3 versteilingen in aandelenmarkt
De herstelbewegingen in de meeste indices zagen we in de afgelopen weken steeds verder versteilen waardoor er sprake is van een blow-off beweging. De opwaartse kracht is aanzienlijk groter dan verwacht.
Terugtest naar opgaande bodemlijn van de voormalige 10 jaar durende bullmarkt
Op 17 februari werd de top tot op heden in de AEX op de borden gezet bij 632,10. Dit was destijds het startpunt van een vrije val beweging waarin de AEX ongeveer 240 punten (35%) terugviel tot aan de 389. Een dergelijke terugval in zo’n kort tijdsbestek hebben we zelden gezien. Rond deze grens gaf ik destijds aan dat een krachtig herstel mocht worden verwacht. De technische indicatoren noteerden op extreem lage niveaus, er was sprake van een ‘exhausting’ gap en mijn 2e doel van deze bearmarkt (380) was bijna behaald. Het herstel ging echter aanzienlijk verder dan ik had verwacht. Het eerste doel lag rond de 483 waarboven een verder herstel mocht worden verwacht richting de 528. We noteren inmiddels rond de 570 waarmee er in 2 maanden tijd een herstel heeft plaatsgevonden van ongeveer 180 punten en de AEX nog maar 60 punten onder zijn top van eerder dit jaar noteert.
Zorgt dit herstel ervoor dat er sprake is van een nieuwe bullmarkt? Nee, naar mijn mening niet. Ondanks dit krachtige herstel van de afgelopen tijd blijft er sprake van een herstelbeweging in een bearmarkt. Als we kijken naar de logaritmische langetermijngrafiek dan zien we dat dit herstel tot op heden zorgde voor een precieze terugtest van een van de voormalige stijgende langetermijnbodemlijnen. Deze voormalige steunlijnen startten in maart 2009 en werden al bijna 2 jaar geleden voor het eerst neerwaarts gebroken. Overigens werd tijdens de vrije val ook het 50% -Fibonacci-retracementniveau van de voorgaande en bijna 10 jaar durende bullmarkt gebroken bij 415. Ondanks dat al meerdere weerstanden in de afgelopen week opwaarts werden gebroken, lijkt de huidige herstelbeweging wel in zijn eindfase te zitten die overigens langer heeft geduurd en verder is opgelopen dan verwacht. Buiten de ‘perfecte’ terugtest naar de voormalige steunlijn van de lange bullmarkt zijn er meer signalen.
Visie technische analyse:
| korte termijn | lange termijn | steunniveaus | weerstandniveaus |
| Neutral | Short | 561 / 552,50 / 548 / 540 | 573,50 / 575 / 581 / 589,40 |
Grafiek AEX-index op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 8 juni 2020, Zie ook onze uitleg van technische begrippen
Langetermijnbeeld blijft neerwaarts gericht. Waar en wanneer eindigt deze krachtige opgaande herstelbeweging?
Als we kijken naar de bewegingen vanaf de bodem bij 389 zagen we in eerste instantie meerdere stijgende wiggen en een zijwaartse consolidatiefase met een bovenkant bij 528. De laatste terugtest naar de onderkant van deze consolidatiefase (op 14 mei) bij 492 zorgde voor de huidige en steeds krachtigere herstelbewegingen. Langs de genoemde 389 en 492 is een eerste stijgende bodemlijn te trekken die momenteel rond de 540 ligt en wekelijks 13 punten oploopt. Vanaf de 492 is een verdere versteiling gestart met meerdere raakpunten. Deze lijn ligt vandaag bij 552,50 en loopt dagelijks 3,5 punt op. De laatste test van deze 2e versteiling op 1 juni zorgde voor de 3e en meest steile stijging. Vaak zijn dit de laatste maar zeer krachtige stijgingen die ook bekend staan als een blow-off beweging en deze versteiling zorgde dus voor de terugtest naar de voormalige opgaande langetermijnbodemlijn. Gisteren werd deze 3e versteiling neerwaarts gebroken waarna het twee dagen geleden opwaarts gebroken 200-daags gemiddelde bij 561 als nieuw steunpunt fungeert.
Het is belangrijk dat in de komende dagen meer topsignalen komen om een mogelijke top aan te duiden. Zolang dat niet gebeurt (en ook geen verdere neerwaartse verslechteringen plaatsvinden), blijven hogere toppen mogelijk. De eerste weerstand is te vinden bij de top van 2 dagen geleden bij 573,50. Deze ligt ongeveer gelijk aan de eerdergenoemde voormalige stijgende langetermijntrend bij 575. Daarboven ligt meer ruimte naar de 581 en 589,40. Met het doorbreken van de 3e en meest steile opgaande beweging (de blow-off beweging) is de kans op meer neerwaartse druk echter realistisch. De 2e opgaande bodemlijn ligt bij 552,50 en pas onder de eerste opgaande bodemlijn (540) is de kans groot dat de top in de markt is gezet en in de daaropvolgende periode snel meer neerwaartse druk kan ontstaan. Deze bodemlijnen lopen overigens dagelijks wel snel op. Tussenliggend steunpunt is verder nog te vinden bij het vlakke 200-daags gemiddelde bij 561. De euforie onder beleggers en analisten is verder sterk opgelopen wat een contrair signaal is. We moeten dan ook alert blijven op de vorming van nieuwe toppatronen en een plotselinge en forse neerwaartse draai. In het langetermijnbeeld zal het krachtig neerwaarts doorzetten richting mijn eerdere koersdoel in de bearmarkt wel langer gaan duren door de kracht van deze herstelbeweging. Maar het langetermijnbeeld blijft onverminderd negatief.
