Krachtige neerwaartse draai
Met een enorme neerwaartse beweging en neerwaartse gap testte de AEX de bodems van dit jaar. Ook werd de gehele en recent krachtige stijging in enkele dagen tenietgedaan. De 1e correctie van 2020 is nu een feit.
1e correctie van 2020, zeer forse terugval met grote neerwaartse gap
De beweging van gisteren is een van de grootste dalingen in 1 dag van de afgelopen jaren. Vanaf de recente jaartop bij 632,10 tot een intraday-bodem van gisteren bij 588,40 betekent dat er sprake is van bijna 7% daling. Een normale correctie bedraagt meestal tussen de 5% en 10%. Dezelfde beweging als we gisteren zagen in de AEX zagen we ook in de meeste andere indices waarbij intraday veelal de bodems van dit jaar neerwaarts werden gebroken. Ik gaf vorige week al aan dat we zeer alert moesten zijn op topsignalen en een forse en plotselinge neerwaartse draai in markt. De euforie was zeer hoog opgelopen en er waren al behoorlijk veel ‘rode’ signalen in de markt te zien die nog steeds aangaven dat de risico’s in de aandelenmarkten groot waren. Enkele signalen daarbij waren de negatieve divergentie tussen de aandelenmarkt en de technische indicatoren waarbij opviel dat de koopdruk de afgelopen maanden eigenlijk niet toenam door de lagere toppen in de RSI. Verder zagen we veel tegenstrijdigheden met de intermarktindicatoren, zoals het huidige nog steeds in proces zijnde bodempatroon in de 10-jaars rente, de goudprijs en de olieprijs. De bewegingen van de afgelopen maanden vielen daarbij in een zogenoemde blow-off fase waarbij vooral de stijging van ongeveer 40 punten in de eerste weken van februari opviel. Er lag een belangrijke weerstandszone bij 635 – 640 en deze is bijna behaald. Ook zagen we een groot potentieel toppatroon in de weekgrafiek, een stijgende wig. Bij een dergelijk patroon stijgen de bodems sneller dan de toppen. Een eerdere stijgende wig werd maar kortstondig gebroken, maar deze week is een einde gekomen aan een andere en grotere stijgende wig met de doorbraak onder de stijgende bodemlijn op de weekgrafiek (sinds augustus) bij 599.
Visie technische analyse:
| korte termijn | lange termijn | steunniveaus | weerstandniveaus |
| Short | Short | 589,40 / 586,30 / 581 / 579,50 | 599 / 602 – 603 / 611,60 / 613,20 |
Grafiek AEX-index op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 24 februari 2020, Zie ook onze uitleg van technische begrippen
‘Dark cloud cover’ en nog veel andere signalen zorgen voor een belangrijke neerwaartse draai voor langere tijd.
Buiten de genoemde gebroken stijgende wig op de weekgrafiek (zie grafiek op volgende pagina) zagen we vorige week op de weekgrafiek ook een groot toppatroon ontstaan, een zogenoemde ‘dark cloud cover’. Kijken we naar de maandgrafiek dan werd in december en januari een forse bearish engulfing gevormd en deze maand lijkt af te sluiten met een shooting star. Deze bewegingen zorgen er ook voor dat de kans steeds realistisch is geworden dat een belangrijke langetermijntop is gevormd en de aandelenmarkten aan het voorsorteren zijn op een langdurige en forse terugval, een terugval die ik het afgelopen al jaar al aanzienlijk eerder had verwacht. Maar in een euforische blow-off beweging kan een markt aanzienlijk verder doorzetten dan verwacht. Mijn kortetermijnopinie is daarmee dan ook weer verlaagd naar Short. Voor de komende dagen zijn de aandelenmarkten aangekomen bij een belangrijk kantelpunt, de bodems van dit jaar. Deze werden gisteren intraday al gebroken, maar een slotkoers hieronder is belangrijk voor een volgende neerwaartse fase. Zolang dat niet gebeurt, is de kans realistisch dat een tijdelijke opleving plaatsvindt voordat de neerwaartse weg wordt voortgezet. Voor de AEX ligt dit niveau (eerdere dubbele bodem) bij 589,40. Zolang de AEX daarboven weet te blijven op slotbasis kan een tijdelijke herstelbeweging plaatsvinden. Het eerste richtpunt ligt dan bij de onderkant van de gisteren gevormde neerwaartse gap bij 603. De bovenkant van deze forse gap ligt pas bij 613,20. Daarbinnen ligt verder nog het afvlakkende 50-daags gemiddelde bij 611,60. Een tijdelijke herstelbeweging binnenkort is dan ook normaal en betekent naar mijn mening niet dat een belangrijke bodem is gevormd. Een zeer belangrijk punt in het middellangetermijnbeeld is te vinden bij de sinds eind 2018 stijgende bodemlijn die loopt langs de bodems van 472 en 528,70. De opgaande bodemlijn is vandaag bij 576,50 te vinden en loopt wekelijks bijna 2 punten op. Een slotkoers hieronder zou ook betekenen dat aan de stijgende middellangetermijn een einde is gekomen en er voor de daaropvolgende maanden een aanzienlijk verder neerwaarts potentieel ontstaat. Deze beweging acht ik kansrijk in de komende tijd aangezien de opgaande versteiling van de trend sinds augustus vorig jaar en de blow-off beweging van de afgelopen maanden ten einde zijn gekomen.
