Stefaan Casteleyn: Alles wijst op verdere Europese beursstijging in 2018
Ondanks regelmatig waarschuwingen en verwijzingen naar bepaalde speculatieve zeepbellen in Crypto-munten en kunstwerken, zijn er weinig redenen om te vrezen voor een belangrijke correctie op de aandelenmarkten. Dit omdat de waarderingen helemaal niet overdreven zijn en vooral omdat er waarschijnlijk nog een hele tijd meer kopers dan verkopers zullen zijn. En dit blijft een heel eenvoudige – maar toch bijzonder fundamentele – wet binnen het economisch gebeuren. Vraag en aanbod bepalen uiteindelijk de prijs. Hoe zal dit gaan in 2018?
Wie verkoopt er zeker geen aandelen?
In het eenvoudige basisspel van vraag en aanbod zijn er twee vragen die beantwoord moeten worden. Allereerst waar de vraag (en dus de mogelijk opwaartse druk op de prijzen) zou kunnen komen. Daarnaast is de misschien wel belangrijker vraag waar het aanbod (en dus de neerwaartse druk) vandaan zou moeten komen.
Wie er zeker niet aan de verkoopkant voor de aandelen zal staan, zijn de Europese verzekeraars. Voor de technologie-krach begin 2000 en de financiële crisis van 2008-2009 hadden Europese verzekeraars gemiddeld zo’n 30% van hun reserves geïnvesteerd in aandelen. Hiermee waren de verzekeraars traditioneel lange-termijn aanbieders van kapitaal voor ondernemingen.
Als gevolg van de crisissen hebben de regelgevers het voor de Europese verzekeraars nagenoeg onmogelijk gemaakt om nog aandelen aan te houden. Als een Europese verzekeraar een aandelenportefeuille wil aanhouden, moet hij hiervoor 40% van de waarde als reserve aanhouden. Voor een portefeuille in bijvoorbeeld kwalitatieve bedrijfsobligaties is dit 28%, maar als een portefeuille uit staatsobligaties bestaat (ook bv Spaanse of Italiaanse), hoeft hier geen specifiek kapitaal opzij gezet te worden. Dit omdat de regelgever deze portefeuille als ‘risicoloos’ ziet.
De regelgever heeft de verzekeraars dus richting staatsobligaties gedreven. een goede zaak uiteraard voor de Europese overheden die zich dankzij deze blijvende aankopen door de verzekeraars (en natuurlijk door de ECB) bijna gratis kunnen financieren. een slechte zaak voor de vraag naar aandelen. De verzekeraars hebben gemiddeld nog maar enkele procenten van hun reserves in aandelen belegt. Veel te weinig uiteraard. Gezien de regelgeving valt er niet te verwachten dat de verzekeraars snel aandelen zullen bijkopen. Het is ook min of meer wel uitgesloten dat ze de bijzonder weinige aandelen die ze nog hebben, zouden verkopen. We kunnen dus wel stellen dat verkopen vanuit deze hoek de Europese aandelen niet lager zullen brengen.
Maar wie gaat er kopen in 2018?
De meest evidente kopers van Europese aandelen zouden Europese spaarders moeten zijn. Op basis van bv de Belgische cijfers is het potentieel aan kopers in aandelen onvoorstelbaar groot. Volgens de Nationale Bank hebben de Belgen (buiten hun investeringen in vastgoed) een totaal aan roerend vermogen van €1.200 miljard. Dit is bijna voldoende om de Belgische staatsschuld drie keer op te kopen. Van deze €1.200 miljard is naast €260 miljard op spaarboekjes het overgrote gedeelte geïnvesteerd in vastrentende producten. Slecht 5% – dus 60 miljard – is rechtstreeks in individuele aandelen belegd. Een kleine switch zou hier dus al grote gevolgen kunnen hebben!
Toch zijn er weinig indicaties dat de spaarder ondanks de extreem lage rente bereid is om de overstap naar aandelen beleggingen te maken. En ook hier speelt de regelgever een belangrijke rol. Om in aandelen te mogen investeren dient een particulier voldoende kennis en ervaring te kunnen voorleggen. Jongeren kunnen dus alleen tot het beleggen in aandelen komen als ze zelf het heft in handen te nemen.
De koopdruk zal waarschijnlijk (nog) niet van de Europese particulieren komen. Er is echter een andere partij die de Europese aandelen eindelijk ontdekt lijken te hebben: de internationale investeerders. Op de bijgevoegde grafiek van JP Morgan (klik op plaatje voor vergroting) zien we dat de internationale investeerders sinds het begin van dit jaar netto koper van Europese aandelen zijn geworden. Een belangrijke stimulans voor deze beweging is de zoektocht naar ‘yield’, waarbij het dividendrendement van Europese aandelen een van de interessantste cijfers op wereldvlak is geworden. Waar anders zijn nog rendementen van meer dan 3% te halen?
Op de Emerging Markets zal u zeggen. Inderdaad, maar ook daar kan maar een beperkt gedeelte van het vermogen naar toe gebracht worden. Er is reden om aan te nemen dat de internationale investeerders ook in 2018 kopen van Europese aandelen zullen blijven. Het economisch herstel zet zich voort, de belangrijkste politieke risico’s zijn oa door de verkiezing van Macron naar de achtergrond geschoven, de euro blijft een basismunt in de wereld en vooral bedrijven zijn veelal ‘lean and mean’. Ik reken dus op een goed jaar voor de Europese aandelen dankzij de internationale beleggers.
Speculatieve markten
Velen vragen zich af of het beursfeest in 2018 niet zal worden vergald door speculatieve zeepbellen. Hierbij wordt dan onder meer naar Bit-coin gekeken, de kunstmarkt, voetballers etc. Natuurlijk lijken dit op het eerste gezicht gekke zaken. Hoe kan men anders een prijs van 450 miljoen dollar voor een schilderij verklaren, of 225 miljoen voor een Neymar?
Zonder dit te willen minimaliseren, blijven deze 225 of 450 miljoen druppels in de grote investeringsoceaan. Maar wat dan met de spectaculaire stijging van Bitcoin? Ook hier is de kapitalisatie nog steeds maar op het niveau van een aandeel als McDonalds. De stijging is geweldig, maar dit is ook feitelijk maar een randverschijnsel. Op de brede markt zijn er nog geen zeepbellen. Deze zullen er, met dank aan de centrale banken, mogelijk ooit wel komen. Maar wat mij betreft geldt voor 2018 – en waarschijnlijk ook wel voor de eerstkomende jaren – dat Europese aandelen één van de plaatsen is om uw geld te parkeren!
