TA AEX: Omkeren

De stijgende kortetermijntrend werd gisteren met een forse terugval beëindigd. Hierdoor neemt de kans op de vorming van een dubbele top rond de 632 in het langetermijnbeeld verder toe.

Dubbele top bij 629 – 632 in het langetermijnbeeld, draaipunt bereikt?

Als eerste wil ik u fijne feestdagen wensen en alvast een goed en gezond 2021. De laatste handelsdagen van 2020 zijn inmiddels aangebroken, een jaar waarin we een enorme beweeglijkheid meemaakten in de aandelenmarkten. Begin dit jaar zagen we een vervolg van de krachtige opgaande markt waarna medio februari een top op de borden werd gezet bij 632. Deze eerste weken waren daarbij te zien als een blow-off beweging, ofwel de laatste bewegingen aan het einde van een opgaande tendens. Deze kwam ook abrupt ten einde met de vorming van een dark cloud cover op de weekgrafiek. Hierna volgde een zeer forse vrije val van 240 punten tot medio maart. Een dergelijke terugval hebben we in het verleden wel vaker gezien maar eigenlijk nooit in zo’n kort tijdsbestek van slechts 4 weken. Tijdens deze vrije val viel de AEX terug tot 389, slechts 9 punten boven mijn 2^e neerwaartse koersdoel van 380 in het langetermijnbeeld. Medio maart zagen we meerdere signalen die wezen op een krachtige herstelbeweging. Deze startte direct naar de vorming van het dieptepunt waarbij mijn opwaartse doelen al snel werden bereikt en doorbroken (2^e doel lag bij 528). In de periode juni tot en met oktober zagen we de ontwikkeling van een zijwaartse fase tussen grofweg de 528 en 587. Ondanks dat de neerwaartse druk aan het einde van deze fase steeds verder toenam werd de zone 528 – 530 niet structureel gebroken. Begin november werden zelfs met een opwaartse gap twee belangrijke horizontale weerstanden opwaarts doorbroken, wat een vervolg van de opwaartse trend in het middellange termijnbeeld betekende. Inmiddels bevinden we ons aan het einde van het handelsjaar en werd eind vorige week met een intradaytop bij 628,90 bijna de eerdere jaartop getest. Is hiermee een dubbele top gevormd in het langere technische beeld?

Visie technische analyse:

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XVII, 21 december 2020, Zie ook onze uitleg van technische begrippen

Doorbraak onder de sinds maart stijgende bodemlijn bij 571 noodzakelijk voor voortzetting bearmarkt

De herstelbeweging in de AEX heeft dus aanzienlijk langer geduurd en zorgde uiteindelijk ook voor een hertest van de jaartop uit februari. Met de doorbraak begin november boven de juli-top (587) was een dergelijk scenario ook niet meer uit te sluiten. Deze doorbraak zorgde toen ook voor de vorming van een nieuwe stijgende bodemlijn langs de bodems van 389 en 528. Als we dan kijken naar de logaritmische weekgrafiek zien we deze nieuwe stijgende bodemlijn momenteel liggen bij 571. Deze bodemlijn loopt wekelijks ongeveer 4,5 indexpunt op. Een structurele doorbraak hieronder is nodig om deze zeer krachtige opgaande middellangetermijntrend te beëindigen. Zolang dat niet gebeurt, blijven hogere toppen mogelijk waarbij een doorbraak boven de 632 niet mag worden uitgesloten. Als we kijken naar het verleden op deze weekgrafiek zien we vaker de vorming van een meervoudige toppenzone (in 2000 en 2007) danwel een tijdelijke hogere top (1998) voordat een verdere en langdurige daling wordt ingezet. Tijdens de vorming van deze toppenzones zitten soms zeer forse terugvallen. Mede door het beëindigen van de bijna 10 jaar durende bullmarkt eind 2018, acht ik de kans groter dat de bearmarkt wordt vervolgd in 2021 dan dat een krachtige verdere stijging wordt ingezet in het komende jaar. Naar mijn mening is er in het langetermijnbeeld geen nieuwe bullmarkt ingezet eerder dit jaar na slechts een vier weken durende vrije val. Belangrijk is echter dat de genoemde stijgende bodemlijn wordt gebroken in het eerste kwartaal van 2021. Als we overigens kijken naar de langetermijngrafiek dan is deze herstelbeweging (ondanks de tijdelijks doorbraak) ook nog steeds te zien als terugtest naar de voormalige opgaande onderkant van de voormalige lange bullmarkt. Er zijn momenteel genoeg signalen te zien die wijzen op de laatste perikelen van deze blow-off beweging aan het einde van een krachtige opgaande beweging van ongeveer 9 maanden. Een van deze aanwijzingen blijft de afstand van de koers tot aan het 200-daags gemiddelde. Deze was in de afgelopen week namelijk opgelopen tot ruim boven de 10%, wat de kans op een forse tegenreactie groot maakt.

Opgaande kortetermijnbodemlijn gebroken met een neerwaartse gap

Kijkend naar de weekgrafiek zien we verder ook de contouren van een grote stijgende wig sinds maart dit jaar. Dit betekent dat de bodems sneller oplopen dan de toppen. Ook vanuit dit oogpunt is het belangrijk dat het patroon wordt geactiveerd onder de genoemde stijgende bodemlijn van nu 571. Verder zagen we de nodige negatieve divergentie ontstaan in de afgelopen weken. Dit betekent dat de AEX zelf nog hogere toppen vormt, terwijl de RSI en MACD gelijke danwel lagere toppen vormen. Ook dit is een belangrijk risicosignaal in de markt dat de eindfase van een opgaande beweging is ingegaan. Op de daggrafiek zagen we sinds 9 november een smal stijgend trendkanaal. Deze startte op de eerste dag na de doorbraak door de juli-top van 587. Gisteren vond een duidelijke verzwakking plaats die wijst op het einde van dit opgaande trendkanaal. De onderkant van dit opgaande trendkanaal werd met een forse neerwaartse gap gebroken. Precies een dag na de vorming van de top bij 628,90. Hiermee lijkt de kans toe te nemen dat in het langere technische beeld een dubbele top is gevormd. De vorming van de 628,90-top ging daarbij overigens gepaard met de vorming van een zogenoemde shooting star. De AEX brak gisteren ook door de meest recente bodem bij 611,50. De gevormde gap is te vinden tussen de 617,30 en 623,30. Zolang deze brede gap open blijft staan in de komende tijd, zal de neerwaartse druk steeds verder kunnen toenemen. Een sluiting van de gap zal de opwaartse beweging weer kunnen inzetten richting de toppen van 628,90 en 632. Daarbij is dan een verder vervolg naar hogere niveaus niet uit te sluiten. Maar ook een dergelijke beweging zal mijn neerwaarts gerichte langetermijnopinie niet veranderen. De verzwakking die gisteren werd ingezet, kan naar mijn mening in de komende tijd zorgen voor een verdere daling richting de genoemde sinds maart stijgende bodemlijn bij 571. Belangrijke horizontale steunpunten zijn te vinden bij 603,50, de 587 en 575,50.

Grafiek AEX-index op weekbasis

Bron: Reuters Metastock XVII, 21 december 2020

Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office

¹ Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.

Meer weten over technische analyse?
Zie onze uitleg van technische begrippen.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)