AEX vervolgt daling

De herstelbeweging duurde slechts 1 dag. De neerwaartse druk nam gisteren in een krachtig tempo weer toe en vandaag lijkt de bodem van drie dagen geleden bij 522,20 weer onder druk gezet te kunnen worden.

Zowel de media als veel analisten zoeken nog steeds naar de ‘oorzaak’ van deze terugval. Veelal wordt nog aangegeven dat er slechts sprake is van een tijdelijke ‘dip’ en van een nieuwe instapgelegenheid. Daarvoor is het naar mening nog te vroeg. De opgaande middellangetermijntrend is gebroken en deze is neerwaarts gedraaid waarbij de eerstvolgende doelen aanzienlijk lager liggen dan de indexstanden van de afgelopen dagen. Vaak zien we na een periode van euforie in de markt de welbekende ontkenningsfase ontstaan waarbij de algemene opinie zeer positief blijft. Met deze contraire algemene opinie in het achterhoofd, lijkt hiermee de kans op een verdere daling ook nog steeds realistisch. Een correctieve tegenreactie gaat echter bijna nooit in een rechte lijn omlaag en er zullen zeker tussentijdse en krachtige opgaande tegenbewegingen plaatsvinden. Dit zagen we 2 dagen geleden toen er een herstelbeweging plaatsvond tot aan de 537,70. Deze beweging is echter te zien als terugtest naar de 1e weerstandszone (die overigens tijdelijk opwaarts werd doorbroken) voordat een diepere terugval start. Inmiddels is er sprake van een normale correctie (5% tot 10% daling) waarbij ik verwacht dat deze in de komende periode zal worden voortgezet naar een forsere correctie (ruim 10%). De teller staat tot op heden op ruim 50 punten daling, ofwel ongeveer 9% tussen de top van 572,80 en de recente bodem bij 522,20. Een krachtig signaal voor een verdere daling is dat bijna alle indices vergelijkbare neerwaartse doorbraken lieten zien in de afgelopen twee weken.

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 8 februari 2018

Duidelijke trendomkeer in het middellangetermijnbeeld
In januari vond nog een krachtige opgaande beweging plaats en werden de koersdoelen door velen steeds verder opgehoogd. Daarbij werd ook mijn volgende langetermijndoel bij 564 (dubbele top uit 2007) gebroken. Toch gaf ik toen ook aan dat we zeer alert moesten zijn op een plotselinge en krachtige neerwaartse omkeer in de markt. De meeste indices bevonden zich in een volgende en zeer steile versnelling binnen de langere opgaande trend. Deze trend startte bij het dieptepunt van 378 begin 2016 nadat daarvoor een zeer forse correctieve tegenreactie had plaatsgevonden van ongeveer 25% daling. De markt kende slechts een beperkt aantal kleine correcties (5% tot 7%) in 2016 en slechts een tweetal kleine correcties in 2017 (5% en 6%). In 2017 zagen we een steeds krachtigere versteiling ontstaan die na een kleine terugval eind december zorgde voor de start van een zogenoemde blow-off fase. Deze startte bij het januari-dieptepunt van 540,35 en eindigde bij de januari-top van 572,80. Deze zeer steile blow-off fases zijn vaak de laatste versteilingen in een langere stijgende trend waarna een krachtige tot zeer krachtige neerwaartse tegenreactie kan starten. Deze blow-off fase had in de AEX ook de contouren van een stijgende wig (negatief patroon) en een dag na de vorming van de jaartop werd de opgaande bodemlijn van dit patroon bij 569,50 gebroken. Een eerste verzwakking in het kortetermijnbeeld. De trendomkeer in het middellangetermijnbeeld vond plaats met de neerwaartse doorbraak door de 553. Hier lag de sinds februari 2016 en meermaals geteste stijgende bodemlijn. Deze doorbraak betekende dat de top voorlopig is gezet en een duidelijke trendomkeer in het middellangetermijnbeeld had plaatsgevonden. Ik verwacht dat deze neerwaartse beweging de komende tijd kan worden voortgezet.

