Volatiliteit stijgt met 100% in 2018. Wat brengt 2019?
Zoals het er nu voorstaat (12 december 2018) gaan we dit jaar waarschijnlijk afsluiten met een negatief rendement voor de wereldwijde aandelenmarkt. De aandelenkoersen zijn iets harder gedaald dan we verdienden aan de ontvangen dividenden… Big deal? We hebben het in 2018 over een verlies van ongeveer 5% met nog drie weken te gaan. Aan de eindcijfers af te lezen leek het een saai beleggingsjaar maar dat was geenszins het geval, de beweeglijkheid (onrust) nam namelijk toe met maar liefst 100%!
Het jaar van de stijgende volatiliteit
Met de beurs was het lastig om rendement te maken, opvallend was dit jaar dat je wél kon verdienen aan de stijgende volatiliteit. Je weet wel, die VIX index die af en toe hard omhoog schiet als beurzen dalen. Lastig om in te beleggen, dan moet je al in futures willen handelen en maandelijks doorrollen. Gelukkig bestaan er ook ETF’s die dat voor je kunnen doen. Een voorbeeld hiervan is de VXX tracker. Die houdt voor beleggers VIX futures aan met een gemiddelde looptijd van één maand. Daar was goed geld mee te verdienen, in 2018, tot nu toe, een slordige +40%!
VIX Index 2018, bron Bloomberg
De volatiliteit (VIX Index) begon eind 2017, na een zeldzaam rustig jaar, op een niveau van 11 punten. Op dit moment staat de VIX Index op 22 punten. Een verdubbeling! En toch won de VXX-tracker “maar” 40%. Nog altijd leuk, maar je denkt al snel dat iemand 60% aan kosten heeft gerekend. Terwijl de jaarlijkse beheerkosten van deze tracker onder de één procent ligt.
Profiteren van de onrust op de markt is een uitdaging
Het ligt iets genuanceerder. Rechtstreeks beleggen in de VIX Index is niet mogelijk. Beleggen in VIX futures (termijncontract) wel en die wijken qua prijs steevast af van de index. Ingewikkelde materie, zie onder andere eerdere artikelen van ons over volatiliteit… In het kort, in rustige beurstijden verlies je via futures op de VIX index procenten tegelijk per maand. Dit komt door de zogenoemde “roll yield” (link naar Wikipedia) die vaak negatief is bij de futures op de VIX Index. Dat leidt tot de volgende jaarlijkse rendementen voor de VXX-tracker belegger.
Zoals je ziet, er is altijd wat te beleven met volatiliteit. Grote plussen in negatieve beursjaren, zoals 2008, maar zeker ook grote minnen in de meerderheid van de jaren. En dan nu de hamvraag: als je eind 2005 USD 1.000 had geïnvesteerd in de VXX-tracker, hoeveel dollar had je dan nu over?
Ik zal vast iets verklappen…. Er waren beduidend meer negatieve dan positieve jaren voor de VXX-tracker…. minder dan USD 1.000 dus….dit zijn de koersen en de grafiek van de tracker door de jaren heen, let op: de grafiek is vanaf 2009 en daarmee iets korter.
Het antwoord: deze daling resulteert in een eindbedrag van….USD 70 cent!
De VXX-tracker is niet voor buy-and-hold beleggers
Tsja, dat is de kracht van rendement op rendement. Ondanks een verdubbeling in 2008 werken al die dikke verliesjaren enorm hard door.
Af en toe zit er weer een plus jaar in zoals 2018. Je hebt dan het voordeel dat, terwijl de beurs hard daalt, een volatiliteit belegging geld oplevert. Dat zagen we dit jaar in februari toen de VXX in één week tijd verdubbelde. Dat verdubbelen willen wij binnen onze VOC-filosofie ook wel, het is alleen zo moeilijk voorspellen wanneer zo’n explosie plaatsvindt en als buy-and-hold belegging is het toch wel overduidelijk een moeizame weg die je moet gaan.
Volatiliteit in 2019
Wat 2019 gaat bieden voor de aandelenbeurs is lastig te voorspellen. Voor de volatiliteit kunnen we wel aangeven dat een nieuwe verdubbeling van de VIX index van 22 naar 44 op zijn zachtst gezegd een grote verrassing zou zijn. Dat soort niveaus wordt zelden behaald en if so, meestal maar voor korte tijd. Meer voor de hand ligt dat de volatiliteit geleidelijk afneemt of op dit niveau blijft hangen. In beide gevallen gaat de VXX belegger waarschijnlijk verlies lijden in 2019.
Vandaar dat wij binnen ons VOC Fonds nooit long zullen gaan in dit type beleggingen, eerder in beperkte mate short. Denk aan enkele procenten van onze totale portefeuille. Af en toe kan het immers flink spoken op beurzen en stijgt de volatiliteit extreem snel. In de ‘spike’ van afgelopen februari kwamen enkele short-volatility fondsen door de snelle stijging in de problemen.
Conclusie:
2018 was een jaar waarin beurzen licht daalden en de onrust, volatiliteit, maar liefst verdubbelde. Eindelijk weer een jaar om geld te verdienen aan (long) Volatility fondsen. Als lange termijn belegging lijken ze minder geschikt als je kijkt naar de resultaten. Of je ze long of short wilt zitten hangt sterk af van ieders risicobereidheid en ook van je beursvisie natuurlijk. Eén ding is zeker, volatiliteit zal in 2019 door veel beleggers scherp in de gaten gehouden worden.
