Waar komt de lagere top?
Sinds 7 april zien we in het kortetermijnbeeld van de AEX een relatief brede consolidatiefase. Ik acht de kans daarbij groot dat de huidige herstelbeweging sinds het dieptepunt bij 389 in de eindfase is aanbeland.
Na de vorming van een lagere top ontstaat veel neerwaartse ruimte
Na een zeer forse en snelle vrije val beweging van ruim 240 punten in enkele weken tijd, werd op 16 maart een dieptepunt in de AEX geplaatst bij 389,60. Hiermee werd bijna mijn 2e koersdoel van deze bearmarkt (380) bereikt. Ik gaf toen al aan dat de kans op een krachtige herstelbeweging groot was. De technische indicatoren (RSI en MACD) waren extreem ‘oversold’ en lagen op niveaus die niet vaak voorkomen. De vrije val beweging bedroeg rond de 35%, een percentage dat vaker voorkomt, maar nooit in een dergelijk tijdsbestek van ongeveer 4 weken. Verder waren er een vijftal gaps gevormd, waarvan de laatste gap een ‘exhausting’ gap was. Dit zorgde voor een krachtig herstel waarbij mijn 1e opwaartse doel voor de eventuele vorming van een lagere top rond de 483 lag. Met de doorbraak hierboven ontstond ruimte naar de zone 510 – 513. Deze zone ligt al ruim 2 weken boven de markt als weerstandsniveau. In deze zone liggen onder andere een oude bekende weerstand, de onderkant van de 3e neerwaartse gap en het 50% Fibonacci retracementniveau van de gehele vrije val beweging.
Inmiddels ligt het snel dalende 50-daags gemiddelde ook bijna bij deze weerstandszone, namelijk bij 516,50. Een doorbraak boven zowel de top van de afgelopen 2 weken (bij 513,50) en boven het 50-daags gemiddelde zorgt voor meer opwaartse ruimte richting de bovenkant van deze 3e gap bij 528. Een dergelijke beweging mogen we niet uitsluiten, maar zal geen verandering aanbrengen in mijn visie voor de komende maanden. Deze langere visie blijft op Short staan en ik verwacht dat deze herstelbeweging zorgt voor de 1e lagere top in het middellangetermijnbeeld. Door de vrije val van 240 punten waren er nog geen contouren zichtbaar van een dalende tendens, daarvoor zijn herstelbewegingen noodzakelijk. Ik acht de kans groot dat na de vorming van een lagere top de neerwaartse trend wordt hervat naar lagere niveaus.
Visie technische analyse:
| korte termijn | lange termijn | steunniveaus | weerstandniveaus |
| Short | Short | 495,60 / 489,40 / 482 – 483 / 477,10 | 510 – 513 / 516,50 / 528 |
Grafiek AEX-index op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 22 april 2020, Zie ook onze uitleg van technische begrippen
Nog geen bevestiging van een lagere top na de neerwaartse doorbraak van de stijgende wig
Opvallend is dat tijdens de vrije val beweging ook al het 50%-Fibonacci retracementniveau van de voormalige (sinds 2009) bullmarkt werd gebroken. Een beweging die binnen een maand werd bereikt. Vanaf het dieptepunt in maart zagen we in bijna alle indices een zeer krachtige herstelbeweging. Deze kreeg daarbij de vorm van een stijgende wig. In tegenstelling tot wat de naam suggereert, zijn dit negatieve patronen waarbij de bodems sneller oplopen dan de toppen. In bijna alle indices die deze patronen vormden werd de opgaande bodemlijn van deze stijgende wig al neerwaarts gebroken. Daarbij valt ook vooral de zwakte in andere Europese indices op, zoals de Duitse DAX en de breed gespreide STOXX Europe 600. Beide indices blijven achter bij de ontwikkeling in de AEX (vooral ten opzichte van de Fibonacci-herstelniveaus), maar ook na de neerwaartse doorbraak onder de bodemlijn van het stijgende wig patroon. Ook in deze indices zien we net als in de AEX een consolidatiefase in het kortetermijnbeeld.
De AEX drukt momenteel alweer tegen de bovenkant van deze consolidatiefase aan bij 513,50. Een beweging boven deze weerstand evenals boven het genoemde 50-daags gemiddelde maakt meer opwaartse ruimte vrij. Een intraday beweging hierboven zou namelijk een korte overshoot in de AEX kunnen zijn. Toch blijf ik van mening dat deze herstelbeweging in zijn eindfase is aanbeland en een belangrijke lagere top in de maak is. De vraag is echter of deze nu al is gevormd, danwel nog richting de 528 zal doorzetten. Ondanks het neerwaarts doorbreken van de stijgende wig en momenteel ook nog de vorming van een zogenoemd ‘diamant’ patroon heeft er nog geen bevestiging plaatsgevonden voor de definitieve vorming van een lagere top in het middellangetermijnbeeld. Daarvoor moest de AEX onder de meest recente bodem sluiten. Deze was eerst te vinden bij 491,50, maar is verlaagd door de recente intraday-beweging hieronder naar een niveau van 489,40. Een slotdoorbraak hieronder bevestigt de gevormde lagere top en maakt dan direct ruimte vrij richting de steunpunten van 480 en 465. Dit zijn naar mijn mening slechts tijdelijke rustpunten en ik verwacht aanzienlijk lagere niveaus in de komende maanden. Voor dit moment moeten we verder ook alert blijven op de vorming van nieuwe toppatronen in zowel de dag- als de weekgrafiek.
