-bodem stijgende kortetermijnbodemlijn die enkele dagen geleden werd gebroken.

AEX in 2019 op weg naar de zone 400 – 410?
Ook de RSI in de AEX heeft een lagere top gevormd langs zijn dalende toppenlijn. Mocht de AEX overigens boven de 534,20 breken dan lijkt het opwaarts potentieel beperkt. De dalende toppenlijn is momenteel te vinden bij 538. Er is een structureel slot hierboven noodzakelijk om meer ruimte vrij te maken. In dat scenario zal een bredere en langdurende zijwaartse consolidatie starten waarbij de verwachte doorbraak onder de 498 – 501 aanzienlijk langer zal duren. Gisteren testte de AEX in het zeerkortetermijnbeeld ook de horizontale steun van 520,15. De enige onderliggende en noemenswaardige steunzone is nu nog te vinden bij de openstaande gap tussen de 512,30 en 516, een brede gap. Overigens zou een opwaartse doorbraak boven de 534,20 ook een potentiele bodemformatie kunnen activeren, namelijk een omgekeerd hoofd-schouderpatroon. Toch acht ik de neerwaartse krachten groter en verwacht ik in de komende weken meer neerwaartse ruimte waarbij een test van de zone 498 – 501 in de laatste weken van dit jaar realistisch is. De eerste weerstand is te vinden bij het dalende 50-daags gemiddelde van 531,80. Kortom: de herstelbeweging in de AEX is fors geweest (34 punten) maar lijkt ten einde te zijn gekomen. Er zijn een aanzienlijk aantal krachtige weerstanden te vinden die boven de markt hangen en die naar mijn mening intact zullen blijven na de vorming van het recente toppatroon en daarmee de afronding van de herstelbeweging.

Visie technische analyse:

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)