Omkeren!!! Technische analyse AEX en DAX

Na de opwaartse doorbraak door de zone 551 – 553 van een week geleden, is de AEX in het zeerkortetermijnbeeld gaan versnellen. Hij nadert nu een belangrijke zone en de kans is naar mijn groot dat een top in de maak is.  

Eind juli werd de jaartop tot op heden op de borden gezet bij 586,30. Hierna werd de belangrijke stijgende bodemlijn sinds december vorig jaar neerwaarts gebroken. Deze liep langs de bodems van 472,20 en 534,50. Dit zorgde voor de 2^e correctie van dit jaar tot aan een dieptepunt van 528,70. Hiermee bleef deze 2^e correctie nipt onder de 10% daling. De 1^e correctie van dit jaar vond plaats in de maand mei waarbij de AEX destijds terugviel vanaf de 572 tot aan de 534,50. Tijdens de 2^e correctie werd overigens al kortstondig het 200-daags gemiddelde neerwaarts gebroken en testte hij precies het 50%-Fibonacci-retracementniveau van de gehele voorgaande stijging vanaf de decemberbodem (stijging van ruim 114 punten). Na de terugval vond in de afgelopen weken een brede consolidatie plaats tussen de 529 en 551. Deze zijwaartse fase werd eind vorige week opwaarts afgesloten wat een verbetering betekende in het zeerkortetermijnbeeld van de AEX. Er lagen een tweetal zones als richtpunten in het verschiet. De eerste lag bij de eerdere neerwaartse gap tussen de 562 en 565. Deze gap is inmiddels gesloten, waarboven de volgende opwaartse zone van 572 – 574 opdoemt. Deze zone werd gisteren al bijna genaderd. Toch moeten we zeer alert zijn op de vorming van toppatronen en een neerwaartse draai in de markt. Ik acht de kans groot dat een 1^e lagere top (na de top van 586,30) in de maak is. Hiermee zou ook een zeer groot toppatroon verder kunnen worden ontwikkeld. Sinds maart zijn namelijk de contouren zichtbaar van een groot hoofd-schouderpatroon met de neklijn bij 534,50. Vanuit dit patroon is voor het komende half jaar een koersdoel te berekenen dat rond de 470 punten ligt. Het patroon moet echter nog wel worden geactiveerd onder de neklijn van 534,50.

Grafiek AEX-Index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 5 september 2019

1^e verslechtering onder de steile versnellingsfase bij 564,50
Het lange en middellangetermijnbeeld blijven neerwaarts gericht. De AEX bevindt zich nog steeds in een groot topvormingsproces sinds begin 2018. Er werd al een meervoudige toppenzone ontwikkeld bij 572 – 577 waarbij ruim een maand geleden een valse opwaartse doorbraak plaatsvond tot aan een hogere jaartop bij 586,30. Opvallend was dat de maand juli ook werd afgesloten met een grote shooting star op de maandgrafiek. Als we kijken naar de huidige situatie dan lijkt het opwaarts potentieel beperkt. De zware zone van 572 – 577 doemt op aan de horizon. Daar ligt overigens ook de voormalige sinds eind vorig jaar stijgende bodemlijn. Er kan dus ook sprake zijn van een normale terugtest naar deze lijn. Ook ligt bij de 572 de top van de eerste schouder van het potentiele toppatroon (hoofd-schouderpatroon). Gisteren werd al een toppatroon in de AEX gevormd op de daggrafiek, een zogenoemde ‘hanging man’. Deze wordt opgeheven boven de 569,10 waarna een test van de zone 572 – 577 mag worden verwacht. Kijken we naar de bewegingen van de afgelopen week dan zien we een versteiling van de opwaartse tendens en de vorming van 2 opwaartse gaps. Een eerste verslechtering treedt op zodra de steile en zeer korte opgaande bodemlijn bij 564,50 neerwaarts wordt gebroken. De 2 opwaartse gaps zijn te vinden tussen de 565 en 566, en tussen 559,80 en 561,50. Aan de onderkant van deze gap ligt overigens ook het vlakke 50-daags gemiddelde.  Een beweging onder de 560 zorgt ervoor dat deze opwaartse versteiling ten einde is gekomen en de neerwaartse druk weer verder kan worden opgevoerd. Zolang de genoemde zeer steil opgaande bodemlijn bij 564,50 niet wordt gebroken, blijft een verdere stijging naar de zone 572 – 577 mogelijk. We moeten dan ook zeer alert blijven op de vorming van nieuwe toppatronen in de daggrafiek die een eerste aanwijzing kunnen vormen voor de vorming van een top in het korte en middellangetermijnbeeld.

Xetra DAX: vorming 2^e schouder van groot toppatroon
Net als in de AEX zien we ook in de Duitse Xetra DAX de vorming van een groot toppatroon, een hoofd-schouderpatroon. De DAX was een van de eerste indices die in de zomer van vorig jaar zijn sinds 2009 stijgende bodemlijn al brak en daarmee zijn langjarige bullmarkt afbrak. De top van de DAX werd begin 2018 op de borden gezet rond de 13.600  waarna de dalende trend werd ingezet. Hij heeft deze top in het afgelopen anderhalf jaar niet meer bereikt. De bodem tot op heden werd eind vorig jaar geplaatst bij 10.280. Dit was het startpunt van een zeer krachtige opwaartse beweging tot de top van begin juli bij 12.656. Een structurele doorbraak hierboven zou meer opwaartse ruimte vrijmaken, maar deze kans acht ik beperkt. Ook de DAX lijkt op weg naar de vorming van een 1^e duidelijke lagere top sinds juli waarmee ook de ontwikkeling van het grote hoofd-schouderpatroon verder kan worden voortgezet. Een belangrijke tussenliggende weerstand is bij de top van de 1^e schouder te vinden van 12.435. De neklijn van dit patroon ligt rond de 11.550. Vanaf de bodem van begin augustus zien we in de DAX een scherp stijgende bodemlijn die vandaag bij 11.850 ligt. Dagelijks loopt deze lijn ongeveer 35 punten op. Een neerwaartse slotdoorbraak hieronder is noodzakelijk om een eventuele top te bevestigen. In de komende dagen moeten we alert zijn op de vorming van toppatronen in de DAX die een eerste indicatie van de vorming van een top kunnen aangeven. Zolang dat niet gebeurt, blijft er meer (maar beperkte) opwaartse ruimte aanwezig.

Grafiek Xetra DAX op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 5 september 2019

Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office

¹ Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.

Meer weten van TA? Zie ING’s uitleg van technische begrippen.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)