S&P 500: beperkte opwaartse ruimte, grote stijgende wig neerwaarts gebroken
Als we kijken naar de Amerikaanse situatie zien we veel verschillende signalen. Zo is de Nasdaq 100 aanzienlijk verder hersteld dan de meeste andere indices en noteert momenteel boven zijn belangrijke gemiddelden. Wel heeft hij een belangrijke weerstand getest. De voorlopende DJ Transport Index blijft fors achter. De vrije val was groter dan in veel andere indices, hij blijft onder het 38,2% herstelniveau en brak al vorige week onder de bodemlijn van de aanwezige stijgende wig. De situatie van de S&P 500 ligt daar tussenin. Deze index heeft tijdens de huidige forse herstelbeweging een belangrijke brede weerstandszone getest (bodems van augustus tot oktober 2019), brak tijdelijk door het 50% herstelniveau en testte zijn dalende 50-daags gemiddelde.
De genoemde weerstandszone is te vinden bij 2.830 – 2.880. Twee dagen geleden brak de S&P 500 ook de opgaande bodemlijn van een grote stijgende wigformatie met een gap. Net als in veel andere indices is hiermee een duidelijke verzwakking opgetreden die echter nog moet worden bevestigd onder de meest recente bodem. Deze bodem is te vinden bij 2.720, een niveau dat in de afgelopen dagen al werd getest. Boven de 2.880 ontstaat meer herstelruimte naar de 2.950 tot mogelijk de 3.030. Onder de 2.720 wordt de top bevestigd en ontstaat een aanzienlijk neerwaartse ruimte in deze bearmarkt tot mogelijk onder de eerder gevormde bodem van dit jaar (2.190). Ook hier geldt dat we niet mogen uitsluiten dat de herstelbeweging nog doorzet naar hogere niveaus, maar dat hij wel in zijn eindfase is aanbeland en we alert moeten zijn op de vorming van toppatronen in de komende dagen.
Grafiek S&P 500 Index op dagbasis
Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office
Risicobarometer ING Investment Office
| Signaal | – | ||
| Macro-economie | – | Maatregelen om virusverspreiding te beperken hebben enorme economische impact | |
| Liquiditeit / rente | ++ | Centrale banken halen alles uit de kast en draaien de geldkraan vol open | |
| Waardering | =/+ | ‘Veilige’ beleggingen hooggewaardeerd, aandelen zijn goedkoper geworden | |
| Sentiment¹ | – | Beleggers lijken gevolgen voor economie en bedrijfswinsten te licht op te nemen | |
| Technische analyse² | – | Veel indices zijn bezig met de vorming van een lagere top |
Deze tabel wordt een keer per maand geüpdatet. Laatste wijziging 8 april 2020
1 Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.
| Disclaimer Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld door Bas Heijink, technisch analyst, en is en uitgebracht en voor het eerst verspreid op donderdag 23 april 2020 om 10:32 door het ING Investment Office, onderdeel van ING Bank N.V. Voor het opstellen van deze beleggingsaanbeveling is gebruik gemaakt van de volgende wezenlijke informatiebronnen: BofA Securities, Goldman Sachs, Bloomberg, CreditSights, Standard & Poor’s, Moody’s, Fitch, ING FM, Citi, J.P. Morgan, Thomson Reuters Datastream, Sustainalytics, UBS en/of Reuters Metastock. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op de volgende waarderingsgrondslagen, methoden en aannames: koerswinstverhouding, koersboekwaardeverhouding en/of net asset value (NAV). Voor deze beleggingsaanbeveling zijn geen beschermde modellen gebruikt. Een beschrijving van het ING-beleid ten aanzien van informatiebarrières en belangenverstrengeling kunt u hier vinden. Tenzij anders vermeld, zal ING Bank N.V. de beleggingsaanbeveling niet actualiseren. Ontwikkelingen die zich na het opstellen van deze beleggingsaanbeveling hebben voorgedaan, kunnen van invloed zijn op de juistheid van de aannames waarop deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd. Beleggingsaanbevelingen worden over het algemeen 2 tot 4 keer per jaar herzien. Deze beleggingsaanbeveling behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren en vormt geen uitnodiging tot het aangaan van welke overeenkomst of verbintenis dan ook. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op aannames en vormt geen garantie voor een bepaalde ontwikkeling of resultaat. Aan deze beleggingsaanbeveling kunnen geen rechten worden ontleend. Beslissingen op basis van deze beleggingsaanbeveling zijn voor uw eigen rekening en risico. Noch ING Bank N.V. noch ING Groep N.V. noch enige andere rechtspersoon die tot de ING Groep behoort, aanvaardt aansprakelijkheid voor enige schade in welke mate dan ook die voortvloeit uit het gebruik van bovenstaande beleggingsaanbeveling of de daarin opgenomen informatie. Beleggen brengt risico’s en kosten met zich mee. U kunt uw inleg of een deel ervan verliezen. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ING Bank N.V. is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934, respectievelijk de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, en evenmin in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika (hierna tezamen: ‘Amerikaanse beleggingswetgeving’). Deze beleggingsaanbeveling is niet gericht tot en niet bestemd voor ‘U.S. Persons’ in de zin van de Amerikaanse beleggingswetgeving. Kopieën hiervan mogen niet worden verzonden of worden meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan U.S. Persons. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431 Amsterdam en staat onder toezicht van Autoriteit Financiële Markten AFM. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Alle rechten voorbehouden. Deze beleggingsaanbeveling mag niet worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ING Bank N.V. ©2019 ING Bank N.V., Amsterdam. |
Meer weten over technische analyse?
Zie onze uitleg van technische begrippen.
