Verankering
Zoals de meeste emoties die we beschrijven in deze cursus, verloopt het proces van verankering ook onbewust. Ons brein wordt bestookt met informatie, sommige getallen in deze stroom proberen te blijven hangen door een anker uit te gooien. Het brein is daar blij mee, want met deze verankering wordt een vast punt in het geheugen gecreëerd. Zo kunnen onze hersenen een referentiekader aanmaken. Met dit referentiekader kunnen we snel beslissingen nemen. Het vergelijkt nieuwe stromen informatie met het ankerpunt in ons brein.
De professoren Northcraft en Neale (van Zeijl 2001) hebben een poging gedaan om deze verankering te bewijzen in de onroerend goed wereld. Volgens het onderzoek zouden zelfs professionele taxateurs gebruik maken van een ankerpunt. In het onderzoek werd aan een groep makelaars gevraagd om de taxatiewaarde van een huis te bepalen. Daarnaast werd hen gevraagd wat de minimale prijs voor dit huis zou zijn. Ze kregen gelegenheid om het huis 20 minuten te bezichtigen en kregen tien bladzijden met informatie over het huis mee. De groep werd vervolgens in tweeën gesplitst. De ene groep kreeg te horen dat de eigenaren $119.900 voor het huis vroegen. Deze groep taxeerde het huis op gemiddeld $114.204 met als bodemprijs $111.136. Aan de tweede groep werd meegedeeld dat de vraagprijs $149.900 bedroeg. Deze groep taxeerde het huis gemiddeld op $128.754 met een minimale prijs van $123.818. Dus een 25% hogere vraagprijs leidde tot een 12% hogere taxatiewaarde voor precies hetzelfde huis. Bij navraag zeiden de meeste makelaars dat ze de vraagprijs nooit in hun beslissing hadden meegenomen….wij weten beter!
Op een zelfde wijze beoordeelt het brein ook de koersen van aandelen. Het geheugen zet een referentiekoers neer. Het is niet relevant waarop deze referentiekoers is gebaseerd. Het kan de aankoopkoers zijn, het koersdoel van een analist of het niveau waarop een collega het aandeel kocht. Het gaat erom dat een getal in ons hoofd nestelt. Op basis van dit getal beoordeelt ons brein of het aandeel duur of goedkoop is. Bekend en recent voorbeeld hiervan is het aandeel KPN. De koers hiervan stond in 2000 op een alltime high van circa 70 EUR, wat in het geheugen van veel beleggers bleef steken. Toen de daling van het aandeel begon, waren er veel beleggers te vinden die het aandeel kochten omdat het eerst op EUR 70 had gestaan. Uiteraard kijkt een rationele belegger niet naar het verleden maar puur naar de toekomst. Het zou uiteindelijk een dure les worden voor deze groep beleggers; het aandeel KPN stabiliseert zich momenteel op circa 6 Euro.
Ook de zogenaamde technische analyse maakt gebruik van deze verankering bij beleggers. Er zijn namelijk bepaalde koersen waarop meerdere beleggers gezamenlijk een anker hebben liggen en daarnaar handelen. Stel dat KPN-beleggers een anker hebben liggen op 6,50 EUR en hierop beginnen met inkopen, dan noemt men dit een steunniveau. Als het aandeel KPN de 15 EUR bereikt en beleggers vinden dat dit meestal een goed verkooppunt is, stappen ze uit en daalt de koers. Dit noemt de technische analyse het weerstand-niveau. Vaak zijn ronde koersen belangrijke ankerpunten; bijvoorbeeld een Dow Jones van 10.000 punten, een Nikei van 15.000 punten, een aandeel Akzo Nobel van EUR 35, maar ook bijvoorbeeld een AEX van 400. Deze ronde punten zijn dan steun- of weerstand-niveaus waarbij koop- of verkoop-golven op gang komen.
Volgende keer deel 4: Mentaal boekhouden, niet alleen andere boekhouders houden u voor de gek…
Door: Ben Butot