1e doelzone van 505 – 510 komt snel naderbij
De eerste doelzone van deze correctieve beweging ligt bij 505 – 510. Hier liggen de toppen van 2015 en de bodems van de zomer van 2017. Vlak daaronder ligt rond de 500 het 38,2% Fibonacci-retracementniveau van de gehele opgaande middellangetermijnbeweging (van 378 tot de 572,80). Daaronder ontstaat meer ruimte naar de zone 475 – 485. Een dergelijke beweging zou overigens de sinds 2009 stijgende langetermijntrend niet in gevaar brengen. Als we inzoomen naar het kortetermijnbeeld dan zien we nog steeds een vrije val in de meeste indices. In een kort tijdsbestek is de AEX ruim 50 punten teruggevallen. De herstelbeweging van twee dagen geleden zorgde voor een kortstondige doorbraak van de zone 533,60 – 535,30 waar onder andere het 200-daags gemiddelde en de novemberbodems zijn te vinden. De top werd toen gezet bij 537,70 waarmee een groot deel van de 2e neerwaartse gap werd opengelaten. De bovenkant van deze gap is te vinden bij 540,80. Zolang deze gap niet werd gesloten, mocht een snelle neerwaartse vervolgbeweging worden verwacht en daar bevindt de AEX zich momenteel weer in. Boven de 540,80 lag verder nog de 1e neerwaartse gap tussen 545,20 en 549,95 en de voormalige stijgende middellangetermijnbodemlijn bij 553,50. De druk op de bodem van deze correctie bij 522,20 kan nu weer snel toenemen. Daaronder liggen verder nog de oude bekende steunzone van 519 – 521 en enkele kleine puntjes bij 515,80 en 512,80. Opvallend blijven wel de lage standen in de RSI en MACD. Deze oversoldconditie is met de kortstondige herstelbeweging nauwelijks verbetert. De kans op meer (volatiele) herstelbewegingen blijft dus reeel, maar de trend is neerwaarts gericht en mijn vizier is gericht op lagere niveaus in de komende periode.

S&P 500: nadert zijn 200-daags gemiddelde
De S&P 500 vormde eind januari een hogere top bij 2.872 waarna de neerwaartse weg werd ingeslagen. Inmiddels staat het dieptepunt tot op heden bij 2.580 op de borden. Dit betekent een daling van bijna 300 punten, ofwel 10% in een zeer kort tijdsbestek. Hiermee is er al sprake van een forsere correctie in de S&P 500. In veel Amerikaanse indices zagen we in de afgelopen 2 jaar een 3 tot 5 versteilingen van de opgaande trend ontstaan zonder noemenswaardige tegenreacties. De S&P 500 heeft in de afgelopen anderhalve week al drie van deze opgaande bodemlijnen neerwaarts gebroken en nadert een belangrijke volgende (langere) opgaande bodemlijn. Deze bodemlijn is bij 2.552 te vinden met vlak daaronder het 200-daags gemiddelde bij 2.538. Een neerwaartse doorbraak hieronder zorgt voor een aanzienlijk verder neerwaarts potentieel. In de afgelopen 2 jaar zagen we tot op heden nog geen enkele doorbraak van een opgaande bodemlijn waardoor de trend steeds steiler ging oplopen. De eerste doorbraak van de blow-off fase in januari zorgde dus voor een belangrijk waarschuwingssignaal waarna de trendomkeer snel werd voortgezet. Zodra het 200-daags gemiddelde ook neerwaarts wordt gebroken, ontstaat ruimte naar de belangrijke 2.330 – 2.350 puntengrens. Deze kans acht ik zeker realistisch in de komende tijd, maar een tijdelijke opleving boven de 2.540 – 2.550 blijft mogelijk in de komende week voor een kortstondige herstelbeweging.

Grafiek S&P 500 Index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 8 februari 2018

Visie technische analyse: