AEX Volgende lagere top

De krachtige herstelbeweging van de afgelopen anderhalve week kwam gisteren abrupt ten einde. Met een neerwaartse gap werd een forse neerwaartse beweging ingezet. Is de volgende lagere top geplaatst?

Bewegen tussen 50-daags en 200-daags gemiddelde. Neerwaartse druk neemt toe.

Sinds 19 juni beweegt de AEX tussen zijn 50-daags en 200-daags gemiddelde. Aan de onderkant vond er anderhalve week geleden een eendaagse neerwaartse doorbraak onder het 200-daags gemiddelde plaats. Deze slotbeweging bleek echter vals te zijn. Er werd rond de 544 een drievoudige bodemzone gevormd wat het startpunt was van de herstelbeweging die 2 dagen geleden zijn top kende bij 561,60. Ik acht in de komende tijd een structurele neerwaartse doorbraak onder dit 200-daags gemiddelde het meest reële scenario. Dit zou een volgende verzwakking in het technische beeld betekenen. Het doorbreken van een dergelijk gemiddelde is vaak een proces dat enige tijd in beslag kan nemen. Aan de bovenkant werd het 50-daags gemiddelde tweemaal op slotbasis gebroken. De eerste eendaagse doorbraak zorgde voor een top bij 560,20, waarna een neerwaartse draai plaatsvond. De 2e slotdoorbraak vond afgelopen dinsdag plaats. Hij vormde toen een top bij 561,60. Ik gaf gisteren al aan dat een structurele (meerdaagse) doorbraak nodig was voor een verdere verbetering. Opnieuw lijkt er sprake te zijn geweest van een eendaagse valse doorbraak. Beide opwaartse en eendaagse doorbraken werden opgevolgd door een krachtige neerwaartse beweging. Met een dieptepunt bij 553,25 werd een groot deel van de recente herstelbeweging (van 544 naar 561,60) weer ongedaan gemaakt. De kans is realistisch dat hiermee een volgende lagere top is gevormd.

Topvormingsproces blijft intact
Het huidige topvormingsproces in het kortetermijnbeeld lijkt in de afrondende fase te zitten. Hij brak al onder de neklijn van een groot toppatroon bij 550,40. Na de test van het afvlakkende 200-daags gemiddelde vond in de afgelopen week toch nog een krachtig herstel plaats. Ik acht de kans echter groot dat het topvormingsproces verder zal worden afgerond waarna in de komende weken een aanzienlijke verdere daling kan worden ingezet. Een hertest en mogelijke doorbraak van de drievoudige bodemzone (februari-maart) bij 516 – 517 acht ik in deze zomer kansrijk. De vraag in het langetermijnbeeld is of de in 2009 gestarte bullmarkt intact zal blijven. De neerwaartse druk zal steeds verder opgevoerd kunnen worden. Vooral de DAX en de STOXX Europe 600 liggen relatief dichtbij deze sinds 2009 stijgende bodemlijn en lijken in de eindfase te zitten van grote topvormingspatronen. Zo zien we in de DAX een sinds eind vorig jaar aanwezig groot hoofd-schouderpatroon waarbij de neklijn ongeveer gelijk ligt aan de sinds 2009 aanwezige stijgende bodemlijn. Een neerwaartse doorbraak zou het einde betekenen van deze lange bullmarkt. Bij de AEX ligt deze stijgende bodemlijn sinds 2009 net onder de 500 puntengrens. In het middellangetermijnbeeld is er sinds begin dit jaar sprake van een groot topvormingsproces. Daarbij lijken de bewegingen zeer sterk op de situatie in 2015. In januari werd na een klassieke blow-off beweging de sinds februari 2016 stijgende middellangetermijnbodemlijn neerwaarts gebroken. Deze 2 jaar durende stijging zorgde voor een opwaartse beweging van ruim 50% waarbij er tussendoor slechts kleine correcties plaatsvonden van 5% tot 6% per keer. De doorbraak eind januari zorgde voor het einde van deze stijgende trend, waarna een vrije valbeweging plaatsvond van precies 10%. De grootste daling sinds begin 2016. Uiteindelijk werd een dubbele top gevormd bij 572,80, na een zeer krachtige herstelbeweging in de maanden april-mei. Deze dubbele top ging verder gepaard met de vorming van relatief zeldzame toppatronen. Zo werd begin dit jaar een bearish engulfing op de maandgrafiek gevormd en in mei een shooting star in de maandgrafiek en een dark cloud cover in de weekgrafiek. Ook zien we duidelijke divergentie sinds begin dit jaar met de intermarktindicatoren (10-jaars rente en euro-dollar). Een risicovolle situatie voor de komende periode.

Blijft de neerwaartse gap tussen 556,85 en 558,20 in stand?
In het kortetermijnbeeld lijkt nu een dubbele top te zijn gevormd bij de zone 560,20 – 561,60. Kijkend naar de bewegingen sinds de jaartop in mei, zien we nog steeds een patroon van lagere toppen. Vanaf de jaartop is een dalende toppenlijn te trekken langs de 572,80 en 569,20. Deze is vandaag te vinden bij 564,80. Hij bleef hier in de afgelopen dagen nog ruim onder. Hierboven ontstaat ruimte voor een hertest van de toppen bij 569,20 tot 572,80 waarmee een langer durende en brede zijwaartse zone zou kunnen ontstaan voordat de neerwaartse weg zou kunnen worden vervolgd. Dit is echter niet mijn uitgangspunt. Ik houd er rekening mee dat een dubbele lagere top is gevormd en de AEX de druk op de recente onderkant weer kan opvoeren. Eerste weerstand is nu te vinden bij de gisteren gevormde neerwaartse gap tussen de 556,85 en 558,20. Het 50-daags gemiddelde ligt bij 558,70 met daarboven nog de top bij 561,60. Zolang de gap in de komende dagen open blijft staan, mag een snel neerwaarts vervolg worden verwacht. Eerste steun ligt bij de bekende 550,40 en daaronder bij het afvlakkende 200-daags gemiddelde van 547,80. De drievoudige bodemzone van de afgelopen weken ligt verder bij 543,90 – 544,10, een zone die ik binnenkort weer op de borden verwacht. Ik houd in de komende weken rekening met een verder neerwaarts vervolg naar lagere niveaus.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)