AEX onder druk na rentebesluiten

De Amsterdamse beurs is afgelopen week aardig gedaald na een reeks aan rentebesluiten, waarbij vooral de havikistische toon van de Federal Reserve opviel. Met een slot van 730,09 punten op vrijdag, verloor de index op weekbasis 1,5 procent. Vorige week steeg de hoofdindex nog 0,3 procent met een slot op 741,51 punten.

Beleggingsspecialist Justin Blekemolen van Lynx zag dat beleggers na het rentebesluit van de Fed direct op de verkoopknop drukten.

Zoals verwacht besloot de Amerikaanse centrale bank de beleidsrente afgelopen week niet te verhogen. De prognoses in de dot plot van de Fed lieten nog wel een verhoging dit jaar en vervolgens twee verlagingen in 2024 zien. Dat zijn echter twee verlagingen minder dan werd aangegeven tijdens de laatste update in juni.

“De Fed moet blijven vasthouden aan haar ‘strenge’ taal, omdat de markten anders al vooruit zouden gaan lopen op een minder krap monetair beleid”, zei investment manager Simon Wiersma van ING. “Dan zouden de rentes al gaan dalen, iets wat de Fed nog niet wil, omdat dan haar beleid wordt ondermijnd.”

De Amerikaanse tienjaarsrente noteerde vrijdag op 4,46 procent en daarmee op weekbasis 12 basispunten hoger.

Iets om rekening mee te houden voor de Fed is de dreigende shutdown van de Amerikaanse overheid, zei Pimco afgelopen week in een analyse. Bij een shutdown gaan ook de overheidsdiensten dicht die economische data verzamelen die de Fed gebruikt bij het bepalen van het monetaire beleid.

Het Amerikaanse Congres heeft nog tot en met vrijdag 29 september om een financieringsvoorstel voor de overheid aan te nemen, maar omdat de Republikeinen het niet eens kunnen worden over de financieringswet, dreigt er een shutdown van de Amerikaanse overheid.

Naast de Fed kwamen de Bank of Japan en een aantal centrale banken in Europa met een rentebesluit. De Japanse centrale bank liet het monetaire beleid ongewijzigd, waarbij de kortetermijnrente op min 0,1 procent bleef en het kwantitatieve verruimingsprogramma werd gehandhaafd om de inflatie naar 2 procent te krijgen.

“Het resultaat was een beetje teleurstellend, aangezien er geen duidelijk teken was van een verandering in de beleidskoers, noch in de verklaring, noch in de opmerkingen van gouverneur Ueda”, zeiden economen van ING in een analyse.

De Noorse centrale bank verhoogde de rente afgelopen week verder, net als de Zweedse centrale bank, terwijl Zwitserse beleidsmakers de rente ongemoeid lieten.

De Bank of England besloot toch vrij onverwacht om de rente niet verder te verhogen, met een minimale meerderheid van stemmen. Er werd door marktkenners gerekend op een verhoging met 25 basispunten tot 5,50 procent, hoewel een pauze niet helemaal werd uitgesloten. De Bank Rate bleef echter op 5,25 procent.

“We vermoeden dat dit betekent dat de verkrappingscyclus nu voorbij is”, zeiden economen van ING in een analyse.

De Turkse centrale bank verhoogde de rente opnieuw met een forse stap, om de hoge inflatie terug te dringen. De rente werd verhoogd van 25,0 naar 30,0 procent. In augustus kwamen er ook al 750 basispunten bij.

Inkoopdata tonen gemengd beeld

Inkoopdata toonden afgelopen week een gemengd beeld voor de mondiale economie in september. In de eurozone kromp de dienstensector minder hard, terwijl de industrie wel iets harder kromp, waar een licht herstel was voorzien.

De cijfers laten volgens hoofdeconoom Cyrus de la Rubia van Hamburg Commercial Bank een somber beeld zien. “Maar het is niet louter kommer en kwel”, voegde hij daaraan toe. Wel zal de economie in de eurozone in het derde kwartaal vermoedelijk krimpen. De la Rubia rekent op een daling van het bruto binnenlands product met 0,4 procent op kwartaalbasis.

In de VS groeide de dienstensector deze maand minder hard, maar vertoonde de industrie wel wat tekenen van herstel, hoewel er nog altijd sprake was van krimp.

“De PMI-gegevens voor september vergroten de bezorgdheid over de ontwikkeling van de vraag in de Amerikaanse economie na renteverhogingen en een verhoogde inflatie”, zei econoom Siân Jones van S&P Global in een toelichting.

De euro/dollar noteerde vrijdag op 1,0666 en daarmee op weekbasis iets hoger.

