Bonuslimiet `cosmetische aanpassing`
“Vanavond barst de zeepbel van bonussen.” Dat zei de Zweedse premier Frederik Reinfeldt vorige week donderdag na afloop van een informele top van de regeringsleiders van de EU in Brussel. Eerder had president Sarkozy zich ook in krachtige bewoordingen uitgelaten over bankiersbonussen. Sarkozy dreigde dat hij weg zal lopen bij de top in Pittsburgh als er geen strikte regels worden afgesproken voor de beloning van bankiers.
Ondanks hun harde taal hebben Reinfeldt en Sarkozy geen absolute grens gesteld aan de hoogte van bonussen. Zowel de EU als de VS willen dat bonussen in proportie zijn met een andere grootheid, zoals het loon, de winst of de kapitaalpositie van de bank. Wat de verhouding inhoudt, wordt in het midden gelaten. Daardoor is Nederland tot nu toe het enige EU-lid dat een duidelijke limiet aan bonussen heeft voorgesteld. Minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen, die in plaats van premier Balkenende aanwezig was in Brussel, opperde om bonussen te limiteren tot maximaal een jaarsalaris, een referentie naar de Code Banken van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB).
"Nederland koploper"
Op 9 september presenteerde de Nederlands Vereniging van Banken (NVB) de Code Banken. De Code is een stelsel van zelfregulatie dat is bedoeld om het risico dat banken nemen te beheersen en daarnaast een leidraad te geven voor beloning van bestuurders. Nederlandse banken gaven die dag aan dat ze vanaf 1 januari 2010 zullen beginnen met de implementatie van de Code. Minister van Financiën Wouter Bos reageerde enthousiast na de bekendmaking van de Code. “Nederland is hiermee in één klap koploper in de wereld. De Code maakt een einde aan de kwalijke praktijken bij banken, dat is fantastisch, aldus Bos.”
De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) lieten op 24 augustus weten de adviezen van de commissie Maas, die zijn verwerkt in de Code, te verwelkomen. De twee stokpaardjes van de Code, de begrenzing van bestuurders bonussen en het centraal stellen van de klant, lagen echter al direct onder vuur door DNB en de AFM. DNB merkte op dat de beloningsregels alleen voor bestuurders gelden, en niet voor andere medewerkers, zoals tophandelaren of zakenbankiers. De AFM stelde daarnaast dat het opnieuw centraal stellen van de klant “niet nader is uitgewerkt.” DNB en AFM zullen aan het einde van het jaar een stelsel van nieuwe regelgeving voor banken onthullen, dat onder andere “uitgewerkte principes voor beheerst beloningsbeleid zal bevatten.”
“Cosmetische aanpassing”
Een “cosmetische aanpassing” die niet zal leidden tot een ingrijpende herziening van het beloningsbeleid van banken. Dat is de mening van Ewout Irrgang, financieel woordvoerder van de Socialistische Partij (SP) in de Tweede Kamer, over de Code. Ook Irrgang wijst op het feit dat de regels alleen gelden voor bestuurders. Iedereen waar het daadwerkelijk omgaat, zoals tophandelaren, vallen buiten de regels. Daarnaast leidt volgens Irrgang het ‘pas toe of leg uit beginsel’ er toe dat banken uiteindelijk ook de beloningslimiet voor bestuurders kunnen ontwijken. Volgens Irrgang leidden hoge beloningen überhaupt niet tot betere prestaties. De bonuscultuur heeft volgens Irrgang het risicogedrag juist alleen maar in de hand gewerkt. Een andere ingevoerde bonuslimiet, Sarkozy’s beloningsmaatregel van uitgestelde beloning en clawback, is volgens Irrgang “window-dressing.”
Robert Lensink, hoogleraar financiering en financiële markten aan de Rijksuniversiteit Groningen, ziet de vertraagde uitbetaling van bonussen en clawback als symptoombestrijding. “Op het moment dat het goed gaat krijg je een bonus, en op het moment dat het slecht gaat, krijg je niks [geen bonus]. Theoretisch gezien leidt dat tot risicogedrag. Dat los je alleen op door een lineair verband te krijgen. Als het fout gaat, dan betaal je, en als het goed gaat, dan krijg je wat. Dan krijg je normaal risicogedrag.”
Door: Arne Petimezas, ABM Financial News.
[email protected] of +31(0)50-711 39 93
