Tijd voor de ommekeer in de AEX
De sinds eind vorig jaar stijgende kortetermijntrend lijkt in zijn eindfase te zitten. De laatste 3 weken zien we een afvlakking van deze opgaande trend en de ontwikkeling van een stijgende wig. Neerwaartse omkeer aanstaande?
Ondanks hogere toppen wordt de neerwaartse druk opgevoerd
Gisteren werd de jaartop opnieuw verhoogd naar een niveau van 544,90. Hiermee komt de stijging sinds het dieptepunt van 27 december bij 572,20 op ruim 72 punten te staan. Deze beweging van precies 2 maanden is een van de sterkste en meest krachtige opgaande bewegingen in een dergelijk kort tijdsbestek van de afgelopen jaren. Hiermee werd ook een groot gedeelte ingelopen van de sinds juli vorig jaar dalende tendens van ongeveer 104 punten. Tot gisteren wist de AEX continu boven de zeer steile opgaande kortetermijnbodemlijn te blijven, een steunlijn die al veel raakpunten heeft. In de afgelopen 7 handelsdagen werd deze steunlijn al 6 keer getest. Kijkend naar de patronen in de AEX en de technische indicatoren leek hiermee de neerwaartse druk te worden opgebouwd ondanks de steeds verder oplopende koersen in de AEX. Dit komt ook tot uitdrukking doordat de bovenkant van het steile en smalle stijgende trendkanaal al enige weken niet meer werd getest. Verder zien we sinds 7 februari de ontwikkeling van een stijgende wig. Bij een dergelijk patroon stijgen de bodems sneller dan de toppen, wat veelal een negatieve omkeer suggereert. Het omgekeerde patroon (dalende wig) zagen we bijvoorbeeld tijdens de vrije val beweging in december waarbij de AEX terugviel vanaf de 530 naar 472,20. Na de doorbraak boven de dalende toppenlijn van dit patroon in de eerste handelsdagen van januari werd de huidige en zeer krachtige opgaande trend gestart. Opvallend in de laatste twee weken is ook de twijfel in de markt. De toppen lopen niet hard meer op en dagelijks zijn smalle body’s te zien in de candlesticks. Dit betekent dat de slotkoers relatief dicht bij de openingskoers ligt. Vandaag kan een duidelijke verzwakking optreden onder de stijgende bodemlijnen in het kortetermijnbeeld waarna de top kan zijn gezet.
Overeenkomst met situatie 2007-2008, een terugtest naar het dalende 200-daags gemiddelde
In de meeste indices zien we de laatste 2 maanden zeer krachtige herstelbewegingen. Daarbij zien we wel dat veel van deze bewegingen vallen onder de noemer van terugtest. Een terugtest naar de voormalige stijgende langetermijnbodemlijnen dan wel de neklijn van grote toppatronen of het 200-daags gemiddelde. De AEX noteert nu al ruim een week boven zijn 200-daags gemiddelde, maar we zien daarbij veel overeenkomsten met de situatie van 2007-2008. In 2007 werd een toppenzone gevormd rond de 564. Dit was de afgelopen jaren mijn eerstvolgende langetermijndoel in de voormalige bullmarkt. Na de top in 2007 viel de AEX tot in 2008 terug naar een niveau van 400, een daling van 160 punten. De herstelbeweging die hierop volgde zorgde voor een beweging naar de 500, waarbij het 200-daags gemiddelde ook tijdelijk werd doorbroken. Dit zorgde toen voor de vorming van een 1e belangrijke lagere top in het langetermijnbeeld waarna de zeer forse bearmarkt werd voorgezet tot onder de 200 punten begin 2009. Deze bodem was destijds het startpunt van een bijna 10 jaar durende bullmarkt die definitief ten einde kwam in het laatste kwartaal van 2018. Deze beëindiging van de lange bullmarkt vorig jaar is een belangrijk punt dat de huidige herstelbeweging niet het begin is van een nieuwe bullmarkt maar een zeer forse maar normale herstelbeweging na de forse dalingen in de 2e helft van vorig jaar. We zagen eind vorig jaar dat de afstand van de indices tot aan het dalende 200-daags gemiddelde veelal was opgelopen tot een niveau van rond de 15%. Vanuit het verleden weten we dat indien deze afstand boven de 10% komt te liggen de kans op een forse tegenreactie groot is, deze beweging zien we de laatste 2 maanden waarbij er naar mijn mening sprake is van een terugtest naar dit gemiddelde die uiteindelijk kan zorgen voor een belangrijke lagere top in het langere technische beeld, ondanks dat de huidige herstelbeweging aanzienlijk forser is dan ik 2 maanden geleden had verwacht. Na het grote topvormingsproces van vorig jaar en de doorbraak onder de onderkant van de bullmarkt verwacht ik dan ook dat dit jaar de bearmarkt zal worden vervolgd naar lagere niveaus. Door de kracht van de herstelbeweging zal het wel langer duren voordat de bodems bij 472,20 weer in zicht zullen komen.
Doorbraak stijgende bodemlijn, neerwaartse afronding stijgende wig. Bevestiging is belangrijk
Waar en wanneer een top gevormd wordt in een zeer euforische tegenreactie is onmogelijk te zeggen. De herstelbeweging is namelijk aanzienlijk forser dan ik had verwacht. Met de doorbraak boven de zone 530 – 534 kwam ruimte vrij richting het 200-daags gemiddelde tot mogelijk zelfs de voormalige toppenzone van 551 – 554. We zagen we dat de euforie onder beleggers zeer hard was opgelopen in de afgelopen weken en er sprake is van negatieve divergentie. Zowel de MACD als de RSI testten twee weken geleden hun toppen van de laatste jaren. Daarbij vond in de MACD eind vorige week een neerwaartse doorbraak plaats. In de RSI zagen we de laatste 2 weken negatieve divergentie ontstaan. Dit betekent dat de RSI lagere toppen maakt terwijl de index zelf nog hogere toppen vormt. Dit zijn belangrijke waarschuwingssignalen dat een top in de maak kan zijn. De ontwikkeling van de index zelf blijft echter het belangrijkste. Daarbij zagen we de laatste weken al vermoeidheid ontstaan. Vandaag is de kans realistisch dat de sinds eind december stijgende bodemlijn neerwaarts wordt gebroken. Deze loopt dagelijks ruim 1,5 punt op en is vandaag bij 543,50 te vinden. Gisteren werd de bovenkant van de stijgende wig nog getest maar de onderkant bij 541,30 lag ook alweer dichtbij. Zodra deze niveaus op slotbasis worden gebroken, neemt de kans toe dat de top is gezet. Bevestiging voor een top moet uiteindelijk optreden onder de meest recente bodemzone bij 533 – 534. Daaronder kan een neerwaartse versnelling optreden. Zwakte lijkt dus verder toe te nemen, maar bevestiging moet nog worden gegeven.
