AEX Consolidatie boven steunlijn

De AEX consolideert net boven de belangrijke en cruciale opgaande bodemlijn sinds februari 2016. Deze bodemlijn is inmiddels opgelopen naar 541. Vorige week vond de eerste speldenprik plaats met een slot onder deze steunlijn.

Cruciale sinds februari 2016 stijgende bodemlijn nu bij 541 te vinden
Pas een structureel slot onder deze sinds februari 2016 opgaande bodemlijn met bevestiging onder de vorige bodems zal een krachtig neerwaarts vervolg kunnen starten. Maandelijks loopt deze opgaande steunlijn ongeveer 7 punten op en momenteel is hij bij 541 te vinden. Niet alleen een structureel slot hieronder is noodzakelijk voor de start van een volgende correctieve beweging, maar ook de bevestiging onder de vorige bodems is van belang. In november werden een tweetal bodems op de borden gezet. De eerste volgde op een snelle en krachtige terugval vanaf de 557,40 jaartop tot aan de 534,60. De 2e bodem werd eind vorige week bij 535,30 op de borden gezet. Zodra deze bodems ook neerwaarts worden gebroken, is niet alleen de neerwaartse doorbraak van de genoemde stijgende bodemlijn bevestigd, maar ook een lagere top en de afronding van een groot toppatroon. Dit toppatroon is sinds begin oktober in de maak. Het gaat hier om een hoofd-schoudertoppatroon met een dalende neklijn. De AEX lijkt momenteel bezig te zijn met de vorming van een complexe dubbele rechterschouder. Maar ook voor dit patroon geldt dat het pas geactiveerd wordt zodra de neklijn, ofwel de bodems van november neerwaarts worden gebroken. Vanuit dit patroon zou dan een koersdoel te berekenen zijn dan ongeveer 23 punten lager ligt, rond de oude bekende 510 – 512. Zover is het nu nog niet, eerst maar eens bezien in de komende tijd of de AEX de neerwaartse druk kan opvoeren en de belangrijke steunpunten kan breken.

Eindfase euforie?
Nog steeds zien we een enorme euforie in de markt onder beleggers en analisten. Elke terugval wordt gezien als correctie en instapgelegenheid. De terugval die in november plaatsvond, was slechts een mini-correctie van 4%. Een normale correctie bedraagt minimaal 5%. We hebben tot op heden slechts een tweetal kleine correcties gezien dit jaar. Deze vonden plaats tijdens het grote topvormingsproces in de maanden mei tot en met augustus. Telkens bleek de horizontale steun bij 506 echter het eindpunt. In de afgelopen jaren zagen we jaarlijks ongeveer 6 correcties waarbij er vaak minimaal 1 groter was dan 10%. Deze euforie is naar mijn mening een contrair signaal voor de komende tijd, vooral na het krachtige jaar 2017. Dit jaar bestond uit een tweetal forse en langdurige opgaande bewegingen zonder tussentijdse tegenreacties. Een dergelijk lange opgaande beweging hebben we tijdens deze bullmarkt sinds 2009 nog niet eerder gezien. De eerste beweging was ruim 90 punten groot zonder mini-correcties vanaf de 445,65 tot aan de 537,80. De tweede beweging startte in augustus bij 506 en zorgde voor de recente dubbele top bij 557,40. De enige tegenreactie vond daarbij in oktober plaats, van 549,45 tot aan de 540,40 (slechts 1,5%).

Kans op 3e correctie in 2017 realistisch
De vraag voor de komende weken is of de huidige bewegingen zullen uitmonden in de 3e en mogelijk forse correctie van dit jaar, of dat het opnieuw een rimpeling op de langetermijngrafiek zal zijn. In de zomermaanden wist de AEX ook boven de sinds februari 2016 stijgende bodemlijn te blijven en valt deze correctieve periode bijna niet op op de logaritmische maandgrafiek. Begin november werd bijna mijn volgende langetermijndoel van 564 behaald. Hier ligt de dubbele top uit 2007. Hij vormde bij de 557,40 een dubbele top en een dubbel toppatroon. Als eerste een shooting star en daarna een bearish engulfing. Ook op de weekgrafiek werd toen een bearish engulfing gevormd en eind november werd op de maandgrafiek een dark cloud cover afgerond. Duidelijke toppatronen. Daarbij werd begin november de sinds augustus steil stijgende bodemlijn gebroken waarna bevestiging plaatsvond onder de oktoberbodem van 540,40. In de afgelopen weken zorgde een herstelbeweging voor een lagere top bij 546,60. Ook toen werd op de daggrafiek een dark cloud cover gevormd. Het is echter nog niet te zeggen of hiermee definitief een lagere top is gevormd in het kortetermijnbeeld. De dalende toppenlijn langs de 557,40 en de 546,60 zal vandaag worden gebroken waarna een hertest van de 546,60 mogelijk is. Zelfs een beweging naar de 549,45 is dan mogelijk. Maar we moeten zeer alert blijven op nieuwe toppatronen, de kans op verdere neerwaartse druk in de komende weken acht ik groot.

Bevestiging onder bodems van 534,60 en 535,30
Weerstand in het kortetermijnbeeld is te vinden bij de top van deze week bij 543,90 en het afvlakkende 50-daags gemiddelde bij 544,20. Daarboven liggen verder nog de eerdere toppen bij 544,45 en 546,60. Er lijkt nu sprake te zijn van een zijwaartse trendontwikkeling, een consolidatie in het zeerkortetermijnbeeld. Toch acht ik de kans groot dat dit proces zal uitmonden in de vorming van een lagere top waarna de neerwaartse druk op de sinds februari 2016 stijgende bodemlijn bij 541 en uiteindelijk de bodems bij 534,60 en 535,30 weer kan worden opgevoerd. Pas een duidelijke doorbraak boven zowel de 557,40 (dubbele jaartop) evenals de 564 zorgt voor de start van de volgende opwaartse fase in de stijgende langetermijntrend. Ik acht de kans op een krachtig neerwaarts vervolg in de komende periode groot met als doel de vorming van een volgende belangrijke middellangetermijnbodem. Ditzelfde beeld zien we ook in veel andere Europese indices die steeds verder verzwakken. Maar ook hier geldt dat belangrijke en langere stijgende bodemlijnen niet zonder slag of stoot neerwaarts worden gebroken. Dit is een proces dat vaak de nodige tijd kost.