WTI-olie kostte vrijdag bijna 91 dollar maar werd op weekbasis rond een half procent goedkoper, hoewel de druk na het Fed-rentebesluit beperkt bleef. Het tijdelijke Russische verbod op de export van diesel en benzine heeft de bezorgdheid over de krapte op de markt weer aangewakkerd, waardoor de olieprijs op een verhoogd niveau blijft.

Rusland verscheept ongeveer 1 miljoen vaten diesel per dag en het verbod zal waarschijnlijk de toch al hoge dieselprijzen doen stijgen, aldus ING. “Hoe groot de impact van het verlies van Russische diesel op de wereldmarkt zal zijn, hangt af van hoe lang het exportverbod van kracht blijft”, aldus de bank.

Stijgers en dalers

Adyen werd afgelopen week opnieuw meer dan 9 procent goedkoper. UBS verlaagde het koersdoel voor Adyen naar 772 euro. De concurrentie die de betaalspecialist in Europa ondervindt, wordt volgens de analist onderschat.

Financials stonden ook flink onder druk. ING en ABN AMRO verloren op weekbasis ruim 5 procent. “De belangrijkste verklaring is dat de Nederlandse Tweede Kamer van plan is om een extra bankenbelasting in te voeren”, zei analist Corné van Zeijl van Cardano tegen ABM Financial News. “En dat is slecht voor de winstgevendheid van de banken.” Daarbovenop wil de Kamer ook nog eens de inkoop van eigen aandelen gaan belasten. Volgens de berekeningen van Jefferies kunnen de plannen 2 procent van de winst per aandeel van ING afhalen en 4 procent van de winst per aandeel van ABN AMRO.

Besi daalde afgelopen week 2,5 procent. Bank of America liet zich voorzichtig uit over het orderherstel bij Besi in de tweede jaarhelft en in 2024. Ook werd het koersdoel van ASML verlaagd door de Amerikaanse bank. ASMI, dat volgende week een beleggersdag organiseert, en ASML verloren circa een half tot ruim 1 procent.

Prosus daalde afgelopen week meer dan 3 procent. CEO Bob van Dijk stapte per direct op. In een toelichting zei voorzitter Koos Bekker dat bij het besluit om met een nieuwe topman verder te gaan, de oude ook maar beter direct kan vertrekken.

AkzoNobel heeft in juli en augustus de volumes wat onder druk zien staan. Dit bleek afgelopen week uit een gesprek dat JPMorgan had met CEO Gregoire Poux-Guillaume. Het aandeel leverde op weekbasis bijna 3 procent in.

DSM-Firmenich ging aan kop in de AEX met een winst van bijna 3 procent. Het aandeel kreeg afgelopen week wel een stevige koersdoelverlaging van Morgan Stanley, van 122 tot 88 euro. Het Gelijkgewogen advies bleef wel staan.

Vopak noteerde nagenoeg stabiel op weekbasis in de Midcap. Vopak wist drie chemische terminals in Rotterdam te verkopen. Dat was eerder dan verwacht, aldus ING, en de verkoopprijs van ruim 400 miljoen euro was ook een meevaller.

Just Eat Takeaway verloor bijna 2 procent op weekbasis. DoorDash, Uber Eats en GrubHub, onderdeel van Just Eat Takeaway, kunnen New York City aanklagen voor de ‘fee caps’ die de Amerikaanse stad oplegde aan maaltijdbezorgers. CEO Jitse Groen zei in een video-interview met Deaandeelhouder te verwachten dat er een schikking uit de bus rolt. Zijn bedrijf zou voor 100 miljoen dollar schade hebben geleden. Ook werd afgelopen week bekend dat de Duitse rivaal Delivery Hero zich terug wil trekken uit een groot deel van Zuidoost-Azië.

CTP steeg ongeveer een half procent na het openen van de boeken. Daarbij werd een sterke nieuwe outlook afgegeven, oordeelde ING. Ook organiseerde de vastgoedbeheerder afgelopen week een beleggersdag.

Stijgers waren er nauwelijks in de AMX. Koploper was JDE Peet’s dat ruim 2 procent steeg op weekbasis. InPost en AMG waren de hekkensluiters, met verliezen van bijna 6 procent.

In de AScX deed ForFarmers goede zaken, met een plus van 4 procent op weekbasis. Ebusco was de gebeten hond en leverde op weekbasis ruim 12 procent in.

Lokaal daalde Ajax licht op weekbasis. De club is een onderzoek gestart naar de aankoop van een speler door technisch directeur Sven Mislintat. Mogelijk was er sprake van belangenverstrengeling.

Ctac daalde meer dan een procent. Kepler Cheuvreux begon het aandeel te volgen met een koopadvies en een koersdoel van 4,30 euro. Op dit moment biedt het aandeel volgens Kepler circa 20 procent opwaarts potentieel. En met de benoeming van een nieuwe CEO komen er wellicht frisse impulsen. In de eerste helft van 2024 volgt er vermoedelijk een strategie-update.