AEX op weg naar lagere niveaus

De huidige herstelbeweging in het zeerkortetermijnbeeld is krachtig. Toch blijft de grotere trend neerwaarts gericht en is de kans groot dat in de komende dagen een volgende lagere top wordt gevormd.

Krachtige herstelbeweging in eerste week van januari. Lagere top in de maak?
Met een intraday-top gisteren bij 499 is de AEX een oude bekende weerstand genaderd, de voormalige oktoberbodem van 500,45. Ook ligt hier (501) het 50%-Fibonacci-retracementniveau van de forse neerwaartse beweging die we in de decembermaand zagen. Toen viel de AEX bijna 60 punten terug vanaf de lagere middellangetermijntop bij 530 tot aan de 472,20 van eind december. Dit was destijds opnieuw een vrije val beweging die we in 2018 vaker hebben gezien. De huidige herstelbeweging zorgt er inmiddels voor dat de AEX in ongeveer 2 weken tijd ongeveer 27 punten is opgelopen. We zien inmiddels weer de nodige opwaartse euforie in de markt komen. Steeds meer beleggers en analisten krijgen een positieve inslag voor de komende periode en gaan er zelfs al vanuit dat de bodem is gezet bij 472. Ook wordt de wijsheid uit de kast gehaald dat ‘zoals de eerste handelsweek van januari verloopt, zo ook de rest van het jaar verloopt’. Dit geeft naar mijn mening aan dat de dalende trend zeker nog niet ten einde is en een vervolg zal krijgen in de komende maanden. Krachtige herstelbewegingen zijn normaal in volatiele markten, vooral als daarvoor forse neerwaartse bewegingen hebben plaatsgevonden. De trend blijft neerwaarts gericht en pas in het laatste kwartaal van 2018 werd de bijna 10-jaar durende bullmarkt afgebroken. Hiermee is voor 2019 een neerwaartse ruimte gecreëerd richting de zone 400 – 410. Het is natuurlijk onmogelijk te zeggen hoelang en tot hoever een trend door zal zetten. We moeten dan ook vooral deze trends in de gaten houden.

Dalende langere trend intact
Ik acht de kans groot dat ondanks een aantal krachtige herstelbewegingen in 2019, de trend voorlopig neerwaarts gericht zal blijven. Het jaar 2018 is een klassiek overgangsjaar gebleken met de vorming van een groot topvormingsproces zoals we in 2015 ook zagen. Destijds viel de AEX ongeveer 25% terug, maar vormde uiteindelijk een zeer belangrijke hogere langetermijnbodem bij 378 begin 2016. De huidige terugval zorgde voor een doorbraak onder deze sinds 2009 aanwezige stijgende langetermijnbodemlijn op de logaritmische maandgrafiek. De huidige terugval vanaf de jaartoppen van 2018 is tot op heden dus minder groot, maar heeft dit keer wel het einde van de bullmarkt ingeluid. Vanaf de genoemde 2016-bodem bij 378 ontstond een krachtige en 2 jaar durende versteilingsfase die zorgde voor een steeds verder oplopende euforie onder beleggers. Ik gaf destijds al aan dat dit een zeer risicovolle situatie was. We zagen een jaar geleden de eerste vermoeidheidsverschijnselen in de langere trends. De bovenkant van het 10 jaar durende trendkanaal werd al niet meer behaald en na een blow-off beweging in januari 2018 werd uiteindelijk de steile en 2 jaar durende versteilingsfase neerwaarts gebroken. Een duidelijke eerste verzwakking in het langetermijnbeeld. Voor het eerst in 2 jaar zagen we toen een krachtige correctie die groter was dan 6%. Met een vrije val beweging viel de AEX toen precies 10% terug. In de eerste helft van 2018 werd toen een steeds sterker wordende toppenzone ontwikkeld rond de 574. De drie toppen in zes maanden tijd gingen allen gepaard met de vorming van toppatronen op de maandgrafiek, zoals een bearish engulfing, een shooting star en een dark cloud cover. In augustus vorig jaar heb ik voor het eerst in jaren mijn langetermijnvisie verlaagd naar Neutral en in het laatste kwartaal van 2018 verder verlaagd naar Short. De bullmarkt kwam na dit topvormingsproces toen ten einde met de neerwaartse doorbraak onder de bijna 10 jaar durende stijgende bodemlijn. Opvallend en bevestigend, is het feit dat we in bijna alle indices deze neerwaartse doorbraken hebben gezien en de nieuwe bearmarkt zeer breed wordt gedragen.

Realistische kans op volgende neerwaartse versteiling
Hierboven noemde ik het januari-effect dat momenteel door velen wordt aangehaald als positief signaal voor het verdere verloop dit jaar. Vorig jaar vond in de eerste week en uiteindelijk in de eerste 3 weken van januari ook een krachtige opwaartse beweging plaats die destijds een klassieke blow-off beweging betrof (een laatste steile opgaande kortetermijnbeweging voordat een stijgende langere trend wordt gebroken). Het januari-effect, zoals meerdere wijsheden geregeld uit de kast worden gehaald, is naar mijn mening totaal niet relevant. Belangrijker is om de trend in de gaten te houden. Vanaf de laatste test van de belangrijke toppenzone, de 576,90 in juli, zien we een dalende trend die al zorgde voor een daling van ruim 104 punten in zes maanden tijd. Inmiddels zien we een aanzienlijk aantal raakpunten langs deze dalende toppenlijn. De laatste lagere toppenzone werd in november en december gevormd bij 530 – 534,20. Pas een slot hierboven zou een eerste verbetering in het technische middellangetermijnbeeld zien. Eind december werd de onderkant van dit 6 maanden durende trendkanaal onder druk gezet waarbij ook een dalende wig werd gevormd. Dit was de opmaat voor de huidige herstelbeweging nadat de toppenlijn van het wigpatroon enkele dagen geleden opwaarts werd gebroken. Inmiddels zijn ook 2 van de 4 eerdere neerwaartse gaps gesloten. De volgende openstaande gap ligt tussen de 511,85 en 516. Daaronder liggen verder nog het dalende 50-daags gemiddelde bij 508,60 en de genoemde 500,45. Ik acht de kans groot dat op korte termijn een volgende lagere top gevormd zal worden waarna de neerwaartse druk richting de bodem (472,20) en lager (zone 458 – 466) weer toe kan nemen. Zolang de volgende lagere top onder de sinds juli dalende toppenlijn (nu 521), blijft de kans realistisch op een volgende neerwaartse versteiling in het 1e kwartaal van 2019.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)