Stemmen & Schiphol
Voor Schiphol zat een beursgang er het afgelopen jaar niet in. Of die er alsnog komt, hangt af van de verkiezingsuitslag, aldus FD-colmnist Christoph Linke.
Begin dit jaar leek het allemaal nog goed te gaan voor Schiphol. Het tweede paarse kabinet stond achter de beursgang en verantwoordelijk minister Netelenbos (PvdA) was hard bezig de Tweede Kamer te overtuigen. Des te groter was de schok toen PvdA-fractieleider Ad Melkert uiteindelijk die beursgang blokkeerde. Voor zijn partij was het te onzeker of een geprivatiseerd Schiphol het publieke belang zou blijven dienen.
Het is nu bijna een jaar later en Schiphol loopt nog steeds met de vraag rond of het nou wel of niet naar de beurs mag. De coalitie van CDA, VVD en LPF stemde deze zomer weliswaar in met het plan – zij het onder voorwaarden – maar het is de vraag of dat zo blijft, aldus Linke. Het was tenslotte alleen de VVD die voluit voor de beursgang ging. Voor CDA en LPF hoefde het allemaal niet zo nodig.
Het CDA was voor de verkiezingen van 15 mei zelfs van plan om de luchthaven aan nog meer regels te onderwerpen dan het paarse kabinet al wilde. De LPF had geen duidelijke visie op een privaat Schiphol, maar volgens de vermoorde leider Pim Fortuyn moest de luchthaven en ook de Rotterdamse haven in publieke handen blijven.
Nu, nog slechts enkele weken voor de komende Tweede-Kamerverkiezingen, kijkt Schiphol vol verwachting uit naar de uitkomst. Die zal namelijk bepalen of er een meerderheid komt die voor een beursgang is. Het gunstigst voor de luchthaven is het als CDA en VVD samen een meerderheid halen. Dan is de kans groot dat het strategisch akkoord van Balkenende 1 in grote lijnen wordt overgenomen. Dan moet evenwel het CDA zijn bezwaren opnieuw laten varen. Schiphol wordt dan wisselgeld voor de formatie, waardoor de VVD andere wensen van de christen-democraten zal moeten accepteren, zo beredeneert columnist Linke.
Lastiger is het als er andere coalities mogelijk zijn. Want op de linkerflank van het Haagse spectrum ligt een beursgang slecht. De PvdA is sinds begin dit jaar niet van mening veranderd, de Socialistische Partij moet sowieso niets hebben van privatiseringen en Groen Links gaat pas akkoord als de milieuvoorwaarden beter dan nu zijn geregeld. Een combinatie van linkse partijen met bijvoorbeeld het CDA zal bij de Schiphol-directie tot bezorgde blikken leiden. Dan verdwijnt ieder beursperspectief vrijwel achter de horizon van de Haarlemmermeer. Alleen D66 lijkt genegen om de privatisering te steunen.
Ondertussen werkt het huidige demissionaire kabinet aan een evaluatie van het privatiseringsplan van het vorige kabinet. Doel daarvan is om te achterhalen of er meer regels nodig zijn om de monopolist Schiphol in het gareel te houden. Want erger dan een monopolist in overheidshanden is een geprivatiseerde monopolist, zo is de gedachte bij de Haagse beleidsmakers. Daarbij heeft vooral het idee postgevat dat de KLM in bescherming moet worden genomen. Die zou er fors onder lijden als Schiphol naar eigen goeddunken de havengelden verhoogt.
Verder wil het kabinet voorkomen dat de rol van Schiphol als mainport en banenmachine van de Nederlandse economie wordt uitgehold door onverantwoorde risicos aan te gaan, bijvoorbeeld in het buitenland. Begin januari hoopt staatssecretaris Melanie Schultz van Haegen met het document te komen.
Als de VVD-politica met een positief advies komt, zal Schiphol niet binnen enkele weken een beursnotering kunnen aanvragen. Daarvoor wacht het kabinet, dat 76% van de aandelen bezit (Amsterdam heeft 21% in handen, Rotterdam de rest) betere tijden af. Eerst zal het beursklimaat moeten verbeteren om een zo hoog mogelijke opbrengst binnen te halen. Daarmee wil het kabinet mobiliteitsprojecten financieren waarvoor nu geen geld is.
Onder de huidige economische omstandigheden kan het dus nog lang gaan duren voordat Schiphol een beursaandeel wordt. Maar opmerkelijk genoeg levert de economische tegenspoed wellicht ook argumenten op vóór de verkoop van een minderheidsaandeel, zo vermoedt ook Schiphol. Met de zich opstapelende tegenvallers voor de overheidsfinanciën zouden de honderden miljoenen euros wel eens erg welkom kunnen zijn. Misschien dat een volgend kabinet een geringere opbrengst op de beurs voor lief neemt en dat de financiële situatie reden is Schiphol toch zo snel mogelijk naar de beurs brengen.
Bron: Het Financieele Dagblad, Christoph Linke.