Veel neerwaartse overeenkomsten tussen belangrijke indices als de Nasdaq 100, de S&P 500, de Duitse Xetra DAX en de STOXX Europe 600
We moeten natuurlijk niet alleen naar de AEX kijken om te bezien of een belangrijke top en draaipunt is gevormd in alle tijdstermijnen, maar ook naar andere belangrijke indices. De grafieken hiervan kunt u op de volgende pagina’s vinden. Als we als eerste kijken naar de Duitse DAX, dan zagen we een zeer krachtige herstelbeweging in het afgelopen jaar dat in de afgelopen tijd zorgde voor een tijdelijke en beperkte opwaartse doorbraak boven de all-time high. Dit is echter een valse doorbraak gebleken. De versteiling sinds augustus vorig jaar werd in de afgelopen dagen afgebroken en onder de belangrijke horizontale steun van 12.930 – 12.950 is de neerwaartse trendomkeer bevestigd. Ook hier geldt dat een kortstondige opleving voor een hertest van de forse neerwaartse gap nog mogelijk is. Ook de Nasdaq 100 brak gisteren met een zeer forse gap de lange en zeer steile versnelling neerwaarts af. Bevestiging vindt plaats onder de eerdere bodems van 8.910 – 8.960. De S&P 500 brak ook een krachtige opgaande bodemlijn gisteren af en geeft onder de eerdere bodem van 3.214 de definitieve neerwaartse bevestiging. Daarna ontstaat in eerste instantie ruimte naar de zone 3.020 – 3.040. Als laatste zien we in de brede Europese markt (STOXX Europe 600) ook een zeer forse neerwaartse candlestick die zijn vorige bodem bij 410 testte. Daaronder treedt de neerwaartse bevestiging voor langere tijd op. Kortom veel belangrijke indices geven allemaal dezelfde signalen onder belangrijke opgaande bodemlijnen van eerdere versteilingen waarbij een tijdelijke opleving nog mogelijk is, maar bevestiging van een definitieve neerwaartse draai dichtbij lijkt te zijn.
Grafiek AEX-Index op weekbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 24 februari 2020
Grafiek Xetra DAX op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 24 februari 2020
Grafiek Nasdaq 100 op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 24 februari 2020
Grafiek S&P 500 op dagbasis
`
Bron: Reuters Metastock XVII, 24 februari 2020
Grafiek STOXX Europe 600 op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 24 februari 2020
Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office
Risicobarometer ING Investment Office
1 Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.
| Disclaimer Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld door Bas Heijink, technisch analyst, en is en uitgebracht en voor het eerst verspreid op dinsdag 25 februari 2020 om 08:58 door het ING Investment Office, onderdeel van ING Bank N.V. Voor het opstellen van deze beleggingsaanbeveling is gebruik gemaakt van de volgende wezenlijke informatiebronnen: BofA Securities, Goldman Sachs, Bloomberg, CreditSights, Standard & Poor’s, Moody’s, Fitch, ING FM, Citi, J.P. Morgan, Thomson Reuters Datastream, Sustainalytics, UBS en/of Reuters Metastock. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op de volgende waarderingsgrondslagen, methoden en aannames: koerswinstverhouding, koersboekwaardeverhouding en/of net asset value (NAV). Voor deze beleggingsaanbeveling zijn geen beschermde modellen gebruikt. Een beschrijving van het ING-beleid ten aanzien van informatiebarrières en belangenverstrengeling kunt u hier vinden. Tenzij anders vermeld, zal ING Bank N.V. de beleggingsaanbeveling niet actualiseren. Ontwikkelingen die zich na het opstellen van deze beleggingsaanbeveling hebben voorgedaan, kunnen van invloed zijn op de juistheid van de aannames waarop deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd. Beleggingsaanbevelingen worden over het algemeen 2 tot 4 keer per jaar herzien. Deze beleggingsaanbeveling behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren en vormt geen uitnodiging tot het aangaan van welke overeenkomst of verbintenis dan ook. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op aannames en vormt geen garantie voor een bepaalde ontwikkeling of resultaat. Aan deze beleggingsaanbeveling kunnen geen rechten worden ontleend. Beslissingen op basis van deze beleggingsaanbeveling zijn voor uw eigen rekening en risico. Noch ING Bank N.V. noch ING Groep N.V. noch enige andere rechtspersoon die tot de ING Groep behoort, aanvaardt aansprakelijkheid voor enige schade in welke mate dan ook die voortvloeit uit het gebruik van bovenstaande beleggingsaanbeveling of de daarin opgenomen informatie. Beleggen brengt risico’s en kosten met zich mee. U kunt uw inleg of een deel ervan verliezen. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ING Bank N.V. is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934, respectievelijk de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, en evenmin in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika (hierna tezamen: ‘Amerikaanse beleggingswetgeving’). Deze beleggingsaanbeveling is niet gericht tot en niet bestemd voor ‘U.S. Persons’ in de zin van de Amerikaanse beleggingswetgeving. Kopieën hiervan mogen niet worden verzonden of worden meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan U.S. Persons. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431 Amsterdam en staat onder toezicht van Autoriteit Financiële Markten AFM. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Alle rechten voorbehouden. Deze beleggingsaanbeveling mag niet worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ING Bank N.V. ©2019 ING Bank N.V., Amsterdam. |
Meer weten over technische analyse?
Zie onze uitleg van technische begrippen.
