AEX Bearish Engulfing

De AEX vormde gisteren een dubbele top net boven de 602. Voor de komende dagen moeten we bezien of de vanaf de augustus-bodem stijgende trendlijn neerwaarts wordt gebroken als bevestiging van een neerwaartse draai.

AEX Dubbele top gevormd bij 602,40. Eindfase opgaande beweging.
De laatste maand van 2019 is alweer ingegaan en deze maand startte gisteren met een forse neerwaartse beweging. Dit blijkt een van de grootste neerwaartse daguitslagen van 2019 te zijn. De eerste handelsdag van december startte nog met een hertest van de jaartop van ongeveer twee weken geleden. Toen lag de nieuwe jaartop bij 602,40, gisteren werd een intraday-top gevormd bij 602,10. Hiermee lijkt een dubbele top in de daggrafiek te zijn gevormd. Na de hertest van de jaartop werd een forse neerwaartse weg ingeslagen waardoor de dagbeweging tussen de top en bodem ruim 16 indexpunten bedroeg. Dit zorgde tevens voor de vorming van een bearish engulfing in de daggrafiek. Als we overigens kijken naar de weekgrafiek van de AEX dan werd 2 weken geleden (ten tijde van de vorming van de huidige jaartop) ook een bearish engulfing in de weekgrafiek gevormd. Dit zijn één van de meest betrouwbare toppatronen in de candlesticks. Toch moet er meer gebeuren om een top te bevestigen. Als we kijken naar de beweging van dit jaar dan zien we een drietal opgaande bodemlijnen. De minst steil opgaande bodemlijnen startte bij de decemberbodem van 2018 bij 472,20. Dit was destijds het dieptepunt van een half jaar durende neerwaartse beweging. Deze opgaande bodemlijn loopt verder langs het dieptepunt van augustus van 528,70. Deze opgaande bodemlijn ligt momenteel bij 556,20. De 2e opgaande bodemlijn startte bij de augustusbodem van 528,70 en is momenteel bij 585 te vinden. Gisteren werd deze opgaande bodemlijn op een haar na getest. Hier ligt overigens ook het afvlakkende 50-daags gemiddelde. Zodra deze 2e opgaande bodemlijn neerwaarts wordt gebroken, zal mijn kortetermijnvisie weer worden verlaagd naar Short en lijkt de top te zijn gezet in het middellangetermijnbeeld.

Groot aantal signalen die op ‘rood’ staan voor de aandelenmarkten
De 3e en meest steil opgaande bodemlijn startte bij de oktoberbodem van 558,30. Deze bodemlijn maakte deel uit van een stijgende wig. Bij een dergelijk patroon stijgen de bodems sneller dan de toppen. Deze opgaande bodemlijn werd ruim een week geleden al neerwaarts gebroken en werd in de afgelopen dagen teruggetest. Een stijgende wig is een potentiele toppatroon. We zien dus steeds meer verzwakkingen in de opgaande trend ontstaan. Buiten de gevormde toppatronen (bearish engulfing patronen en de gebroken stijgende wig) zien we nog meer signalen die wijzen op topvorming. Zo werd na de opwaartse doorbraak door de eerdere top (586,30) direct de volgende weerstandszone getest. Deze zone is te vinden bij 600 – 610. Hier liggen meerdere toppen uit de periode 1999 – 2001. Deze toppen bleken destijds de hoogtepunten van de 2 schouders van een zeer groot hoofd-schouderpatroon. Verder zagen we de afgelopen tijd de algemene opinie oplopen tot zeer hoge niveaus. Dit is over het algemeen een contrair waarschuwingssignaal dat een neerwaartse draai aanstaande is. Ook was er al langere tijd sprake van negatieve divergentie. Dit betekent dat de AEX zelf nog hogere toppen weet te maken maar de technische indicatoren als de RSI en MACD, gelijke danwel lagere toppen maakt. Ook zagen we vorige week al een neerwaartse crossing in de MACD ontstaan. Als laatste kijken we veel naar de situatie in de intermarktindicatoren (rente, valuta, olieprijs en goudprijs). Hier zien we ook al enige tijd signalen die niet wijzen op een structurele verdere stijging van de aandelenmarkten. De afgelopen twee jaar zien we een groot topvormingsproces waarbinnen de AEX zich nog steeds bevindt. De recente opwaartse bewegingen lijken de eindfase van een zeer krachtige opwaartse trend te zijn. Dit wordt ook wel een overshoot danwel een blow-off fase genoemd. Tijdens dit proces werd ruim een jaar geleden het eindsignaal gegeven van de bijna 10 jaar durende bullmarkt (vanaf de maartbodem in 2009). Dit kwam tot uitdrukking met de neerwaartse doorbraken door een tweetal opgaande bodemlijnen sinds 2009 op de logaritmische maandgrafiek. De stijging van dit handelsjaar lijkt daarmee precies een terugtest te zijn geworden van de meest steil opgaande bodemlijnen sinds 2009. Een normale maar uiteindelijk ook zeer krachtige opgaande beweging. Ik ga er verder ook niet vanuit dat er sinds eind vorig jaar sprake is van een nieuwe langdurige bullmarkt. Voor de aandelenmarkten blijft mijn langetermijnvisie dan ook op Short staan.

Bevestiging van een top onder de zone 585 – 586,30
De recente opgaande bewegingen lijken dus de eindfase te zijn van een lange en krachtige opgaande beweging. Een beweging die ik een jaar geleden niet had verwacht. Tijdens deze opgaande beweging vonden er slechts 2 correctieve bewegingen plaats. De eerste correctie vond plaats in mei en de 2e en meest forse correctie van dit jaar (ongeveer 10% daling) startte eind juli. De vraag voor de komende weken is of het huidige topvormingsproces zal leiden tot de 3e correctie van dit jaar richting eind december. Een structurele slotkoers onder de vorige top van 586,30 en de 2e stijgende bodemlijn (sinds augustus) bij 585 zou de top in de AEX bevestigen. Daaronder ontstaat voor de komende periode ruimte naar de sinds december vorig jaar stijgende bodemlijn bij 556,20 en uiteindelijk de belangrijke horizontale steun van 534,50. Een slotkoers onder het laatste niveau zou het grote en langdurige topvormingsproces afronden. Zolang de genoemde stijgende bodemlijn bij 585 niet wordt gebroken, blijft de kans op een verdere stijging nog steeds aanwezig richting de dubbele top bij 602,40 tot de 610. Zelfs een beweging naar de zone 635 – 640 is dan niet uit te sluiten ondanks dat een dergelijke beweging naar mijn mening niet kansrijk is. Bij de 610 en 635 liggen overigens ook de volgende Fibonacci-projectieniveaus in het technische beeld sinds de bodem van eind vorig jaar. Het is dus belangrijk dat de neerwaartse beweging in de komende weken wordt voortgezet na alle signalen van verzwakking.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)