Magisch Denken

Bij het magisch denken gaan mensen ervan uit dat twee totaal onafhankelijke gebeurtenissen aan elkaar verbonden zijn door een soort hogere macht. Een voorbeeld hiervan is wanneer beleggers denken dat de koersontwikkeling een perfecte afspiegeling is van de koersontwikkelingen in de jaren daarvoor. Een koersstijging in dezelfde periode in voorgaande jaren zal dus ook deze periode tot een koersstijging moeten leiden, tenminste volgens de gedachte dat de koersontwikkeling een perfecte afspiegeling is. Indien de beleggers als groep dit denken kunnen ze invloed uitoefenen op het proces. Met een verwachte stijging zullen er aandelen gekocht worden, hetgeen resulteert in een koersstijging. Dit wordt ook wel gezien als een self fulfilling prophecy (Merton 1949).

Deze theorie gaat ervan uit dat wanneer voldoende mensen een bepaalde voorspelling geloven en daar ook naar handelen, dat deze voorspelling zichzelf in feite realiseert. Wanneer genoeg beurshandelaren het idee hebben dat de koers van een bepaald fonds zal gaan dalen en zij op grond van die vrees allemaal hun aandelen te koop aanbieden, dan zal dat fonds ook volgens die verwachting gaan dalen.

Technische analyses worden veel gebruikt om bepaalde trends waar te nemen. Verankering werd hier al mee geassocieerd. Aan de hand van deze analyses worden vaak koop- dan wel verkoopadviezen gegeven. Deze adviezen kunnen tot een self-fulfilling prophecy leiden.

Het magische denken leidt tot veel krankzinnige theorieën. Een van deze theorieën is de Superbowl-indicator (van Zeijl 2001). Verondersteld wordt dat de uitslag van de Superbowl de beurs voorspelt. De Superbowl wordt elk jaar eind januari verspeeld tussen de winnaars van de onderliggende bonden, de AFC en de NFC. De Superbowl-indicator gaat ervan uit dat als een ploeg uit de NFC wint, beurskoersen omhoog gaan. Wint echter een team uit de AFC, dan zullen koersen dalen. Het klinkt vreemd maar de voorspellingkracht van deze indicator is verbazingwekkend groot. Sinds 1967 levert een NFC-kampioenschap een gemiddelde winst van 18,6% op. Bij het AFC-kampioenschap is er gemiddeld verlies van 0,2%.

Naast deze Superbowl-indicator zijn er nog vele andere gedachten die de beurskoers trachten te voorspellen. Zo zijn er mensen die de beurskoersen voorspellen aan de hand van de stand van de sterren, de horoscoop of het weer. Hoe gek laat u zich maken…?

Volgende week deel 6 van 7: the Loss Aversion, winsten beoordeelt u anders als verliezen.