Short vola: Lucratief en levensgevaarlijk

Verstandig beleggen betekent voor de meeste mensen twee of drie wereldwijde ETF’s kopen en er verder niet meer naar omkijken. Als iedereen dat zou doen in ons land zou het gemiddelde rendement van particuliere beleggers waarschijnlijk een stuk hoger liggen.

En de bezoekersaantallen voor de deaandeelhouder.nl zouden verdwijnen als sneeuw voor de zon. Dat zou saai zijn. Net zo spannend als gras zien groeien. Beleggen is ook een hobby, en dat mag eventueel wat kosten.

De paniekgraadmeter

Op de Amerikaanse beurs bestaat de VIX index. Dit wordt ook wel de angstgraadmeter genoemd. De VIX steeg in maart vorig jaar tot grote hoogtes. De stand van deze VIX index wordt uitgerekend op basis van de optieprijzen op de S&P 500 index. In een slaapverwekkende markt staat de VIX laag, bij paniek staat de VIX hoog.

Het geeft de verwachte beweging op de beurs weer zoals een thermometer de buitentemperatuur aangeeft. Het kan vriezen, het kan dooien – maar de temperatuur kan niet blijven oplopen zoals de AEX index dat wel kan.

In dit artikel geven ING-analisten aan wat de gevolgen zijn van plotselinge spikes in de VIX. Het is niet mogelijk om rechtstreeks te beleggen in deze VIX index, het geeft immers alleen de stand door.

Wel zijn er financiële producten uitgevonden om hier een mouw aan te passen: de futures. Hier een mooi overzicht van de prijzen: VIX Term Structure

Het geeft de verhoudingen weer tussen de verschillende future-maanden. Hoe verder weg, hoe duurder. Bij paniek draait dit juist om, dan voorziet men dat het in de toekomst wel weer kalmer zal worden.

De VXX

Deze VXX is een soort ETF dat het vermogen investeert in deze VIX futures. En ze rollen de futures automatische elke maand door. Het is een wat ingewikkeld verhaal. Bij een lage VIX stand handelen de futures boven de VIX (zie chart hierboven) en zakken ze langzaam weg richting expiratie (“contango”).

Dat betekent dat bij het doordraaien naar de volgende maand er altijd ietsje bijbetaald moet worden, wat vervolgens weer wegebt. En alle futures lopen af op het stand van de VIX, het groene stippellijntje. Vandaar de continue erosie aan waarde.

De VXX zakt 5% tot 10% zakt in waarde, per maand. En dat doet het al meer dan een decennium. Zie de onderstaande grafiek. De waarde is teruggerekend voor alle reverse stock splits. Er zit een grote “maar” aan verbonden. Soms explodeert de waarde. Een rendement van 400% in een paar dagen.

De grafiek van de VXX (bron:Six figure investing)

In dit artikel leest u meer over de werking ervan. Als je bankrekening en je nachtrust daar tegen kan, zou je het short kunnen gaan. Zie de logaritmische grafiek hierboven sinds 2004.  Op de y-as de beurskoers.

Onverantwoorde trade

Onder het motto “do as I say and not as I do”, zou ik de short vol trade niemand aanraden. Het kan desastreus uitpakken en voor veel beleggers is het een onverantwoorde trade.

Dat zorgt voor de structurele verliesgevendheid. De shortvol trade betreft het shorten van deze volatility ETF’s. Immers, een instrument dat 10% minder waard wordt elke maand wil je misschien wel short zitten.

Grote risico’s

Het is een potentieel lucratieve strategie. Maar er kleven enkele bijzondere risico’s aan vast. Niet alleen omdat verliezen in theorie onbeperkt zijn, maar ook omdat je shortpositie groter wordt als je het mis hebt.

Als er paniek uitbreekt op de beurs, kan je shortpositie van aanvankelijk $15.000 stijgen naar een waarde van $60.000. En als het dan weer een beetje doorstijgt, komt het hard aan.

In rustige tijden zakt het dan wel 10% per maand, tijdens paniekperiodes draait de term-structure van de futures en verschijnt een turbo omhoog die plotseling heel hard tegen je in gaat.

Daarom is een flinke buffer nodig. Als het de goede kant op gaat, zit je te weinig short. Gemiste kans, rendement gemist. Jammer. Als het daarentegen onverhoopt fout gaat, zit je al snel met een onverantwoord grote positie opgezadeld.

“Wat ik maar niet zo roekeloos geweest”. Het komt wel weer een keer goed, maar je moet wél de buffer hebben om het uit te kunnen zitten. Een margin call van je broker zou erg vervelend uitkomen.

Bij een zijwaarts bewegende beurs

Je kan uiteraard maar een klein beetje short zitten in de VXX omdat je een buffer achter de hand moet hebben. Als je denkt dat de beurs vooral een beetje zijwaarts zal gaan bewegen, kan het een idee zijn. Om een short positie op peil te houden, betekent het wel bijgeven zodra de koers wegzakt.

Disclaimer: Maarten Mosselman heeft een shortpositie in de VXX.