Hebben ETF’s de markt gebroken?
Door Erik Mauritz – Trade Republic
Sinds de introductie van het eerste passieve indexfonds in 1976 is er een discussie gaande over passief versus actief belegde fondsen.
Passief (ETF’s) heeft actief intussen qua belegd vermogen ingehaald, maar de meningen blijven verdeeld. Volgens hedgefundmanager Einhorn hebben ETF’s de markt zelfs “gebroken”.
In de eerste decennia was het vooral de vraag welke van de twee smaken over langere periode een hoger rendement zou opleveren.
Die vraag is intussen vrij overtuigend beantwoord; over langere periodes doen passieve fondsen of ETF’s het in zo’n 80% van de gevallen beter dan actief gemanagede beleggingsfondsen. Belangrijkste reden zijn de hogere kosten.
Actief heeft nog steeds geen goed antwoord op passief’s aanvallen met rendement.
Recente kritiek op passief richt zich daarom op andere onderwerpen dan rendement; zoals het risico dat het succes van ETF’s tot bubbels zou kunnen leiden.
Analisten van Sanford C. Bernstein & Co meenden zelfs dat de opkomst van passief belegger om deze reden erger was dan Marxisme, bleek uit het 2016 rapport “The Silent Road to Serfdom: Why Passive Investment is Worse Than Marxism.”
Passief is het nieuwe actief
Beleggers hebben echter vooral oog voor het rendement en kiezen steeds meer voor passieve beleggingen, wat er begin dit jaar toe leidde dat de totale waarde van passieve beleggingen voor het eerst groter was dan van alle actieve beleggingen.
“Index funds have officially won” concludeerde Morningstar. Maar hiermee is de kritiek uit de actieve hoek niet verstomd.
Hedgefund manager David Einhorn gaf in een recent interview zelfs aan dat passieve fondsen de markt inmiddels hebben “gebroken”.
Door blind in ETF’s te investeren wordt er volgens Einhorn niet meer naar echte waarde gekeken en worden overgewaardeerde aandelen bijgekocht en krijgen ondergewaardeerde aandelen niet de kans om in waarde te stijgen. Fundamentele analyse zou hierdoor min of meer ten dode zijn opgeschreven.
Niet AI maar ETF’s zijn verantwoordelijk voor de Magnificent Seven
Een ander recent punt van kritiek is dat de populariteit van ETF’s ertoe zou hebben bijgedragen dat de Magnificent Seven aandelen meer zijn gestegen dan fundamenteel gerechtvaardigd. Ook zou er nu een te groot concentratierisico zijn omdat deze zeven aandelen een te groot deel van de S&P500 vertegenwoordigen.
Wat mij betreft geen gerechtvaardigde kritiek. De Magnificent 7 prestaties van dit jaar laten namelijk totaal niet het beeld zien dat past bij een kudde die blind alle grote namen koopt; Nvidia is dit jaar met 73% gestegen, Tesla met 28% gedaald (per 12 maart).
Zo’n groot verschil is niet mogelijk als er zonder onderscheid gekocht wordt. De markt is blijkbaar nog steeds heel goed in staat om een onderscheid te maken tussen de (veel) betere prestaties van Nvidia dan van Tesla. Of beide waarderingen nu terecht zijn, is een andere vraag.
Concentratierisico
Dan het concentratierisico. De Magnificent 7 vertegenwoordigen nu ~28% van de totale S&P waarde. Dat is historisch hoog, maar 28% in 7 aandelen (en 72% in 493 andere aandelen) is nog steeds minder geconcentreerd en meer gespreid dan de portefeuilles van de meeste actieve fondsen.
En waarom zou 28% te hoog zijn? En voor wie zich daar zorgen over maakt zijn er overigens ook ETF’s op “equal weight” S&P indices beschikbaar, ook deze zagen in 2023 een record instroom.
Het is tot slot maar de vraag of we niet hetzelfde beeld hadden gezien als iedereen actief was blijven beleggen; ook actieve fondsen hadden ongetwijfeld door de opkomst van A.I. relatief grote posities genomen in aandelen als Nvidia, Microsoft en ASML.
Uiteindelijk kan een verdere groei in ETF’s leiden mogelijk leiden tot markt inefficiënties, maar daar zijn we mijns inziens gezien de verschillen in rendementen nog lang niet. En inefficiënties zouden juist weer kansen moeten bieden voor actieve beleggers.
En de winnaar van 2023 is….
Uiteindelijk kijken beleggers naar rendement en op 6 maart publiceerde S&P Dow Jones Indices weer het bekende jaarlijkse passive vs. active report, ook wel bekend als SPIVA. Hierin worden de prestaties van actieve beleggingsfondsen vergelijken met de passieve benchmark indices.
Het was weer hetzelfde liedje: in 2023 deden 60% van de actieve Amerikaanse fondsen het weer slechter dan de benchmark S&P500. Dat is het 14e jaar op rij dat actieve fondsen het slechter doen (ook in Europa hetzelfde beeld).
David Einhorn had overigens een buitengewoon goed jaar met 22,1% rendement met Greenlight Capital en is überhaupt een van de weinigen die er over langere periode met zijn hedgefund in is geslaagd het beter dan de S&P 500 te doen.
Toch is zijn 22,1% rendement in 2023 illustratief voor het probleem van actieve fondsen. De S&P steeg namelijk met 26,3%. Zijn hedgefund rekent volgens een redelijk recent artikel 1,5% vaste fee + 20% performance fee.
Als dat klopt, dan heeft Einhorn voor fees een rendement van ongeveer 30% behaald, waarmee hij de markt wel had verslagen.
De enige manier waarop actieve fondsen het tij kunnen keren is dan ook om de kosten (drastisch) omlaag te brengen waardoor het percentage fondsen dat het beter doet dan de S&P significant stijgt.
Dan wordt de rijkdom van succesvolle fondsmanagers als het ware verdeeld onder het beleggersvolk; toch een beetje richting Marxisme dus.
