Goldman Sachs en de kredietcrisis – 1
De voormalige investeringsbank Goldman Sachs maakte dinsdag de cijfers over het tweede kwartaal bekend. Terwijl de Westerse economieën nog in recessie verkeren en stagnatie in het vooruitzicht ligt, heeft Goldman Sachs desondanks een topkwartaal achter de rug. Goldman Sachs boekte een winst van 3,44 miljard dollar over het tweede kwartaal bij een recordomzet van 13,76 miljard dollar. Goldman Sachs wijt de winst aan hogere marges op de handel in effecten en het nemen van meer risico. Daarmee is Goldman Sachs als een feniks uit de as herrezen. In september 2008 stond het aan de rand van de afgrond na de val van concurrent Lehman Brothers. Goldman Sachs overleefde de kredietcrisis nadat het in ruil voor preferente aandelen 10 miljard dollar ontving uit het federale Trouble Asset Relief Program (TARP). Later dat jaar stak verzekeringskolossus AIG een helpende hand toe vanuit het graf toen het 12,9 miljard dollar uitbetaalde aan de investeringsbank in nood. Er wordt nog steeds getwist over in hoeverre de uitbetaling van AIG doorslaggevend was voor het overleven van Goldman Sachs.
In april maakte Goldman Sachs de cijfers over het eerste kwartaal bekend. De bank – Goldman Sachs had om in aanmerking te komen voor TARP-gelden zichzelf veranderd in een ‘normale’ bank holding – liet weten dat het winst had gemaakt. Het bleek echter al snel dat de winst voortkwam uit creatief boekhouden. Goldman Sachs had alle afschrijven op ‘giftige’ financiële activiteiten overgeboekt naar een speciaal voor deze gelegenheid in het leven geroepen verliesmaand (december 2008), waardoor de cijfers voor de eerste drie maanden keurig zwart waren.
Business as usual
Op 17 juni kondigde Goldman Sachs aan dat het de 10 miljard dollar aan preferente aandelen had teruggekocht van het TARP en dat het daarnaast een eenmalige dividenduitkering van 425 miljoen euro had uitbetaald aan de staat. De reden voor de terugbetaling was niet alleen het feit dat het de bank voor de wind ging; op 22 juni meldde Goldman Sachs dat 2009 het beste jaar ooit zou worden. Voor Goldman Sachs waren de voorwaarden die het ministerie van financiën had gesteld voor het ontvangen van steun uit het TARP een doorn in het oog. De limiet die het ministerie had gesteld aan beloning en bonussen was vooral een heikel punt voor een bank die betaalt naar prestatie. De gemiddelde werknemer verdiende er in 2006 622.000 dollar en de huidige CEO, Lloyd Blankfein, streek tot nu toe meer dan 60 miljoen dollar heeft op.
Bij mensen die geen inzicht of interesse hebben in de financiële tovenarij die plaats vindt in de wereld van high-finance, leefde de ijdele hoop dat Goldman Sachs door de recentelijke bijna-dood ervaring het leven zou beteren. De hoop was dat de bank af zou zien van het nemen van te grote risico’s en vooral een punt zou zetten achter de exorbitante beloningen. Goldman Sachs heeft echter sinds het terugbetalen van de staatssteun al meerdere male triomfantelijk aangekondigd dat het vanzelfsprekend recordbonussen gaat uitkeren in een recordjaar. Halverwege het jaar heeft de gemiddelde werknemer bij de bank 384.000 dollar verdiend. Dat de bank terugvalt in oude gewoontes terwijl het pas is ontkoppelt van het infuus van de staat, is bij veel mensen in het verkeerde keelgat geschoten.
Faust en Shylock
Rolling Stone heeft maandag een vernietigend artikel gepubliceerd van Matt Taibbi over Goldman Sachs. De strekking van het verhaal is dat Goldman Sachs zijn eigen gedragsregels overboord gooide om snel veel geld te kunnen verdienen. Goldman Sachs verkocht zijn ziel aan de duivel. Maar in tegenstelling tot het einde in het klassieke drama van Faust werd er op het moment dat de duivel de spreekwoordelijke ziel van de bank kwam opeisen in de nazomer van 2008 van hogere hand ingegrepen. Driekwart jaar later profiteert de bank van de recessie – de ellende van anderen – als Shylock in de De koopman van Venetië.
Lees in deel 2 meer over Goldman Sachs en de kredietcrisis…
