TA AEX: Euforie en blow-off beweging

In de eerste week van het nieuwe jaar werd al meerdere keren de top verder verhoogd boven de jaartop van 2020 (bij 632). Tot waar weet de AEX in de komende tijd door te zetten in deze krachtige en euforische blow-off fase?

Een stijging van 110 punten zonder grote tegenreacties in slechts 2 maanden tijd

De verhoging van de top boven de jaartop van 2020 zien we in meerdere indices plaatsvinden. Er worden geregeld toppatronen op de daggrafiek gevormd, maar deze worden steeds weer opwaarts gebroken. Dit zien we vaker in een krachtige blow-off fase. Deze week zagen we namelijk al de vorming van een shooting star (op de 1^e handelsdag van dit jaar) en gisteren werd een dark cloud cover gevormd. Dit laatste toppatroon lijkt vandaag ook alweer met een opwaartse gap te worden opgeheven. In een dergelijke blow-off fase is het meestal onmogelijk om een duidelijk omkeermoment te voorzien. In de laatste maanden van 2019 tot februari 2020 zagen we ook een dergelijke blow-off beweging die uiteindelijk resulteerde in een hogere top bij 632. Daarna startte ineens de vrije val die zorgde voor een daling van 240 punten in slechts 4 weken tijd. Een dergelijke snelle en zeer forse vrije val lijkt in de komende tijd echter niet realistisch. Maar de kans is wel groot dat deze blow-off beweging binnenkort zal eindigen waarna de neerwaartse tendens weer kan worden ingezet. Ondanks deze hogere toppen boven de toppen van ruim een jaar geleden, blijft het langere technische beeld naar mijn mening neerwaarts gericht. De huidige opgaande beweging (gehele blow-off beweging) startte eind oktober toen de zone 528 – 530 werd getest. Ik gaf destijds aan dat de neerwaartse druk in de voorgaande periode steeds verder toenam maar een structureel slot hieronder noodzakelijk was voor een verder neerwaarts vervolg. Deze beweging bleef uit en de AEX brak begin november zelfs met een opwaartse gap door de juli-top van 587. Dit lijkt alweer een lange tijd geleden, maar vond slechts twee maanden geleden plaats. Inmiddels is de AEX in een zeer krachtige beweging in twee maanden tijd alweer 110 punten opgelopen, zonder grote tussentijdse tegenreacties.

Visie technische analyse:

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XVII, 7 januari 2021, Zie ook onze uitleg van technische begrippen

Afstand tussen de koers en het 200-daags gemiddelde bijna 15%, een duidelijk risicosignaal
Een blow-off beweging is vaak een laatste fase in een krachtige opgaande beweging voordat een omkeer plaatsvindt. Wel kan een dergelijke beweging lange tijd intact blijven voordat het omkeermoment plaatsvindt. Naar mijn mening zitten we momenteel ook al enige tijd in een periode van enorme euforie in de markt. Ook dit zien we vaak richting het einde van een zeer krachtige opgaande periode. Een dergelijke fase kan lang duren maar ook ineens eindigen en omkeren. Dit zagen we bijna een jaar geleden in februari 2020. Toch zullen de uiteindelijk signalen vanuit de grafiek zelf moeten komen, met duidelijke omkeerpatronen en een toppatroon danwel neerwaartse doorbraak door een belangrijke stijgende bodemlijn. De belangrijkste stijgende bodemlijn in het middellangetermijnbeeld loopt langs de bodems van vorig jaar bij 389 en 528. Deze bodemlijn loopt wekelijks ongeveer 4,5 punt op en is vandaag bij 571 te vinden. Hier ligt de index procentueel fors boven. Kijken we verder naar het 200-daags gemiddelde, dan zien we dat deze weer opwaarts is gedraaid. Dit komt door de lange opgaande beweging sinds de bodem van maart vorig jaar. Dit 200-daags gemiddelde is overigens een belangrijk langetermijnsignaal en ligt momenteel bij 558. Dit betekent dat de AEX hier 80 punten boven ligt. Vanuit het verleden weten we dat een afstand van 10% tot 15% tussen het 200-daags gemiddelde en de koers kan zorgen voor een krachtige tegenreactie en we naderen momenteel een afstand tussen deze 2 waardes van 15%. Een ander risico-signaal in de markt is de negatieve divergentie. De technische indicatoren weten al enige tijd geen nieuwe hogere toppen te maken en maken zelfs lagere toppen. Dit terwijl de index zelf hogere toppen op de borden weet te zetten. Deze negatieve divergentie zien we overigens in veel indices. Zolang er echter geen duidelijke omkeersignalen plaatsvinden in de index zelf, kan een verder opwaarts vervolg plaatsvinden in deze euforische blow-off fase.

Onderkant zeer steile stijgende wig is vandaag alweer bij 638 te vinden

Als we kijken naar de logaritmische weekgrafiek over de afgelopen 25 jaar, dan zien we een duidelijke overeenkomst met de periode 1998 – 2000. In 1998 werd toen een belangrijke top geplaatst, na een jarenlange krachtige opgaande beweging. Hierna volgde een korte maar zeer forse terugval vanaf de 600 punten tot aan de 350 punten. In de daaropvolgende periode vond ook een krachtige herstelbeweging plaats tot ruim boven de top van 1998 voordat een zeer lange en zeer forse terugval plaatsvond. Ook in 2007 zagen we een vergelijkbare beweging maar die resulteerde in de vorming van een dubbele top. De toekomst zal moeten uitwijzen of er nu een verdere overeenkomst met deze periodes zal plaatsvinden, waarbij een verdere stijging in de komende tijd tijdens deze blow-off fase mogelijk blijft. Als we kijken naar de kortetermijngrafiek zien we een steeds steilere maar ook steeds smallere versnelling van de opgaande beweging sinds de oktoberbodem bij 528. Drie weken geleden werd nog een zeer korte terugval ingezet die resulteerde in een bodem bij 602. Dit was toen het startpunt voor de huidige opgaande beweging en de vorming van een smalle maar zeer steile stijgende wig. Bij een dergelijk patroon stijgen de bodems sneller dan de toppen en de laatste (en steeds smallere) fase van dit patroon is ingegaan. Een slotdoorbraak boven de stijgende toppenlijn van nu 644,70 zorgt voor meer opwaartse ruimte. Een voormalige stijgende toppenlijn ligt nog daarboven bij 652, maar tot aan de top van rond de 700 punten (in 2000) zijn er verder maar weinig referentiepunten te vinden. De onderkant van deze stijgende wig werd in de afgelopen handelsdagen meermaals getest en ligt alweer bij 638. De speelruimte is dus zeer klein. De kans op de vorming van een top in de komende dagen is naar mijn mening realistisch. We moeten dus zeer alert blijven in deze euforische markt op de vorming van toppatronen en een slotkoers onder de stijgende bodemlijn van het wigpatroon. Bevestiging hiervan in het kortetermijnbeeld zal pas worden gegeven onder de meest recente bodem van 624. Zolang deze verzwakking uitblijft, blijft een verder opwaarts vervolg mogelijk in de komende week.

Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office

¹ Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.

Meer weten over technische analyse?
Zie onze uitleg van technische begrippen.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)