AEX – Wie luidt de bel op de top?

Opnieuw werd de jaartop gisteren verder verhoogd naar een niveau van 549,45. Hiermee werd de tweezers top weer opgeheven, maar ontstond wel een potentieel nieuw toppatroon, een shooting star.

Steil oplopende kortetermijnbodemlijn vandaag bij 546

In de afgelopen weken werden er geregeld toppatronen gevormd op de daggrafiek van de AEX. Door de huidige kracht in het kortetermijnbeeld werden deze toppatronen allemaal weer snel opgeheven. Vooral tijdens de tweetal kortstondige consolidatiefases sinds de start van deze opgaande kortetermijnbeweging (eind augustus) werden meerdere toppatronen gevormd. Een toppatroon is een eerste indicatie voor de vorming van een top, maar belangrijker is het vervolg dat na een dergelijk patroon wordt ingezet. Voor de AEX geldt dat pas een eerste verzwakking in de grafiek zelf optreedt zodra de steil stijgende bodemlijn neerwaarts wordt gebroken op slotbasis. Deze opgaande bodemlijn heeft inmiddels een viertal raakpunten waardoor hij een krachtige steunlijn is geworden. Twee van deze bodems (bij 527 en 539,75) werden gevormd tijdens de kortstondige consolidatiefases. De andere twee zijn te vinden bij de 512,80 en bij het startpunt van de huidige opgaande beweging van 505,90. Deze opgaande bodemlijn stijgt dagelijks ongeveer 1 punt en is vandaag alweer bij 546 te vinden. De druk op deze bodemlijn blijft dus ook aanwezig, ook gisteren werd hij intraday bijna getest. Uiteindelijk is deze opgaande bodemlijn door zijn steilheid onhoudbaar, maar zolang hij niet neerwaarts wordt gebroken, blijven hogere koersen in de komende dagen/weken mogelijk. Zodra echter de eerste verzwakkingen in meerdere indices optreden, kan wel een krachtig neerwaarts vervolg worden ingezet.

Smal stijgend trendkanaal lijkt te veranderen in een stijgende wig
Wat overigens opvalt aan het sinds augustus stijgende kortetermijntrendkanaal is dat hij relatief smal is. De buitengrenzen liggen 10 tot 11 punten uit elkaar, wat neerkomt op een bandbreedte van ongeveer 2%. Dit betekent dat de AEX dus al anderhalve maand in een steil oplopend trendkanaal beweegt van 2% breed. Een andere opvallend punt is het feit dat de AEX sinds medio september de bovenkant van het trendkanaal niet meer heeft bereikt. De toppen lopen dus niet meer evenwijdig mee aan de oplopende bodems. Hierdoor worden de contouren van een stijgende wig zichtbaar, een toppatroon. Maar ook voor een dergelijk patroon is het belangrijk dat de oplopende bodemlijn neerwaarts wordt gebroken als activatie van dit patroon. De oplopende bodemlijn van vandaag 546 blijft dus een zeer belangrijk niveau, een krachtige bodemlijn. Maar zodra hij wordt gebroken treden wel direct de eerste haarscheurtjes op in het huidige euforische technische beeld van de AEX.

Euforie als risicosignaal
Waarom is er eigenlijk sprake van een euforische periode? Dit heeft enerzijds te maken met de algemene opinie. In de afgelopen periode zijn steeds minder beleggers te vinden die negatief zijn voor de komende tijd. Correcties zouden zich voorlopig niet meer voordoen en beleggen lijkt volgens veel beleggers steeds minder risicovol. Dit zijn vaak contraire en risicovolle signalen. Ook als we kijken naar de gehele beweging sinds eind vorig jaar dan zien we een krachtige opgaande en euforische markt. Vanaf de decemberbodem bij 445,65 is de AEX inmiddels bijna 105 punten opgelopen en vanaf de bodem van eind augustus alweer bijna 45 punten. In de gehele periode sinds december hebben zich alleen een tweetal kleine correcties van 5% en 6% voorgedaan. In de afgelopen jaren zagen we jaarlijks ongeveer 6 correcties waarbij ook bijna jaarlijks correcties voorkwamen van ruim 10%. Ook dit is een teken van euforie naar mijn mening. Opvallend en tegen mijn verwachting in was het feit dat het grote topvormingsproces (periode mei-augustus) met veel overeenkomsten met de periode sinds april 2015, opwaarts werd afgerond. Zo werden zonder moeite de grote en zeldzame toppatronen op de maandgrafiek weer opgeheven. Ook een teken van de nog steeds aanwezige euforie. Dit betekent verder dat de kans op een forsere tegenreactie steeds groter wordt.

Beperkt opwaarts potentieel
Zolang er echter geen verslechteringen in de verschillende aandelenmarkten optreden, blijft er meer opwaarts potentieel in de markt aanwezig. Daarbij nadert de AEX al wel mijn vorig jaar afgegeven volgende langetermijnkoersdoel van 564. Hier ligt de top van 2007, een dubbele top en zeer belangrijke weerstand. Ondanks dat de langetermijntrend (sinds 2009) nog steeds opwaarts is gericht, acht ik de kans klein dat deze weerstand binnenkort structureel gebroken zal worden. Onder de 564 liggen nog horizontale niveaus bij 551,70 en 559,40. De bovenkant van het stijgende kortetermijntrendkanaal is inmiddels rond de 557 te vinden. Als laatste werd gisteren bij 550 het 161,8%-Fibonacci-projectieniveau getest van de voormalige consolidatiefase in de maanden mei-augustus. Tijdens deze consolidatiefase werd overigens precies de sinds februari 2016 stijgende bodemlijn op de maandgrafiek getest. Deze ligt momenteel rond de 523 en een neerwaartse doorbraak hieronder is noodzakelijk om in het middellangetermijnbeeld een krachtige correctie in te zetten. Andere opvallende en risicovolle punten zijn de negatieve divergentie op de weekgrafiek (ten opzichte van de mei-top) en de huidige dubbele top (ook negatieve divergentie) in de RSI. Toch zal een structureel slot onder de 446 stijgende bodemlijn noodzakelijk zijn voor een eerste verzwakking. Daaronder moet nog bevestiging optreden met de sluiting van de 8e! opwaartse gap sinds eind augustus tussen de 543 en 543,80 en een doorbraak onder de meest recente bodems van 539 – 539,75. Deze niveaus liggen echter dichtbij en ik acht de kans groot dat de eindfase van de huidige opgaande kortetermijnbeweging is ingegaan.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)