AEX omkeren

De herstelbeweging in de AEX is nog steeds in volle gang. Daarbij komt nu een belangrijke weerstandszone in zicht. De kans is naar mijn mening groot dat deze zone tussen de 534,60 – 537,70 zorgt voor de vorming van een top.  

Ruim een week geleden gaf ik aan dat de kans op een kortdurende herstelbeweging realistisch was. De vrije val in de AEX zorgde uiteindelijk voor een correctieve tegenreactie van ongeveer 57 punten. Daarmee was er sprake van een correctie van 10% tussen de jaartop van 23 januari bij 572,80 en de recente bodem bij 515,96. Deze beweging vond bijna in een rechte lijn plaats. Daarbij waren de technische indicatoren als de MACD en de RSI in een behoorlijke oversold conditie terecht gekomen. Deze lage waarden in deze indicatoren hebben we de laatste jaren niet meer gezien. Een tijdelijk herstel was dan ook normaal mede doordat tijdens de terugval de bovenkant van mijn 1e doelzone was genaderd. Deze 1e doelzone is bij 505 – 510 te vinden. Hier ligt onder andere de meervoudige toppenzone uit 2015 maar ook de bodems van de kleine correctieve bewegingen van de zomer van 2017. Ik acht de kans reeel dat deze 1e doelzone in de komende weken verder onder druk wordt gezet en de AEX zelfs daaronder weet te breken. De huidige herstelbeweging moet zorgen voor enige normalisatie van de technische indicatoren en voor de vorming van de 1e lagere top sinds de jaartop bij 572,80. Er is tijdens deze terugval namelijk nog geen dalend trendkanaal te zien, ofwel een patroon van lagere toppen. Nu de 1e belangrijke weerstandszone in zicht komt, moeten we in de komende dagen zeer alert zijn op topvormingssignalen, omkeerpatronen vanuit de candlesticks rond deze weerstandszone.

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 16 februari 2018

Dalende middellangetermijntrend intact
De trends in zowel het korte- als middellangetermijnbeeld zijn de afgelopen weken neerwaarts gedraaid. Als we kijken naar de situatie van de afgelopen 2 jaar dan zagen we een steeds verdere versteiling in de meeste aandelenmarkten. In deze gehele 2 jaar durende periode is de AEX ruim 50% (bijna 200 punten) opgelopen vanaf de zeer belangrijke langetermijnbodem van februari 2016 bij 378. In deze periode vonden ook geen forsere correcties plaats. In 2016 vonden nog meerdere ‘normale’ correcties plaats van 5% tot 7%, maar deze bleven in 2017 grotendeels uit. Alleen in de zomermaanden vonden een tweetal kleine correcties van 5% en 6% plaats. Hiermee nam de euforie onder beleggers steeds verder toe. Elke kleine terugval werd veelal gezien als ‘forsere correctie’ en daarmee als instapgelegenheid. Er waren in 2017 een tweetal zeer lange en forsere stijgingen te zien zonder tegenreacties van meer dan 3%. Een risicovolle situatie vooral als we daarbij de situatie van de intermarktindicatoren optellen. Bij deze indicatoren bekijken we de technische situatie van onder andere de 10-jaars rentes, de goudmarkt en de valuta’s. Tussen deze indicatoren was een aanzienlijke divergentie opgetreden. In januari dit jaar vond de meest steile opgaande beweging plaats, een zogenoemde blow-off beweging. Dit zijn vaak de laatste en zeer steile opgaande bewegingen aan het einde van een langere opgaande middellangetermijnbeweging. In de AEX vond deze blow-off beweging in januari plaats waarbij hij opliep vanaf de 540,35 bodem van 2 januari tot aan de 572,80. Een dag na de vorming van de jaartop tot op heden werd de onderkant van deze blow-off gebroken. Dit was tevens de onderkant van een stijgende wig, een potentieel negatief toppatroon.

