Bas Heijink: Lagere top in de maak?

Afgelopen vrijdag werd de steil dalende toppenlijn gebroken. Deze startte bij de 533,20-top. De AEX bleef wel onder zijn vorige lagere top (522,70) en ik acht de kans groot dat een nieuwe top in de maak is.

De week van de doji’s

De genoemde dalende kortetermijntoppenlijn was zeer steil en daarmee uiteindelijk onhoudbaar voor een langere periode. Hij kende een drietal raakpunten en startte bij de 533,20-top. De andere lagere toppen waren te vinden bij 526,80 en 522,70. Ik gaf in de afgelopen week al aan dat zolang de AEX onder de top van 522,70 zou blijven, de neerwaartse tendens in het zeerkortetermijnbeeld intact zou blijven. Het doorbreken van de genoemde dalende kortetermijntoppenlijn zorgt wel voor een vermindering van de neerwaartse snelheid in het kortetermijnbeeld. Als we kijken naar de bewegingen van afgelopen week dan zien we verder dat er dagelijks doji’s werden gevormd. Dit zijn over het algemeen twijfeldagen over de vervolgrichting van de index. Bij een dergelijk patroon ligt de slotkoers relatief dichtbij bij de openingskoers. Hierdoor heeft de betreffende candlestick bijna geen body. De body is het brede gedeelte van de candlestick. Een bijzondere doji werd op dinsdag gevormd. Deze dag werd ook de zeer belangrijke horizontale steun van 506,20 getest. De gevormde doji bleek uiteindelijk een hammer-doji te zijn. Bij een dergelijk patroon liggen de slotkoers en openingskoers ook nog eens dicht bij het hoogste intraday-punt van die betreffende handelsdag. Deze doji bleek uiteindelijk het dieptepunt te zijn van nog een ander omkeerpatroon, een zogenoemde island reversal.

AEX op dagbasis

Tweetal opwaartse gaps als eerste steunpunten
De herstelbeweging vanaf de recente hertest van de 506,20-bodem was krachtig waarbij enkele opwaartse gaps zijn gevormd. De eerste opwaartse gap tussen de 510,60 en 511,30 maakte deel uit van het island reversal bodempatroon. Een dag later werd nog een volgende gap gevormd tussen de 514 en 514,30. Dit zijn de eerste steunpunten in het kortetermijnbeeld. Vooral een sluiting van de gap tot aan de 510,60 zou een duidelijk signaal zijn dat opnieuw een lagere top is gevormd in het kortetermijnbeeld, maar een beweging tot onder de 514 zou al een eerste indicatie hiervoor zijn. Tijdens de huidige herstelbeweging was het belangrijk dat de AEX onder de vorige top van 522,70 zou blijven. Uiteindelijk wist de AEX tot op heden ook onder het 50-daags gemiddelde bij 520 te blijven. Dit niveau kennen we verder nog als voormalige steunzone. Als we verder kijken naar de gehele neerwaartse beweging die in augustus plaatsvond ( van 533,20 tot de 505,90) ligt hier ook het 50%-Fibonacci-retracementniveau van de augustus-daling. Verder blijven de technische indicatoren neerwaarts gericht. Ik acht de kans dan ook groot dat de AEX bezig is met de vorming van een volgende lagere top die overigens wel zorgt voor een minder steile neerwaartse beweging.

Rimpeling op de maandgrafiek en grote toppatronen
Inmiddels hebben we een tweetal correcties achter de rug sinds de jaartop in mei werd gevormd bij 537,80. Deze maken naar mijn mening deel uit van een langere correctieve fase die uit meerdere correcties bestaat. Ik vergelijk daarbij de huidige situatie veelal met de topvorming in april 2015. De bewegingen zijn bijna gelijk waarbij in 2015 ook eerst een vijftal maanden van consolidatie plaatsvond in de maandgrafiek. Dat zien we momenteel ook, een rimpeling op de maandgrafiek (grafiek op de volgende pagina). Een andere opvallende gelijkenis zijn de gevormde toppatronen in de maandgrafiek. De laatste keer dat dergelijk grote toppatronen werden gevormd, was ook in de maanden volgend op april 2015. Als we kijken naar de afgelopen vier maanden op de maandgrafiek dan zien we en shooting star, een bearish engulfing en de maand augustus werd afgesloten met een dark cloud cover. Zolang de AEX onder de 537,80 blijft, blijven deze grote patronen intact. Ook op de weekgrafiek zien we bij de belangrijke toppen van 537,80 en 533,20 in beide gevallen een bearish engulfing. Vanuit deze patronen acht ik de kans groot dat de neerwaartse beweging voor de komende tijd nog niet ten einde is en de AEX onder de 506,20 zal breken.

Boven vorige lagere top van 522,70 pas eerste kortetermijnverbetering
In de Amerikaanse indices zien we dat voorlopende indices als de DJ Transport en de Russell 2000 al hun sinds vorig jaar stijgende bodemlijnen hebben gebroken, een negatief signaal. De Nasdaq 100 en de S&P 500 hebben in de afgelopen week hun jaartoppen opnieuw getest. De kans op de vorming van een dubbele top tezamen met de vorming van negatieve divergentie met de RSI acht ik groot. Ook in Europese indices zien we dat de neerwaartse trends sinds mei nog steeds intact zijn. De huidige herstelbewegingen volgen veelal op de tests van belangrijke volgende steunpunten. Ook de AEX blijft ondanks de opwaartse kortetermijndoorbraak negatief gericht. Pas een structureel slot boven de 522,70 zorgt voor een eerste duidelijke verbetering waarna een meer zijwaartse trend ontstaat in het zeerkortetermijnbeeld richting de volgende lagere toppen van 526,80 en de zone 531,60 – 533,20. Vooral deze laatste zone is daarbij belangrijk. Daar werd een dubbele lagere top gevormd, net als in 2015 plaatsvond. Eerste weerstand ligt bij 520 en daarboven bij 522,70. Eerste steunpunten liggen de bij de genoemde gaps. Een sluiting van de 1^e gap (tot aan de 510,60) zorgt voor de opheffing van het island reversal patroon. Daaronder neemt de druk op de 506,20 zone weer toe. Bij deze zone is inmiddels ook het 200-daags gemiddelde aangekomen en een structureel slot onder de 506,20 activeert ook een groot hoofd-schoudertoppatroon (sinds maart). Dit zou de volgende fase in de correctieve beweging sinds mei opstarten en dat is nog steeds mijn verwachting voor de komende tijd.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)