Waar komt de volgende top in de AEX?

De herstelbeweging in de AEX is nog niet ten einde. Vandaag lijkt de AEX met een opwaartse gap te openen en richting het dalende 50-daags gemiddelde te gaan. Toch moeten we alert blijven op een toppatroon en draai.

Ondanks de langdurige en krachtige herstelbeweging blijft de trend neerwaarts

Vanaf de oktoberbodem bij 500,45 is de huidige herstelbeweging de langstdurende en meest krachtige herstelbeweging sinds de top in juli bij 576,90. Ook zien we tijdens deze beweging de vorming van een hogere kortetermijnbodem. Toch verwacht ik niet dat in oktober een belangrijke bodem als startpunt voor een volgende langdurende opwaartse beweging is geplaatst. We zien momenteel alweer een hoop opportunisme in de markt waarbij veel analisten in de afgelopen maanden elke terugval zagen als instapgelegenheid. Ondanks dat de AEX in oktober zijn 10 jaar lange stijgende bodemlijn testte, zagen we aan de andere kant steeds meer indices steeds verder verslechteren. Daarbij braken indices als de DAX en de STOXX Europe 600 Index al door hun sinds 2009 stijgende langetermijnbodemlijn. Daar is al sprake van een nieuwe bearmarkt en afronding van de lange bullmarkt. Voor de volgende dalingsfase in de AEX in het langetermijnbeeld is het belangrijk dat de AEX door de zone 499,50 – 501 breekt. Hier ligt de cruciale langetermijnsteunzone. Deze wordt bepaald door de sinds 2009 stijgende bodemlijn op de logaritmische maandgrafiek, het in oktober gevormde dieptepunt tot op heden bij 500,45 en het 38,2%-Fibonacci-retracementniveau van de gehele opgaande versteiling in de langetermijntrend vanaf de 378-bodem begin 2016. Pas onder deze steunzone wordt mijn volgende doel geactiveerd en zal ik mijn langetermijnopinie verder verlagen. Dit doel voor 2019 is bij de zone 400 – 410 te vinden.

Dalende toppenlijn sinds juli bij 534,50 te vinden
In het langere technische beeld is het jaar 2018 is te zien als overgangsjaar van een bijna 10-jaar durende bullmarkt naar een mogelijke volgende bearmarkt. Een bullmarkt komt op een gegeven moment ten einde en zal niet onverminderd door blijven gaan. Ik gaf begin dit jaar al aan dat we een steeds euforische periode in de aandelenmarkten zagen. Dit is vaak de laatste fase in een opgaande markt. De AEX wist de bovenkant van het 10 jaar durende stijgende trendkanaal al niet meer te bereiken begin dit jaar waarna de 2 jaar durende versteiling (vanaf de 378-bodem) werd gebroken. Een eerste duidelijke verslechtering. Uiteindelijk werd een drievoudige toppenzone gevormd rond de 574. Daarbij ging elke top gepaard met de vorming van een toppatroon in de maandgrafiek. Zo werd begin dit jaar een bearish engulfing gevormd, in mei een shooting star en de maand augustus werd afgerond met een dark cloud cover. Inmiddels hebben we een duidelijk patroon van lagere toppen in de AEX. Deze werden gevormd bij 565,60, de 554,20 en de novembertop bij 534,20. Nu het handelsjaar ten einde begint te lopen, wordt de kans steeds kleiner dat de AEX zijn volgende fase (onder de zone 499,50 – 501) nog dit jaar zal vervolgen, maar dat dit pas begin volgend jaar zal worden bewerkstelligd. Ook zien we dit jaar voor het eerste meerdere correctieve beweging van 10% of meer. We moeten terug naar begin 2016 om dergelijke forse correcties in de AEX te zien. Destijds maakten deze bewegingen ook deel uit van een grotere en langdurende terugval van in totaal ruim 25%. Opvallend en ondersteunend voor mijn neerwaarts gerichte visie is het feit dat bijna alle deelsectoren meedoen in de terugval. De dalingen van de afgelopen maanden wordt dus zeer breed gedragen. Ook de algemene opinie blijft zoals gezegd optimistisch en opwaarts gericht. Hieruit blijkt dat de kans groot is dat deze terugval nog niet ten einde is gekomen en de kans reeel is dat ook de AEX zijn bullmarkt zal beëindigen in de komende periode. Een andere duidelijke bevestiging is de klassieke dead cross die we in veel indices zagen waarbij het 50-daags gemiddelde door het al dalende 200-daags breekt. Bijna alle indices hebben deze crossing gemaakt of staan op het punt deze te maken.

Blijf alert in de komende dagen op de vorming van nieuwe toppatronen en een neerwaartse draai
Zolang de dalende toppenlijn vanaf de jaartop niet breekt, blijft de kans groot dat in de komende dagen/week een volgende lagere top wordt gevormd. Deze dalende toppenlijn is vandaag alweer bij 534,50 te vinden en ligt daarmee bijna gelijk aan de recente novembertop van 534,20. Tijdens de vorming van deze eerdere top werd niet de dalende toppenlijn getest maar de horizontale weerstandszone van 533,50 – 534 getest. In deze zone lagen de eerdere bodem van september en een top van medio oktober. Een structurele slotbeweging boven deze weerstanden zal een eerste verbetering opleveren in het technische beeld. Hiermee zal echter mijn langere en neerwaartse visie niet veranderen. In dat scenario zal het wel aanzienlijk langer kunnen duren voordat de zone 499,50 – 501 neerwaarts gebroken. Onder deze zone zijn verder nog weerstanden te vinden bij de 528,60 en het dalende 50-daags gemiddelde van 527,60. Vandaag lijkt de AEX met een opwaartse gap te gaan openen. We moeten dan ook zeer alert blijven in de komende dagen op de vorming van nieuwe toppatronen in de AEX die het startpunt kunnen zijn van meer neerwaartse druk in de komende paar weken. Recent werd bij de top van 534,20 ook al een groot toppatroon gevormd, een zogenoemde bearish engulfing. Aan de andere kant werden bij de recente bodems van 500,45 en 509,50 grote hammer-bodempatronen gevormd. Het eerste steunpunt is een openstaand klein deel van een recente opwaartse gap tussen de 515,60 en 516, daaronder ligt een vanaf de 500,45 opgaande kortetermijnbodemlijn bij 510. Er zijn dus weinig steunpunten te vinden tot aan de cruciale steunzone. Zolang de dalende toppenlijn sinds juli niet wordt gebroken, blijft een krachtig neerwaarts vervolg in de komende periode het meest realistische scenario.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)