Lagere top in zone 534,60 – 537,70?
Na de doorbraak onder de genoemde stijgende bodemlijn van de blow-off beweging brak de AEX binnen een week ook onder de sinds februari 2016 stijgende bodemlijn met een neerwaartse gap. Deze opgaande bodemlijn was toen bij 553 te vinden en deze doorbraak zorgde voor het einde van deze stijgende middellangetermijntrend. Hiermee kwam de 1e doelzone bij 505 – 510 te liggen. Vlak daaronder ligt bij 500 ook het 38,2%-Fibonacci-retracementniveau van de gehele 2 jaar durende stijging vanaf de 378 tot aan de 572,80. Mijn 2e doelzone voor deze correctieve tegenreactie ligt overigens bij de zone 475 – 485. Het is echter onmogelijk aan te geven waar de precieze bodem van deze terugval zal komen te liggen. Wel zal deze bodem kunnen zorgen voor een volgende en zeer belangrijke langetermijnbodem in de sinds 2009 stijgende trend. Als we inzoomen naar het kortetermijnbeeld dan zien we een krachtige herstelbeweging vanaf de 515,96-bodem. Deze herstelbeweging zal naar mijn mening zorgen voor de 1e lagere top in dalende technische beeld. De AEX zal vandaag de belangrijke weerstandszone van 534,60 – 537,70 kunnen testen. In deze zone ligt bij 534,60 de bodem van november vorig jaar. De 537,70 is de recente top van een eendaagse herstelbeweging. Hier ligt nu ook de onderkant van de 2e neerwaartse gap van de vrije val beweging. Verder ligt rond de 537,70 ook het 38,2%-Fibonacci-retracementniveau van de gehele daling tot op heden. Als laatste is bij 534,90 ook het 200-daags gemiddelde te vinden. Voor het eerst in lange tijd lijkt dit gemiddelde neerwaarts te draaien. Zolang de AEX in deze zone een lagere top zal vormen, mag al snel weer de neerwaartse druk richting de 515,96 en lager worden verwacht. Boven de 537,70 zal het technische beeld niet veranderen, maar is een verder herstel naar de 540,80 (bovenkant 2e gap) tot 545,15 – 549,95 (1e neerwaartse gap) mogelijk. Maar ik verwacht echter dat er in de komende dagen een lagere top gevormd kan worden.

STOXX Europe 600: tijdelijk herstel na test van het 1e neerwaartse doel bij 367
In de breed gespreide STOXX Europe 600 Index zien we een vergelijkbare situatie als in de AEX. Daar vond in januari ook een blow-off beweging plaats waarbij de jaartoppen verder werden opgehoogd. Hij bleef daarbij net onder de toppenzone van 2015. Hij vormde een jaartop bij 403,70 waarna de blow-off beweging neerwaarts werd afgerond. Een week later werd ook de stijgende middellangetermijntrend neerwaarts gebroken, een duidelijke verdere verslechtering. Met een recent dieptepunt bij 367,50 werd het 1e koersdoel getest. Dit doel is te vinden bij de bodem van de zomer van 2017 van 366. Hiermee heeft er tot op heden een daling plaatsgevonden van 36 punten waarmee de daling beperkter bleef dan in de AEX en de Duitse DAX. Ik acht de kans echter groot dat de dalende tendens in de komende tijd zal worden voortgezet richting de 350 puntengrens. Na de vrije val beweging bevindt deze brede Europese index zich momenteel ook in een herstelfase. Daarbij test hij momenteel de 2e neerwaartse gap. Deze is te vinden tussen de 381,40 en 381,60. Daarboven liggen verder nog het dalende 200-daags gemiddelde en dalende 50-daags gemiddelde bij respectievelijk de 386,60 en 390,40. Een test van deze weerstanden is mogelijk in de komende dagen, maar ik acht de kans daarbij op de vorming van een top en volgende neerwaartse draai realistisch. Opvallend is dat deze gemiddelden beiden al neerwaarts gedraaid zijn waarbij het 50-daags sneller terugvalt dan het 200-daags gemiddelde. Door de beperkte afstand tussen deze gemiddelden is de kans op een negatieve crossing tussen deze gemiddelde binnenkort reeel. De laatste neerwaartse crossing tussen deze gemiddelden vond in september 2015 plaats.

Grafiek STOXX Europe 600 Index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 16 februari 2018

Visie Technische Analyse:

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)