Intermarkt indicatoren geven geen ondersteuning aan krachtige en langer durende opgaande trends in de aandelenmarkten
Het is belangrijk om het gehele speelveld breder te bekijken. De belangrijkste intermarket indicatoren zijn de goudprijs, de rente, valuta’s en de olieprijs. Vorige week besprak ik al de eerste duidelijke opwaartse uitbraak in de euro-dollar koers. De langere dalende toppenlijn werd gebroken waarna hij op weg is naar de zware weerstandszone van 1,1450 – 1,1490. Hierboven wordt het bodemvormingsproces afgerond en ontstaat een aanzienlijk opwaarts potentieel. Ook de 10-jaars rentes zijn nog steeds bezig met een zeer groot uitbodemingspatroon. De kans dat de rente in de komende periode opwaarts verder doorzet, acht ik groot. De goudprijs blijft ook binnen de grenzen van zijn krachtige opwaartse tendens en ook daar zit nog meer in het vat. De olieprijs had in de afgelopen maanden een extreme neerwaartse versteiling laten zien, maar brak recentelijk uit zijn dalende toppenlijn en ontmoette in de afgelopen dagen een belangrijke weerstand. Daarboven wordt het uitbodemingsproces afgerond, maar een tijdelijke terugtest lijkt hier realistisch.
In de aandelenmarkten zien we veel vergelijkbare bewegingen, als in de AEX. Een extreme versteiling in de afgelopen weken zorgt voor een zeer krachtige opwaartse beweging. Net als in de AEX geldt ook voor deze indices dat de krachtige blow-off beweging op zijn laatste benen loopt en we de verschillende en zeer steile opwaartse beweging zeer scherp in de gaten moeten houden. Daaronder ontstaat een enorme neerwaartse ruimte, maar ook hier geldt dat zolang deze herstelbeweging intact blijft, hogere koersen mogelijk blijven.
Grafiek AEX-index op weekbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 8 juni 2020
Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office
| Risicobarometer ING Investment Office | |||
| Signaal | – | ||
| Macro-economie | – | Maatregelen om virusverspreiding te beperken hebben enorme economische impact | |
| Liquiditeit / rente | ++ | Centrale banken halen alles uit de kast en draaien de geldkraan vol open | |
| Waardering | – | ‘Veilige’ beleggingen hooggewaardeerd, maar aandelen zijn ook duur geworden | |
| Sentiment¹ | – | Beleggers nemen gevolgen coronacrisis voor economie en bedrijfswinsten te licht op | |
| Technische analyse² | – | Veel indices lijken bezig met de vorming van een lagere top | |
| Deze tabel wordt een keer per maand geüpdatet. Laatste wijziging 13 mei 2020 | |||
1 Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.
| Disclaimer Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld door Bas Heijink, technisch analyst, en is en uitgebracht en voor het eerst verspreid op dinsdag 9 juni 2020 om 10:24 door het ING Investment Office, onderdeel van ING Bank N.V. Voor het opstellen van deze beleggingsaanbeveling is gebruik gemaakt van de volgende wezenlijke informatiebronnen: BofA Securities, Goldman Sachs, Bloomberg, CreditSights, Standard & Poor’s, Moody’s, Fitch, ING FM, Citi, J.P. Morgan, Thomson Reuters Datastream, Sustainalytics, UBS en/of Reuters Metastock. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op de volgende waarderingsgrondslagen, methoden en aannames: koerswinstverhouding, koersboekwaardeverhouding en/of net asset value (NAV). Voor deze beleggingsaanbeveling zijn geen beschermde modellen gebruikt. Een beschrijving van het ING-beleid ten aanzien van informatiebarrières en belangenverstrengeling kunt u hier vinden. Tenzij anders vermeld, zal ING Bank N.V. de beleggingsaanbeveling niet actualiseren. Ontwikkelingen die zich na het opstellen van deze beleggingsaanbeveling hebben voorgedaan, kunnen van invloed zijn op de juistheid van de aannames waarop deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd. Beleggingsaanbevelingen worden over het algemeen 2 tot 4 keer per jaar herzien. Deze beleggingsaanbeveling behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren en vormt geen uitnodiging tot het aangaan van welke overeenkomst of verbintenis dan ook. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op aannames en vormt geen garantie voor een bepaalde ontwikkeling of resultaat. Aan deze beleggingsaanbeveling kunnen geen rechten worden ontleend. Beslissingen op basis van deze beleggingsaanbeveling zijn voor uw eigen rekening en risico. Noch ING Bank N.V. noch ING Groep N.V. noch enige andere rechtspersoon die tot de ING Groep behoort, aanvaardt aansprakelijkheid voor enige schade in welke mate dan ook die voortvloeit uit het gebruik van bovenstaande beleggingsaanbeveling of de daarin opgenomen informatie. Beleggen brengt risico’s en kosten met zich mee. U kunt uw inleg of een deel ervan verliezen. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ING Bank N.V. is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934, respectievelijk de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, en evenmin in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika (hierna tezamen: ‘Amerikaanse beleggingswetgeving’). Deze beleggingsaanbeveling is niet gericht tot en niet bestemd voor ‘U.S. Persons’ in de zin van de Amerikaanse beleggingswetgeving. Kopieën hiervan mogen niet worden verzonden of worden meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan U.S. Persons. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431 Amsterdam en staat onder toezicht van Autoriteit Financiële Markten AFM. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Alle rechten voorbehouden. Deze beleggingsaanbeveling mag niet worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ING Bank N.V. ©2019 ING Bank N.V., Amsterdam. |
Meer weten over technische analyse?
Zie onze uitleg van technische begrippen.
