“Bitcoin? Dat is toch die online munt voor criminelen?”

Een vaak terugkomend argument van mensen die cryptocurrency niet vertrouwen is witwassen. Criminelen zouden massaal zijn overgestapt op cryptocurrency om hun geld te witwassen. Maar is dat wel echt het geval? En zo ja, op welke schaal? 

Witwassen is een wereldwijd probleem waarbij criminelen zwart geld injecteren in de legale economie. Aangezien het om een criminele activiteit gaat, is het lastig om te zeggen over hoeveel geld het daadwerkelijk gaat. In 1996 schatte het IMF dat 2% tot 5% van de wereldwijde economie uit witgewassen geld zou bestaan. Als we die schatting doortrekken en toepassen op 2015, waarin de wereldwijde teller op GDP $74 biljoen stond, zou het witgewassen bedrag neerkomen op $1,5 tot $3,7 biljoen. Dit is ook het getal dat door de media vaak wordt gebruikt. Ondanks dat de schattingen uiteen lopen, is elk genoemd bedrag astronomisch hoog. Het is natuurlijk de vraag welke rol cryptocurrency hierin speelt.

Een digitale mogelijkheid voor criminelen om geld wit te wassen, is via de zogenaamde privacy coins. Voorbeelden hiervan zijn Monero, Zcash en Dash. Met deze coins is het mogelijk om volledig anoniem betalingen te doen en is het vrijwel onmogelijk om erachter te komen wie er achter deze coins zitten. Het is bekend dat deze coins gebruikt worden voor betalingen op onder andere het dark web. Het witwassen van geld is ook zeker één van de toepassingen. Echter, de schaal waarop dit plaatsvindt is kleiner dan wat de mainstreammedia je doet geloven. 

Volgens Rob Wainwright, hoofd van Europol, komt van de in totaal £100 miljard die jaarlijks in Europa wordt witgewassen ongeveer 3% a 4% in de reguliere economie terecht via cryptocurrency. Het witwassen via digitale munten gebeurd dus wel degelijk, maar op een relatieve kleine schaal. Het is aannemelijk dat cryptocurrency in de toekomst ook nog vaker zal worden gebruikt voor dit doeleinde. Desalniettemin zijn op dit moment en in de nabije toekomst, de traditionele witwaspraktijken verantwoordelijk voor het overige percentage van 96% a 97%. Hieronder vallen banken en andere financiële organisaties, die we ons geld allemaal blind toevertrouwen. Zie hieronder het topje van de ijsberg van witwaspraktijken in het verleden:

• 2006 – 2009

HSBC draagt in deze periode bij aan het witwassen van $881 miljoen voor Mexicaanse en Colombiaanse drugskartels. Daarnaast helpt de bank met het verwerken van verboden transacties uit Iran, Sudan en Libië met een collectieve waarde van$660 miljoen. Hoeveel er precies witgewassen is door HSBC is niet duidelijk, maar de schatting ligt op $7,7 miljard. 

• 2006 – 2008

Wachovia draagt in deze periode bij aan het witwassen van ongeveer $378 miljard.  Hiervoor ontvangt de organisatie een boete van $160 miljoen te betalen aan de Amerikaanse overheid.

• 2009 – 2012  

Rabobank verwerkt honderden miljoenen dollars voor Mexicaanse drugskartels. In februari 2018 wordt duidelijk dat de Rabobank daarvoor een boete van $369 miljoen krijgt.  

• 2011-2014

In wat bekend is komen te staan als “The Russian Laundromat”, werd geld van 19 Russische banken witgewassen. Het totale bedrag wordt geschat op $20,8 miljard en kwam in 96 verschillende landen terecht. 

Kortom, het witwassen van zwart geld gebeurt op verschillende manieren en vindt plaats op diverse niveaus binnen de internationale gemeenschap. Inderdaad op de jonge en ongereguleerde cryptocurrency markt, maar voornamelijk binnen het zwaar gereguleerde bankwezen. Of witwaspraktijken zich volledig zal verplaatsen naar privacy coins zal de toekomst ons leren.